ما واقع‌گرا و منتقدین مذاکرات آرمان‌گرا هستند/نباید تواقفی مانع پیشرفت داشته باشیم

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا مناظره دانشجویی با موضوع سیاست خارجی دولت در حل مناقشه هسته ای با حضور دکتر احمد جانسیز، عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی، به عنوان استاد کارشناس و جمعی از دانشجویان موافق و منتقد، دوشنبه ۲۸ اردیبهشت ماه در تالار حکمت دانشکده انسانی دانشگاه گیلان برگزار شد.

 این مناظره که با استقبال پرشور دانشجویان مواجه شد در فضایی کاملا دانشجویی و آزاد میزبان دو طیف موافق و منتقد بود که موافقین: آقایان بهروز شیعیان(ارشد برق)،محمد سعید رضایی(کارشناسی علوم سیاسی) و منتقدین: آقایان رسا پورباقی(ارشد مکانیک)،علی خادملو(کارشناسی فیزیک هسته ای) و مسعود محرابی(کارشناسی علوم سیاسی) در جلسه حضور داشتند و آقای جاسم محمدی از گروه موافقین به علت برخی مشکلات شخصی در مناظره حضور نیافت.

در ابتدای جلسه دکتر جانسیز ضمن ابراز خرسندی از حضور دانشجویان رشته های مختلف در مناظره بیان کردند: برنامه امروز تنها آزادی اندیشه نیست، آزادی کلام است.ما امروز اینجا جمع شده ایم که پیرامون یک مساله بین المللی صحبت کنیم.تفاهم هسته ای به نتایجی رسیده که برخی مخالف و برخی موافق آن هستند و در واقع این جمع، مینیاتوری از ایران است.

مردم ایران،مردم خاصی هستند. مردمی که هر کدامشان تحلیلی ویژه از وقایع دارند.در ارتباط با سیاست خارجی که امروز مطرح میشود اگر منظور از دولت،به معنای حاکم باشد، این مذاکرات «جمهوری اسلامی ایران»است نه دولت به معنای افراد روی کار.
دکتر جانسیز در ادامه ضمن بیان برخی اصول مناظره،از جمع مناظره کنندگان و دانشجویان حاضر درجلسه رعایت احترام نسبت به یکدیگر و پرهیز از هیجان زدگی را خواستار شدند.

طبق قرعه شروع کننده بحث گروه موافقین بودند.در ذیل خلاصه ای از آنچه در این نشست مطرح شد را از نظر می گذرانید:
رضایی(موافق):من مباحث خود را به چند بخش تقسیم میکنم. بحث اول من مرتبط با تحریم هاست.تحریم ها به مجموعه اقداماتی گفته میشود که از سوی شورای امنیت،اتحادیه اروپا و .. با هدف تنبیه دولت ایران صورت گرفته است.
تحریم ها علیه ایران به ۴دسته تقسیم می شوند:
۱.تحریم های اعمال شده توسط شورای امنیت سازمان ملل،که پس از انتخاب احمدی نژاد به عنوان رییس جمهور آغاز شد.پرونده ما از زمان ریاست جمهوری احمدی نژاد وارد شورای امنیت شد و قطعنامه ها علیه ایران صادر و تحریم ها رسما شروع شد.
۲.تحریم های اتحادیه اروپا که کشورهای عضو آن ملزم به رعایت آنند.
۳.تحریم های یک جانبه دولت ها
۴.تحریم های کنگره آمریکا(که لغو تحریم هایی از این دست نیازمند موافقت مجلس سنا است)
تحریم ها از فوریه ۲۰۰۷ شروع شد.هدف اولین دور از تحریم ها، ممانعت از فروش تجهیزات هسته ای به ایران بود و رفته رفته به بخش های دیگری همچون فروش نفت و.. نیز گسترش یافت.

شیعیان(موافق):بحثی هست راجع به تیپ طیف منتقدین؛ ما یک زمانی منتقد دلسوز داریم و زمانی هم منتقد دلواپس.تیترهای روزنامه ۹دی که متعلق به آقای رسایی از نمایندگان مجلس است را ببینید. اگر دولت معاند هم باشد این طرز صحبت صحیح نیست.

(پایان مدت زمان صحبت موافقان در بخش اول)

محرابی(منتقد):پنهان کاری ها برای چیست؟

بحث اول، بحث بین المللی بودن توافقات است که هم اتحادیه اروپا و هم کشورهای خلیج فارس در آن هستند. این بین المللی شدن قدرت چانه زنی را کاهش میدهد.نکته دیگر،نظارت دائم آژانس بر تخلفات ما است.یعنی ناظر از آنهاست(کشورهای خاص)،پس چه کسی بر آنها نظارت میکند وقتی ناظر هم از خودشان است؟گویا فلسفه وجودی آزانس تنها این است که زمینه را برای رفتن زیر قطعنامه مهیا کند.

