میراث عاشورا علم و کتل نیست!

عاشورا ، بدون شک حقیقت همیشه زنده تاریخ است و راز زنده ماندن آن هم صدای بلند حقیقت جوی آن است که در عمق جان بشریت نفوذ کرده و روح هر انسان آزاده ای را نوازش می دهد. این حقیقت زنده در مسیر تاریخی خود هیچگاه نیازمند تایید یا بیمناک از تکذیب کسی نبود. کما اینکه در طول تاریخ اسلام دیدیم ، اگرچه بسیاری از حاکمان، حتی سخن گفتن در باب آن را منع کرده بودند، هیچگاه آن چراغ منور خاموش نشد و نیز دیدیم که این نهضت نورانی، گرچه قرن ها پیش از دامن اسلام برآمد اما سرچشمه اندیشه بسیاری از آزادیخواهان غیر مسلمان در تاریخ شد. با اینحال امروز به نظرمی رسد که لازم است بر خودمان نهیبی بزنیم و در باب ادراک و دریافت خود از این ماهیت عظیم، بیشتر اندیشه کنیم.

امروز کمتر خیابانی است که در آن ده ها “علم و کتل” برافراشته نشده باشد. هر سو خیمه ای و تکیه ای برپاست و در خلوت مساجد!، جوانانی را می بینیم که با پیراهن سیاه برتن ، صدای بلند مداحی های افرادی را گوش می دهند که سبک کارشان گاهی هیچ کم از “هیوی متال” و “راک” ندارد و محتوای اشعارشان هم اغلب چیزی جز بازی های عجیب واژگان نیست. جالب اینکه هرسال که جلوتر می رویم تعدد اینگونه تکیه ها بیشتر و بیشتر می شود و حتی دوره اینگونه عزاداری های پرخرج ، طولانی تر و طولانی تر می شود و تاسف بارتر اینکه در اغلب موارد وقتی با این شیفتگان و یا سایر ناظرین در باب ماهیت و هدف این قیام انسانی و دینی سخن می گوییم چیزی در خور برای بیان ندارند و سخن را برنمی تابند.

اکنون بعد از ۱۴۰۰ سال که از قیام امام حسین (ع) گذشته، به نظر می رسد هنوز بسیاری از آحاد جامعه و بخصوص جوانان، از ماهیت و اهداف این نهضت جهانی بی اطلاع و بی بهره اند. جالب اینکه جوانی را دیدم، حاضر شده بود از کاری که به زحمت به دست آورده بود دست بردارد ولی شب ها به مراسم علم بری برسد. وقتی اینهمه انگیزه و شور را در او دیدم از او پرسیدم مسیر حرکت امام حسین (ع) از کجا به کجا بود؟ او گفت امام (ع) در شام زندگی می کرد! از شام قصد سفر مکه را داشت که در بین راه در کربلا توقف کرد و با سپاهیان یزید که از کوفه او را تعقیب کرده بودند درگیر شد و در تشنگی شهید شد. بله تشنگی ! چیزی که مردم ما بسیار شنیده اند و بر آن گریسته اند. از دوستش پرسیدم حضرت عباس (ع) که نام او را بر پیراهنت نوشته ای کیست؟ او بادی به غبغب انداخت و با نگاهی عاقل اندر سفیه به من گفت ؛ ایشان محافظ ( بادیگارد ) امام و پسر عموی ایشان بودند. این جوان که نذر داشت هرسال علم بردوش بگیرد و در خیابان ها چرخ بزند بدون شک نمی دانست که امام (ع) خود چگونه ماهیت قیام جهانی خود را ترسیم نموده اند. او نمی دانست امام حسین(ع) در این نهضت چه هدفی داشت؟ او نمی دانست چرا ائمه اطهار(ع) اصرار داشتند که عزای حسین (ع) زنده بماند؟ علت شکل گیری نهضت امام حسین (ع) چه بود؟ و چگونه بخش اعظم یارانش اورا در آغاز قیام تنها گذاشتند ؟ البته در خصوص آن جوانان و جوانان بسیاری همچون او ، بدون شک رسانه های ما جفاکرده اند. این رسانه ها هستند که در عصر فوران اطلاعات، اطلاعاتی کامل و دقیق به جامعه نداده اند اما در این بین مداحان و مرثیه سرایان و سخنرانان هم تقصیر زیادی برعهده دارند وگرنه حسین بن علی(ع) ، خود دلیل نهضت عظیمش را بطور دقیق بیان کرده اند.

