در ماجرای تصادف قطار سمنان سیستم ATC مشکل نداشت
شرکت مهاران سازنده و مجری سیستم کنترل اتوماتیک راه‌ٖآهن (ATC) طی بیانیه‌ای توضیحاتی در خصوص غیرفنی بودن مطالب مطرح شده در رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی مطرح و بر تلاش گسترده جهت عملیاتی نمودن این سیستم ارائه داد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا از پایگاه اطلاع رسانی وزارت راه و شهرسازی شرکت مهاران سازنده و مجری سیستم کنترل اتوماتیک راه‌ٖآهن (ATC) در ایران و خاورمیانه در این بیانیه تاکید کرده است: این سیستم تاکنون از تعداد زیادی از وقایع احتمالی ممانعت به عمل آورده و موجب ارتقا در ایمنی سیر و حرکت قطارها گردیده است.
در تاریخ ۵ آذر سال جاری قطار مسافربری تبریز- مشهد و سمنان -مشهد در حالی با یکدیگر برخورد کردند که طبق گزارش کمیسیون عالی سوانح راه‌آهن خطای انسانی و دستور خارج کردن قطار از سیستم کنترل اتوماتیک ATC موجب بروز این سانحه شده است. اما برخلاف نظر کمیسیون عالی سوانح راه‌آهن نظراتی مبنی بر وجود خرابی در سیستم ATC نیز در برخی رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی منتشر گردید که منجر به واکنش شرکت مهاران به عنوان سازنده و مجری سیستم کنترل اتوماتیک راه‌آهن در ایران شد.
شرکت مهاران با صدور بیانیه‌ای اعلام کرده است: متأسفانه در جو ملتهبی که پس از این سانحه دل‌خراش ایجاد شد هجمه مهیبی از مطالبی کاملاً غلط، غیرفنی و مخدوش مطرح گردید که این شرکت را بر آن داشت علیرغم تصمیم قبلی مبنی بر عدم اظهارنظر عمومی، توضیحاتی را ارائه نماید.
در ابتدای توضیحات با اشاره به سابقه این شرکت آمده است: شرکت مهندسی مهاران تنها دارنده دانش فنی و سازنده تجهیزات علائم و سیگنالینگ راه‌آهن و مترو نه تنها در ایران بلکه در خاورمیانه بوده و سیستم ATC یکی از ۱۸ محصول این شرکت است.
تأمین مواد اولیه محصولات در زمان انواع تحریم‌ها با شدت‌ها و حدت‌های مختلف ادامه داشته و هیچ‌گاه متوقف نشده است. راز نهفته در مداومت در اجرای پروژه‌ها، تکیه‌بر دانش به‌دست‌آمده داخلی است.
در این بیانیه آمده است:
همچنین محصولات این شرکت مبتنی بر فنّاوری روز و قابل‌رقابت با سازندگان خارجی بوده و ازنظر فنّاوری، ساختار و عملکرد مشابه تجهیزات معتبر خارجی است و تعداد شرکت‌های خارجی که در این زمینه و در این وسعت فعالیت می‌نمایند حدود ۱۰ شرکت در دنیا است و بر همین اساس قیمت جهانی تجهیزات توسط همین شرکت‌ها تعیین می‌شود، درنتیجه قیمت بالای آن مانع تجهیز بسیاری از خطوط راه‌آهن در دنیا به سیستم علائم گردیده است. به‌عنوان‌مثال بیش از نیمی از خطوط راه‌آهن ترکیه فاقد سیستم علائم است.
در ادامه آمده است، این شرکت از سال ۱۳۶۵ در حوزه علائم راه‌آهن پروژه‌های ملی متعددی را انجام داده است و در حوزه مترو نیز سیستم سیگنالینگ خطوط ۳ و ۴ مترو تهران – خط یک متروی مشهد – خط یک متروی شیراز و خط یک مترو اصفهان را اجرا نموده است.
