به مناسبت ۱۱ آذر؛ تصاویری از خانه میرزا
یونس استادسرایی مشهور به میرزا کوچک خان جنگلی از مبارزان انقلاب مشروطه، رهبر جنبش جنگل و از نخستین رهبران تنها جمهوری شوروی سوسیالیستی در ایران مشهور به جمهوری سرخ گیلان بود. او در ۱۱ آذرماه ۱۳۰۰ هجری شمسی بعد از نبردی سنگین با قوای دولتی در حالی که برای ملاقات با رشیدالممالک خلخالی عازم خلخال شده بود، بعد از چند روز سرگردانی در کوه‌های تالش، بر اثر سرما و یخبندان درگذشت
طبق اسناد و مدارک به دست آمده اولین بار حدود ۸۰ سال پیش بود که این خانه توسط رحیم‌خان برادر میرزا کوچک به شخصی به نام ابراهیم کلیمی اصفهانی و سپس در سال ۱۳۲۷ هجری شمسی به مرحوم سیف‌الله ملک‌زاده فروخته شد. فرزندان ملک‌زاده بعدها به تفکیک محوطه و فروش قسمت بیشتر این خانه اقدام کردند و بخش باقیمانده از خانه میرزا هم تا سال ۱۳۶۰ به مستاجران واگذار می‌شد.
در اوایل دهه ۸۰ بود که وارث مرحوم ملک‌زاده به دلیل متروکه بودن بنا اقدام به فروش خانه به شرکت خانه‌سازی مقصود ادهمی و شرکا برای تخریب و احداث آپارتمان می‌کند اما در روز تخریب، شهردار وقت رشت از طریق فردی نا‌شناس در جریان امر قرار می‌گیرد و بی‌درنگ جلوی تخریب کامل بنا را گرفته و با واگذاری زمین معوض به مالک آن، بنای مخروبه میرزا را به تملک شهرداری در می‌آورد. شهرداری رشت بعد از در اختیار گرفتن این خانه طرح بازسازی آن را در دستور کار قرار می‌دهد و بازسازی بنای فعلی خانه میرزا کوچک در سال۱۳۸۱ با استفاده از کار‌شناسان مجرب و کارآزموده به سبک معماری بومی آغاز می‌شود.
این بنا به مساحت ۳۰۰ متر مربع شامل دو طبقه است که هر طبقه چهار اتاق، ایوان و دو پلکان در دو طرف خانه برای ورود به ایوان و اتاق‌های طبقه بالا دارد و در حال حاضر شهرداری رشت مالک اصلی آن است. طبقه پایین نمایشگاهی دائمی از کتب مربوط به تاریخ گیلان و نهضت جنگل را در خود جای داده و طبقه بالا اتاق‌های محل زندگی خانواده استادسرایی مانند آنچه در قدیم وجود داشته بازسازی شده است. در گوشه و کنار خانه هم روی دیوارها عکس‌ها و اسنادی از دوران مبارزات نهضت جنگل نصب شده است.
دیدگاه