مرکز دفن زباله سراوان بمب ساعتی است/برای نجات رشت نباید منتظر قهرمان باشیم

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا اولین هم‌اندیشی ترافیک، شهر و توسعه پایدار با همت «موسسه سبزکاران بالان»، «سرزمین ایده آل ما» و «انجمن متخصصین ترافیک استان گیلان» برگزار شد. جلسه ای که بسیاری از مدتها قبل منتظر تشکیل آن بودند تا  درباره ایده های در حال اجرا برای حل معضل ترافیکی به ویژه در بافت مرکزی شهر بشنوند و پیشنهادات کارشناسان و نخبگان متخصص نیز در آن مطرح شود. (گزارش تصویری این هم اندیشی)

مریم صابری در گیل نکاه نوشت:در این نشست جمعی از متخصصان حوزه حمل و نقل و ترافیک و همچنین علاقمندان و فعالین حوه محیط زیست در کنار تعداد زیادی از شهروندان علاقه مند حضور داشتند. همچنین در طول این هم اندیشی که نزدیک به ۵ ساعت به طول کشید فاطمه شیرزاد، مظفر نیکومنش و رضا رسولی از اعضای شورای اسلامی شهر رشت، علی خاوری مدیرکل راه و شهرسازی گیلان، مختار جباری مشاور عالی شهردار، فرامرز جمشید پور معاون حمل و نقل شهرداری رشت حضور داشتند.

 وضعیت محیط زیست بحرانی است

در ابتدای مراسم نسیم طواف زاده مدیرعامل موسسه سبزکاران به بیان دغدغه های خود در ارتباط با محیط زیست پرداخت.

وی وضعیت محیط زیست را بحرانی توصیف کرد. طواف زاده با اشاره به افت معیارهایی محیط زیستی در کشور گفت: بحران آب در کشور جدی است و تالاب های گاوخونی، ارومیه، بختگان و پریشان دچار کم آبی یا بی آبی شده و به کانون های گرد و غبار تبدیل شده اند.

وی همچنین وضعیت جنگل های کشور را نیز نامناسب دانست و بیان کرد: سالانه ۵ هکتار از جنگل های کشور به زغال تبدیل می شوند.

مدیرکل سبزکاران با اشاره به مرکز دفن زباله سراوان اظهار داشت:  این مرکز به عنوان بزرگترین دفنگاه زباله در شمال ایران تبدیل به یک بمب ساعتی شده است و روزانه هزاران لیتر از شیرابه آن وارد رودخانه های رشت می شود.

طواف زاده زرجوب را آلوده ترین رودخانه جهان دانست که در رگ های شهر بی دفاع رشت جاری است.

این فعال محیط زیست در ادامه با اشاره به پساب های بیمارستانی، افزایش روزکاری و تفاوت معنا دار جمعیت در روز و شب و ترافیک لجام گسیخته، توسعه نیافتگی و بحران سیاست زدگی بیان کرد: این موارد نشان می دهد برنامه ریزی برای گیلان بدون لحاظ کردن توانایی های اکولوژیکی و بوم شناختی وضع شده است.

طواف زاده با بیان اینکه انسان محیط زیستی فردی نیست که سالی یک درخت بکارد و یا چندین بار پسماند از زمین بلند بردارد اظهار داشت: انسان محیط زیستی کسی است که آن را روش زندگی راستین خود قرار می دهد.

وی راه حل مشکلات مطرح در محیط زیست را آشنایی و آشتی مردم با محیط زیست و افزایش روحیه پرسشگری داشته باشد دانست و گفت: باید نسلی پرورش بدهیم که با عشق به محیط زیست توسعه را طراحی کنند.

تلاش همگانی برای شرایط بهتر

پیمان بازدیدی دیگر نماینده سمن های فعال در محیط زیست بود درباره دغدغه های محیط زیستی خود صحبت کرد.

وی با یا بیان اینکه گیلان سال ها است که از مشکلات محیط زیستی رنج می برد گفت: این آلودگی دربخش آب ، خاک و هوا وجود دارد.