طبق اعلام نظر شرکت مهاران سیستمATC این شرکت از سال ۱۳۸۷ در خط ۴ و سپس در خط ۳ مترو تهران در حال کار است. خط ۴ مترو تهران بر اساس ارزیابی به‌عمل‌آمده، کمترین خرابی را در بین کلیه خطوط مترو تهران داشته و مسافرانی که از این خط استفاده می‌نمایند، خصوصاً در کلیه مراسمی که در میدان انقلاب و میدان آزادی برگزار می‌گردد و ترافیک به اوج می‌رسد، استفاده مطلوب از این خط را تصدیق می‌کنند؛ بنابراین جدید بودن سیستم ATC در راه‌آهن که از سال ۱۳۹۴ مورد بهره‌برداری قرارگرفته است و خرابی آن واقعیت ندارد و در ادامه به آن پرداخته خواهد شد.
در ادامه متن با صراحت عنوان شده؛ با عنایت به سی سال فعالیت در این زمینه و آگاهی از کلیه سوانحی که در دنیا در طی این مدت واقع گردیده است، این اولین مورد در تاریخ است که عوامل انسانی با غیرفعال نمودن سیستم، قطار را به سوی سانحه سوق می‌دهند. در حالیکه سیستم علائم به‌درستی با وارد عمل شدن و متوقف کردن قطار در ۶کیلومتر مانده به وقوع سانحه، این اخطار را به کلیه متصدیان کنترل قطار و سیر و حرکت می‌دهد که خطر در کمین است و مراقب عملکرد خود باشند.
همچنین سیستم ATC تهران – مشهد، تاکنون چند هزار افزایش سرعت غیرمجاز و عبور از چراغ‌قرمز را تشخیص داده و آن را با ترمز متوقف نموده که هرکدام از آن‌ها از سانحه احتمالی جلوگیری نموده است همان‌طور که در این مورد نیز عملکرد آن موجب توقف قطار در ۶ کیلومتر قبل از قطار بعدی گردید. لذا موارد فوق مبین این واقعیت است که تلاش گسترده جهت عملیاتی نمودن این سیستم تاکنون از تعداد زیادی از وقایع احتمالی ممانعت به عمل آورده و موجب ارتقا در ایمنی سیر و حرکت قطارها گردیده است.
این شرکت با ذکر مثالی ادامه می‌دهد: به‌طور مثال درصورتی‌که متصدی آژانس تاکسی، دو خودرو پراید را به‌جای اعزام به دو مقصد، اشتباهاً هر دو را به یک مقصد اعزام نماید قطعاً کیفیت خودروی داخلی موجب اشتباه ایشان نبوده است و این مورد نیز که متصدی مرکز ترافیک حساب دو قطار را که یکی به علت خرابی متوقف‌شده و دیگری درحرکت بوده را نداشته است بهتر بود همچنان ادامه کار را به سیستم کنترل هوشمند واگذار می‌نمود.
در این بیانیه این اتهامات را از نمونه‌های بارز هجمه تبلیغاتی خوانده و می‌افزاید: درحالی‌که موارد زیادی که خود موجب حادثه و افزایش شدت آن شده است ازجمله علت یخ زدن ترمز قطار تبریز – مشهد که ۶۰ دقیقه راه‌آهن تهران – مشهد را مسدود نموده و بررسی خرابی‌های آن و همچنین علت آتش گرفتن واگن‌های قطار که موجب افزایش تلفات شده است بی‌پاسخ‌مانده‌اند و شاید چون خارجی هستند صحبتی از آن‌ها به عمل نمی‌آید، در عوض آمار گمراه کننده خرابیATC را چند هزار اعلام می‌نمایند.
در ادامه متن عنوان شده، لازمه بهره‌برداری از سیستم ATC در راه‌آهن، آموزش گسترده به بیش از دو هزار لکوموتیوران بوده است که به دفعات صورت پذیرفته و طبیعی است با توجه به بعد مسافت و تعداد لکوموتیوران، آشنایی آن‌ها با نحوه کار سیستم جدید مستلزم صرف وقت و حوصله است.
لکوموتیوران درصورتی‌که با این سیستم آشنایی کامل داشته باشد از طریق پیام‌های سیستم بایستی سرعت را به نحوی کنترل نماید که قطار از سرعت مجاز فراتر نرود و همچنین از چراغ‌قرمز عبور نکند چراکه در این صورت لکوموتیوران خلاف نموده و سیستم ATC به‌ناچار قطار را متوقف می‌نماید. تاکنون چند هزار توقف قطار توسط ATC به خاطر تخطی لکوموتیوران به دلیل عدم آشنایی با سیستم صورت گرفته است که تمام آن‌ها به‌عنوان خرابی سیستم اعلام گردیده است.
