سطح پایین سواد فضای مجازی، علت اصلی آسیب ها در این حوزه

مفهوم سواد هر روز در حال پیچیده تر شدن است و همین پیچیدگی باعث می شود سیر آگاهی اجتماعی و حتی خود سواد، بالاتر برود. همه این موارد پیچیدگی اجتماعی را در دنیای امروز به وجود می آورد. زمانی که اجتماع رو به سمت پیچیدگی می رود، افراد باید با فرهنگ تر و با سوادتر شوند. کسی هم که در چنین شرایطی نتواند سیستم موجود را تحلیل کند کارش به سمت تنش و آسیب می رود.

در تعریف فضای مجازی می توان گفت، نوعی اجتماع و هم زیستی بزرگی است که میلیون ها رایانه و کاربران آن در سراسر جهان در آن حضور دارند. امروزه در یک جهان رسانه ای شده زندگی می کنیم و زندگی ما به رسانه ها وابسته است به گونه ای که، رسانه ها و به طور ویژه، رسانه های تعاملی(اینترنت)، جایگاه مهمی را به خود اختصاص داده اند. این رسانه ها در بین دانش آموزان (نوجوانان و جوانان)، جذابیت خاصی دارند بدین گونه که زندگی بسیاری از این گروه سنی به رسانه ها و به ویژه، رسانه های تعاملی پیوند خورده است. فناوری های جدید اطلاعاتی و ارتباطی، جنبش جهانی در حوزه ارتباطات و انتقال محتواها و پیام های ارتباطی در سریع ترین زمان ممکن، به وجود آمده اند از سویی دیگر همین فناوری های جدید باعث تسهیل انجام خلاف قانون و رشد جرائم با استفاده از شیوه های جدید شده اند.

آسیب های اجتماعی نوپدید فضای مجازی، دارای ویژگی هایی مانند گمنامی هستند که پیامد های بسیاری را برای تعاملات فرد در فضای مجازی و دردنیای واقعی به همراه دارد. تحقیقات نشان می دهد که در فضای اینترنتی به ویژه در اتاق های گفتگو، با سرعتی بیش از دنیای واقعی میان افراد، اعتماد برقرار می شود و این اعتماد گاه می تواند زمینه ساز آسیب های دیگر شود. ارتباطات و تعاملات اینترنتی چنان مهم شده اند که ارتباطات رایانه مبنا به یکی از عرصه های مهم تحقیق در این خصوص تبدیل شده است.

در ایران، مشکل اجتماعی که وجود دارد این است که برخی از مردم به اندازه کافی، فرهنگ شناخت سیستم را ندارند برای مثال سواد تاریخی و جهانی ما اندک است و خیلی ها نمی دانند که در دنیا چه می گذرد و کمتر کسی بیش از فعالیتی که در آن است، اطلاعات دارد در واقع هر کس در رشته کاری خودش فعالیت می کند اینجا است که یک ضرورت برای بالا بردن فرهنگ جامعه احساس می شود. زندگی هر روز رو به پیچیدگی می رود بخشی از این پیچیدگی ناشی از پیشرفت های دنیای ارتباطات است از این رو هر چه فناوری های ارتباطات و اطلاعات بیشتر متحول می شوند، نیازما به یادگیری و آموزش برای درک دنیای جدید و استفاده از ابزار ها و امکانات آن نیز افزایش می یابد، چرا که ضعف آموزش و آگاهی نسبت به دنیای ارتباطات و مقتضیات آن، چیزی جز عقب ماندگی و تشدید آسیب ها به همراه نمی آورد.

منابع

۱- احمد خواجه، لیلا انبارکی، ۱۳۹۲، ضرورت سواد رسانه‌ای در فضای مجازی و تاثیر آن بر حفظ حریم خصوصی، فصلنامه علمی تخصصی دانش انتظامی بوشهر، دوره چهارم بهار، صفحه ۱ تا ۱۴ .

۲- تقی زاده، عباس، ۱۳۹۱، ارتقای سواد رسانه ای زمینه کاهش آسیب های اجتماعی نوپدید فضای مجازی، نخستین کنگره ملی فضای مجازی و آسیب های اجتماعی نوپدید، تهران، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی.

سید آرمین سروسر

محقق و پژوهشگر در حوزه های عمران، پدافند غیرعامل، رسانه و فضای مجازی و عضو انجمن علمی آموزش و توسعه منابع انسانی ایران

پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا: انتشار مطالب خبری و یادداشت های دریافتی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.