بازدیدی با انتقاد از اینکه سرانه فضای سبز ما گیلان بسیار کم است بیان کرد: باید خودمان در راه اصلاح حرکت کنیم و همه در کنار یکدیگر تاثیر گذار باشیم.

وی با انتقاد از برخی روندهای موجود گفت: بسیاری از ما در فضای مجازی خوب نقد می کنیم اما عملگرا نیستیم.

مکانیزیمی برای استفاده نخبگان

دیگر سخنران این جلسه رضا رسولی عضو شورای شهر اسلامی رشت و تنها مختصص ترافیک در ادوار شورای شهر رشت بود که تاکید داشت حضورش در این جلسه به عنوان عضو هیات موسس انجمن متخصصین ترافیک استان گیلان و نه عضو شورای شهر است.

رسولی با اشاره به لزوم مشارکت نخبگان و متخصصین در مدیریت شهری و استانی بیان کرد: با وجود صحبت‌ها و اظهار نظرهای بسیار در این مورد متاسفانه مکانیزم اجرایی آن کمتر دیده می شود.

وی به وجود سرانه بالای متخصصین در استان اشاره و تاکید کرد: عدم ارتباط موثر بین صنعت و سیستم مدیریت شهری با متخصصین و نخبگان علمی و هنرمندان حلقه مفقوده این استان است.

رسولی اولین گام در راه رسیدن به این مکانیزم اجرایی را اطلاع رسانی و آگاهی بخشی دانست و گفت: یکی از نقاط ضعف ما در مدیریت شهری اطلاع رسانی ضعیف بوده است.

وی گفت: اطلاع رسانی ای شامل مستند سازی فرایندها و در اختیار قرار دادن مطالعات با جزییات در اختیار مردم به خصوص  بخش فرهیخته استان برای همراهی است.

رسولی یکی از خواسته های شهروندان از سیستم مدیریت شهری را در اختیار قرار دادن فرایندها و ضوابط ومطالعات شهری در قالب های شفاف و عاری از سیاست زدگی دانست و گفت: این امر می توان جلوی اشتباه خواسته یا ناخواسته را بگیرد.

رسولی یکی از منافع اطلاع رسانی را حذف ویژه خواری و فساد دانست و گفت: پایه و اساس رانت در محدود بودن و عدم شفاف سازی است.

وی در ادامه بر لزوم وجود یک مکانیزیم برای روابط مدیریت شهری و نخبگان گفت: نجات شهر در دستان من و شما است و نباید منتظر قهرمان باشیم.

وی دومین گام در حل این مشکل را ایجاد مشارکت طلبی و مشارکت جویی عنوان کرد و گفت: هنوز با این فرهنگ فاصله داریم.

 چه اتفاقی در مرکز شهر می افتد؟

در ادامه این نشست « حامد سه لا تهنه» مشاور طرح پیاده راه و خط ویژه اتوبوس و «علیرضا رحیمی» مشاور طرح مرکز کنترل ترافیک به توضیحاتی در باره پروژه های مورد نظر پرداختند و با ارائه زمینه و ضرورت های طرح های مورد بحث به ارائه توضیحات فنی و نمایش طراحی سه بعدی پروژه های مدنظر پرداختند.

دلسوزان شهر منتظر پاسخ های بیشتر

پس از استراحت و پذیرایی از مشارکت کنندگان،  بخش پایانی این نشست نیز با برگزاری پنل کارشناسی آغاز شد. علیرضا فدایی پور در بخش جامعه شناسی، ماجد یلدرمیان  کارشناس نما و منظر شهری، آنام اردشیری کارشناس حمل و نقل و ترافیک، مجید نیکویی کارشناس جنگلداری و فرشاد نوروزپور کارشناس حقوق شهروندی به بیان نظرات خود پرداختند و پاسخگوی سوالات حاضرین بودند که علی رغم ترک ناگهانی سالن توسط گروه خاصی از حاضرین، تعداد زیادی از شهروندان با پیگیری و جدیت به تبادل نظر با کارشناسان پرداختند.

 گردشگری پایدار و زیرساختهای حمل و نقل

علیرضا فدایی پوربا بیان اینکه  رشت ۳۱ درصد جمعیت استان را دارا است گفت: فقط ۱۶ تا ۱۸ درصد اعتبارات به آن اختصاص پیدا می کند که این عدم تناسب خودش را در سطح میزان خدمات شهری نشان می دهد.