همچنین کلیه قطارهایی که اساساً فاقد ATC می‌باشند و در مسیر تهران – مشهد تردد می‌نمایند به‌عنوان خرابی ثبت گردیده است. در گزارشی که در فضای مجازی تصویر چند برگ اعلام خرابی نشان داده‌شده بود، در ۹۰ در صد آن‌ها علت خرابی، قطار فاقد ATC درج گردیده بود؛ بنابراین آمار واقعی خرابی‌ها حدود ۲۰۰ مورد است.
در ادامه متن به تشریح دلایل بروز ۲۰۰ مورد خرابی در سیسیتم کنترل اتوماتیک راه‌آهن تهران-مشهد پرداخته شده که شامل موارد زیر می‌شوند:
سیستم ATC شامل دو قسمت تجهیزات داخل لکوموتیو و تجهیزات زمینی است که بر روی ریل‌ها نصب می‌گردد. متأسفانه تخریب قطعات در داخل لکوموتیو و تخریب و سرقت تجهیزات زمینی باعث ایجاد این خرابی‌ها می‌گردد. این شرکت چندین بار درخواست کرده به دلیل به خطر افتادن ایمنی سیر و حرکت در اثر سرقت در حریم راه‌آهن، از مجلس محترم درخواست شود برای سارقان تجهیزات در حریم خطوط راه‌آهن مجازات بازدارنده‌ای اتخاذ کنند.
هزینه پروژه ATC تهران-مشهد ۴۰۰ میلیارد تومان اعلام گردیده است درحالی‌که این پروژه در حقیقت از دو بخشATC بلاک میانی تشکیل گردیده است که ATCشامل تجهیزات ۵۰ ایستگاه و یک‌صد لکوموتیو و بلاک میانی شامل تجهیزات ۵۰ ایستگاه و ۱۸۹ ایستگاه میانی به فاصله حدود ۴ کیلومتر که همگی با فیبر نوری به‌صورت شبکه وصل هستند و برق آن‌ها نیز از طریق کابل‌کشی اختصاصی همراه با فیبر نوری در مسیر هزار کیلومتر تأمین‌شده است.
هزینه‌ای که راه‌آهن برای ATC و بلاک میانی شامل تجهیزات، کابل‌کشی، نصب و راه‌اندازی، آموزش و خدمات پس از فروش بی‌قیدوشرط به این شرکت پرداخت‌نموده است به ترتیب ۱۹ میلیارد و ۲۵ میلیارد و در جمع چهل‌وچهار میلیارد تومان بوده است که یک‌دهم مبلغ اعلام‌شده است و این در حالی است که اگر این شرکت فقط بخش کابل‌کشی برق و فیبر نوری و مفصل زدن را به طول هزار کیلومتر یکجا به پیمانکار دیگری واگذار می‌کرد هزینه آن ۲۰ میلیارد تومان می‌بود.
درمجموع کل درآمد این شرکت با ۶۵۰ نفر پرسنل و ۸۰ شرکت پیمانکار و سازنده جانبی در طی سی سال گذشته تاکنون به چهارصد میلیارد تومان نرسیده است که با یک حساب سرانگشتی نشان از عدم هرگونه ارزش افزوده‌ای برای شرکت است.
در پایان متن نیز عنوان شد؛ شبکه راه‌آهن به لحاظ گستردگی و عبور از مناطق صعب‌العبور در اجرا و بهره‌برداری سختی‌های خاص خود را دارد به همین دلیل بیش‌ازپیش ضروری است که با مکانیزه نمودن آن امکان افزایش بهره‌وری و استفاده بهینه از زیرساخت‌های موجود که موجب افزایش سیر و حرکت ایمن می‌گردد، فراهم شود و در این میان نقش خطیر کلیه دست‌اندرکاران به‌ویژه بهره‌برداران شبکه را برجسته‌تر می‌نماید
دیدگاه