امام (ع) در کمال صراحت می گویند؛ “انی ماخرجت اشرا ولا بطرا ولا مفسدا ولا ظلما انما خرجت لطب الاصلاح فی امه جدی”. یعنی دنیای ما را فساد گرفته است، امت جدم فاسد شده اند، قیام کردم برای اصلاح. من یک مرد اصلاح طلبم. “ارید ان امر بالمعروف و انهی عن المنکر و اسیر بسیره جدی و ابی” ؛ هدفی جز امر به معروف و نهی از منکر ندارم. امام حسین(ع) هدف نهضت خودش را روشن کرده است. “الا ترون الی الحق لایعمل به و الباطل لایتنیهی عنه لیرغب الا مومن فی لقاء الله محقا.” حسین (ع) می گوید من نهضت کرده ام برای امر به معروف، برای این که دین را زنده کنم، نهضت کرده ام برای این که با مفاسد مبارزه کنم.( حماسه حسینی . شهید مطهری ) اکنون این وظیفه ما است که بگوییم فساد یعنی چه ؟ امر به معروف کدام است ؟ نهی از کدام منکر تا این حد مهم است ؟ مظاهر معروف و منکر چیست ؟ و صدای ما رو به سوی فاسدان تا کجا باید بالا برود؟ اما به جای آن فقط در گوش ایشان خواندیم که شما باید نوکر امام حسین(ع) باشید!! غلام امام حسین(ع) باشید!  غافل از اینکه امام حسین (ع) پیرو می خواست و البته کار را تا به آنجا رسید که رهبر معظم انقلاب در تذکری دقیق فرمودند « نوکری امام حسین و اهل بیت (ع)به معنی واقعی کلمه این است که انسان بتواند افکار، خط مشی و جهت گیری های اینها را در جامعه روز به روز گسترش دهد » ( بیانات ۲/۱۲/۹۵ )  امروز جوان ما باید مظاهر واقعی فساد را بشناسد، خطر رواج دروغ و تزویر را درک کند، بداند که چهره واقعی دین مهربان تر از این است فاصله عمیق فقیر و غنی را بپذیرد، بداند که دست درازی به بیت المال در سیره پیامبر (ص) و اهل بیت ایشان منکر است ، بداند که اشرافی گری خطری جدی برای جامعه اسلامی است.

جوان ما باید بداند امر به معروف و نهی از منکر ده ها مصداق دارد و هر یک به خودی خود یک وظیفه است و اگر کار به جایی رسید که دیگر نتوان به مسئولان چشم امید بست بازهم تکلیف از آنان ساقط نمی شود و البته همه اینها نیازمند بصیرتی است که باید از طریق رسانه ها در جامعه گسترش یابد. از این روست که بی تردید باید گفت میراث عاشورا « بصیرت » است.

بصیرتی که بتوان با آن چهره واقعی و مهربان اسلام را در انبوه کدورت عصر حاضر شناخت و به جهانیان شناساند اما این مهم تنها با مطالعه و تحقیق پیرامون نهضت حسینی و شرکت در مجالس عالمانه حاصل می شود نه با “علم بری” و “قمه زنی” و “خودآزاری” هایی که هیچ تناسبی با ماهیت اصیل اسلام ندارند. من یک پژوهشگر دینی نیستم و آنچه گفتم حسب یک نیاز بود . بدون شک عالمان وپژوهشگران محترم دینی در این حوزه مستحق ترند و امیدوارم که ادامه این بحث را از سر بگیرند.

رضا سیف پور – مدرس دانشگاه

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا:  انتشار مطالب خبری و یادداشت های دریافتی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.