وی ادامه داد: در روزهای تعطیل جمعیت این شهر به ۴۰۰ هزار نفر معدل نیمی از جمعیت این شهر می رسد. از آنجایی که این شهر فاقد زیر ساخت های لازم است شهروندان را دچار مشکلات می کند.

این جامعه شناس گردشگری انبوه را مورد تایید کارشناسان ندانست و گفت: اکنون گردشگری پایدار به جای گردشگری انبوه مورد توجه قرار گرفته است.  وی ادامه داد: گردشگری پایدار باید تعهدات اکولوژیک را مد نظر داشته باشد.

فدایی پور ترافیک شهری را مرتبط با آسیب شناسی گردشگر انبوه دانست و گفت: این شهر با حجم عظیم گردشگر روبرو است که سبب تشدید معضلات مشکلات ترافیک می شود.

وی حل مشکلات ترافیکی استان را نیازمند دگردیسی در بخش  گردشگری استان و داشتن سند و نقشه جامع گردشگری شهر رشت دانست.

فدایی پور هرپروژه عمرانی شهری را از جنس مداخله دانست و گفت: این مسئله با خود تبعاتی دارد که در صورت عدم توجه به آن دچار مشکلاتی می شویم. وی تاکید کرد هر طرحی برای اجرا باید پیوست اجتماعی داشته باشد.

وی پیاده روی شهروندان رشت را نسبت به شهرهای دیگر را پایین دانست و گفت: باید در مورد کافی بودن محیط های مناسب یا فرهنگ اینکار بررسی لازم صورت گیرد.

این جامعه شناس همچنین درباره قطع درختان خیابان امام خمینی رشت گفت: با وجود مسائل محیط زیستی مهمی مانند سد شفارود، لاسک که فاقد ارزیابی محیط زیستی هستند اما فضای کاملا احساسی در بعد رسانه ای  بعد از قطع درختان به وجود آمد که در آن عقلانیت گُم بود.

 BRT برای رشت ضروری است

در ادامه آنام اردشیری دکترای مهندسی حمل و نقل از دانشگاه ایالتی مورگان آمریکا به بررسی فنی پروژه های پیاده راه و خط ویژه از منظر یک متخصص ترافیک پرداخت و گفت: اگرچه ممکن است اختلاف نظرهایی در نحوه اجرای این دو پروژه در حوزه ترافیک، عرض معبر، پارکینگ و پیاده راه وجود داشته باشد اما در ضرورت ایجاد این پروژه ها با توجه به شرایط شهر رشت تردیدی نیست

 حفظ هویت معماری رشت لازمه موفقیت طرح است

ماجد یلدرمیان مدرس معماری دانشگاه گیلان نیز به بررسی طرح پیاده راه اعلم الهدی از دیدگاه نما و منظر شهری پرداخت و گفت: در اجرای پروژه های پیش بینی شده پیاده راه در چهار خیابان منتهی به میدان شهرداری رشت، مهم‌ترین نکته حفظ، احیا و ترمیم بافت و هویت معماری سنتی رشت است.

این استاد دانشگاه افزود: کار برروی ابنیه تاریخی کار آسانی نیست. مطالعات خاص خود و هماهنگی با نهادهای مختلف از جمله میراث فرهنگی را می خواهد. در این مورد مرمت و زمینه ای که بافت در آن قرار گرفته است و پیدا کردن بناهایی که می تواند جمعیت را در خود نگه دارد اهمیت دارد. در این کار بناهایی مانند کاروانسراها که حس شهروندی آنها را زنده کند می تواند مورد توجه قرار گیرد.

 توسعه شهر و حفظ محیط زیست قابل جمع است

فرشاد نوروزپور نیز که در بخش مربوط به حقوق شهروندی صحبت می کرد با اشاره به مفهوم حقوق بشر و تجلی محلی آن در قالب حقوق شهروندی گفت:  در ذیل نسل سوم حقوق بشری حق توسعه،حق ارتباطات، حق دسترسی به محیط زیست سالم و حق صلح مطرح است.