نکته دوم موضوع کوتاه شدن دست پارلمان ایران است.طبق قانون اساسی اجرای هر توافقنامه ای نیازمند تصویب مجلس است اما اسم آن را بجای توافقنامه، بیانیه و یا… میگذارند که دست پارلمان از نظارت و ورود به آن کوتاه شود.
بحث سوم، تاکید بر متن انگلیسی است. که با توجه به متن،ضمانت اجرا زیر سوال میرود.
زمان گام ها در اقدام مشترک مشخص نیست که این امر موجب تداخل گام ها و درنتیجه تمدید و درنهایت جنگ فرسایشی خواهد شد.شاید این بین یکی از سوال برانگیزترین موارد،محرمانه بودن مذاکرات است.درحالیکه در دولت های قبل و طی مذاکرات گذشته حتی گروه مذاکره کننده حاضر به پخش زنده مذاکرات در رسانه ها بودند.این پنهان کاری ها برای چیست؟

چیزی با عنوان تحریم مرتبط با مساله هسته ای وجود ندارد.تحریم ها حالتی هرمی دارند.بسیاری از تحریم ها قبل از مسائل هسته ای بوده و موارد زیادی از آن مربوط به حقوق بشر است.بسیاری از آنها بخاطر قضایای ۸۸ یا بی ثباتی سیاسی بوده و بسیاری نیز بخاطر مساله نفت.

(شروع تایم دوم)

شیعیان(موافق): غیرممکن است رهبری در جریان مذاکرات نباشند

مگر ممکن است که مقام معظم رهبری که این همه مطالعه کرده اند و دیپلماسی بلدند در جریان مذاکرات نباشند و اجازه ادامه مذاکرات را بدهند؟ این غیرممکن است. شاید درجریان مسائل جزیی نباشند که این امر طبیعی است اما مذاکرات زیرنظر ایشان است.

رضایی(موافق): متون حقوق و قانونی نیست

مشکل ما با غرب، ریشه ای است.بیان شد که ما تفاسیر متفاوتی از متون داریم.اولا کدام متن؟ دوما این متون حقوق و قانونی نیست،بیانیه است.بیان شد که تحریم های هسته ای نداریم و معلوم نیست کدام مرتبط با مساله هسته ای است.اصلا مشکل این است که ما به یک نتیجه برسیم که کدام یک از تحریم ها هسته ای هستند.در مساله لو رفتن اسامی دانشمندان هسته ای هم باید به این پرداخته شود که چه کسی این اسامی را به آژانس داد؟در کدام دولت؟

 پورباقی(منتقد): میتوان گفت که اگر تحریم ها برداشته شود ما به شکوفایی اقتصادی میرسیم؟

انتظار میرفت مطالب خیلی کلاس بندی شده تر بیان شود.بهتر است اینطور بحث را شروع کنیم که: اساسا آیا میتوان گفت که اگر تحریم ها برداشته شود ما به شکوفایی اقتصادی میرسیم و یا برعکس اگر تحریم ها برداشته نشود ما هیچ وقت به شکوفایی اقتصادی نمیرسیم؟!
دانشجو اهل تفکر نیست؟! واقعا اینطور است؟!

 رضایی(موافق): ما واقع گرا و منتقدین آرمان گرا هستند
در توسعه اقتصادی دو نوع رفتار داریم:

۱.کشور را ایزوله کنیم،آیا امکان پذیر است؟

۲. با جهان تعامل داشته باشیم.

منتقدین میگویند آمریکا بد است اما من میگویم به دنبال مناقشه است. فرق ما در این است که ما واقع گرا و منتقدین آرمان گرا هستند.یکی از نکات خیلی مهم درمورد تفاهم لوزان این است که ما سانتریفیوژی را نابود نمیکنیم. درمورد تحقیق و توسعه نیز روی تعدادی از موارد آزاد گذاشته شده ایم. حتی به ما اجازه داده اند که در درازمدت تولید انرژی هسته ای را افزایش دهیم.درحالیکه نیروگاه بوشهر که با دودرصد کار میکند،به ما اجازه غنی سازی ۳.۵ درصد داده اند که جز بخش محدودی، نیازهای ما را تامین میکند.وقتی کشوری پروتکل الحاقی را میپذیرد به آژانس اجازه میدهد از تاسیسات هسته ای بازدید کند.

شیعیان(موافق):اگر آقای احمدی نژاد بر غنی سازی ۲۰درصد اصرار نمی کردند شاید اعتماد آژانس به ما از بین نمی رفت و الان مذاکرات روند دیگری داشت.