وی با اشاره به اعلامیه ۱۹۸۶ سازمان ملل متحد معیارهای حق توسعه را شفافیت، پاسخگویی مشارکت و عدم تبعیض عنوان کرد.

نوروزپور با بیان اینکه دوره توسعه سیاسی و اقتصدی صرف گذشته است گفت: در حال حاضر صرفا توسعه پایدار ملاک عمل و برنامه ریزی است .

وی در تعریف توسعه پایدار گفت: توسعه پایدار همزمان احتیاجات مربوط به نسل حاضر و نسل های آینده را تامین می کند. نوروزپور ادامه داد: حفاظت از محیط زیست مجزا از توسعه نیست و بدون حفظ محیط زیست توسعه محقق نمی شود.

این کارشناس ارشد حقوق بین الملل با بیان دو بعد اجباری و اخلاقی گفت: در عین حال که تکالیفی مانند پرداخت مالیات برای شهروند لحاظ می شود حقوقی مانند  توسعه اقتصادی و محیط زیست سالم نیز برایشان از جانب دولت و مدیران شهری قابل مطالبه است.

وی همچنین با اشاره به مناقشه این روزهای شهر درباره قطع درختان و اجرای طرح BRT گفت:از نظر حقوقی مناقشه این روزهای رشت قابل جمع است. می توانیم توسعه اقصادی و حفظ محیط زیست را با همدیگر داشته باشیم.

نوروزپور در توضیح این بحث با اشاره به توسعه پایدار گفت: توسعه پایدار درواقع بر نوعی از توسعه محیط زیست تاکید می کند که جبران ناپذیر نباشد و تامین کننده حق محیط زیست آیندگان نیز باشد که بر اساس توضیحات کارشناسان محیط زیست و ترافیک این پروژه نقص کننده این دو مورد نبوده است.

نوروزپور همچنین در پاسخ به این پرسش یکی از حاضرین که حق امروز یا سهم آیندگان کدام اهمیت دارد گفت: هر دو به یک اندازه اهمیت دارند. ممکن است که در ۳۰ سال بعد آیندگان بنشینند در این باره صحبت کنند که آیا منوریل ارزش این را دارد که ساختمان شهرداری تخریب شود یا خیر؟

این کارشناس حقوق شهروندی افزود: باید در مرحله اثباتی این حقوق و قضاوت پیرامون آن همانطور که اندیشمندان حقوقی در جهان بعد از چهل سال تضارب آرا ارائه داده اند، تصور خود از محیط زیست را به درخت و فضای سبز محدود نکنیم و مسائلی نظیر آلودگی صوتی، آلودگی هوا و … را نیز در نظر بگیریم.

 چنار مناسب رشت نیست

همچنین مجید نیکویی کارشناس حوزه جنگلداری و استاد دانشگاه گیلان در این نشست گونه چنارهای قطع شده در خیابان امام خمینی (ره) را مناسب خیابان های رشت ندانست.

وی با اشاره به تخصص خود در زمینه جنگلداری گفت: قطع درختان زیادی مشاهده کرده ام. در زندگی روزمره نیاز به چوب داریم اما ما به درختان شهر به عنوان چوب نگاه نمی کنیم. وی ادامه داد: با وجود انکه گونه چنار در خیابان های تختی، گلسار و امام خمینی غالب است اما گونه مناسبی به شمار نمی رود و بعد از مدتی پوک می شوند.

 در لحظات پایانی این نشست نیز با ابراز علاقه و جدیت برخی از حاضرین به مشارکت مستقیم در بحث که حضورشان را ناشی از دغدغه‌مندی نسبت به آینده رشت عنوان کردند، نقدهایی فنی در حوزه ترافیک و حمل و نقل نسبت به پروژه های اعلام شده مطرح شد که با دعوت فرامرز جمشید پور ، معاون حمل و نقل شهرداری و رضا رسولی عضو شورای شهر رشت به دلیل طولانی و تخصصی شدن جلسه صاحب نظران به جلسه ای تخصصی به منظور مشارکت و همکاری در جمع بندی مطالب و اجرای پروژه های مورد بحث دعوت شدند.