خادملو(منتقد):نباید تواقفی در راه پیشرفت داشته باشیم

طبق گفته آقای روحانی تنها بخش کوچکی از مشکلات داخل کشور(۱۵درصد) مربوط به مسائل هسته ای است و بقیه مشکلات ناشی از سوء مدیریت است.نکته بعدی این است که همانطور که رهبری فرمودند هرگونه توقف، عقب گرد است.ما حالا هم عقب هستیم. نباید تواقفی در راه پیشرفت داشته باشیم.یکی از نیازهای اصلی هر کشوری بحث انرژی است.

متوسط ۲.۵درصد (همانطور که بیان شد) برای بوشهر کافی است اما با چه سوختی؟ سوخت ما تا ۱۰سال آینده تمام خواهد شد و دیگر سوختی برای شکافت هسته ای جهت تولید برق نخواهیم داشت.یکی از مباحث دیگر،درمان سرطان،MRI و دیگر موارد پزشکی است.مورد بعدی در زمینه کشاورزی و کنترل حشرات و آفات، موتاسیون ژنتیکی گیاهان است که همه مربوط به انرژی هسته ای است.

تشخیص و درمان بعضی بیماری های سرطانی تنها با غنی سازی ۲۰درصد امکان پذیر است که در ژنو تعلیق شد و اکنون ما غنی سازی ۵درصد داریم!اگرچه غنی سازی بالای ۴۰درصد مربوط به تولید بمب هسته ای است،اما برای تولید سوخت سفینه و کشتی هم نیاز است.برخی میگویند ما سفینه نداریم که سوختی نیاز داشته باشد. اما این تفکر اشتباهی است که مانع پیشرفت یک کشور می شود که متاسفانه قبلا هم بود.

شیعیان(موافق):چرا ما سریعا به روسیه اعتماد می کنیم؟ 

منتقدین در روابط ایران و آمریکا قائل به عهدشکنی از سوی آمریکائیها هستند.پس چرا ما سریعا به روسیه اعتماد می کنیم؟
ما درحال حاضر بین ۲.۵تا۳ میلیون فرد بیکار در جامعه داریم.ما نمی توانیم به اقتصاد مقاومتی اکتفا کنیم.

رضایی(موافق):در توافق آمده فقط ۱۰سال غنی سازی در این حد باشد

ساخت سفینه فضایی یا کشف عناصر نایاب نیاز است؟در توافق آمده فقط ۱۰سال غنی سازی در این حد باشد و یکی از انتقادات نتانیاهو این است که شما دارید به ایران اجازه می دهید هرچقدر می خواهد غنی سازی کند.

 محرابی(منتقد):دوره شعار به پایان رسیده
تحریم ها دقیقا کی لغو می شود؟ هر زمانی که لغو شد،۲۰درصد غنی سازی را از بین ببرید. هم اکنون غنی سازی از ۲۰درصد به ۵درصد رسیده اما تحریم ها پس از گام پایانی لغو میشود؟!پول های بلوکه شده ما حتی در همین دولت هم افزایش یافته است.(اشاره به برخی تناقضات در گفته های آقای روحانی و ظریف و طرف آمریکایی).دوره شعار به پایان رسیده ،این شعار است که وقتی عملی نشود احزاب را به جان هم می اندازد و مردم را نسبت به نظام بی اعتماد میکند.

 (تایم پایانی)

شیعیان(موافق):ما گفتیم خودکفایی هسته ای هم باشد به شرط اینکه بتوانیم در رشته ها و حوزه های دیگر هم، نفس بکشیم.

رضایی(موافق):ضمن تشکر از بسیج دانشجویی برای اینکه برای اولین بار چنین کار بزرگی انجام داده است به عنوان آخرین قسمت بحث از دوستان منتقد میخواهم به این سوال پاسخ دهند که اگر مذاکره نکنیم چه کنیم؟! راه حل شما به جای مذاکره چیست؟

خادملو(منتقد):آقای روحانی فرمودند سانتریفیوژ بچرخد به شرط اینکه چرخ زندگی مردم هم بچرخد. درحالی که فقط ۱۵درصد از مشکلات بخاطر مسائل هسته ای است.پس این حرف کاملا غلط است.برای اینکه ۱۰سال دیگر در تولید برق مشکلی نداشته باشیم، راه حل شما چیست؟ کشورهای دیگر به گداختِ شکافت هسته ای رسیده اند و ما هنوز در شکافت هسته ای هستیم.همان را هم آقایان میگویند تعطیل کنیم!

محرابی(منتقد) در پاسخ به سوال رضایی:وقتی اقتصاد متکی به نفت باشد، تحریم نفت و نوسان قیمت نفت، ساختار ارزی را نابود میکند.راه حل فاصله گرفتن از این ساختار است،این بین ساختار هسته ای میتواند به ما کمک کند.

جانسیز:به عنوان یک استاد فراجناحی به این برنامه دعوت شدم

در ادامه دانشجویان حاضر در جلسه به پرسش از مناظره کنندگان پرداختند و در پایان دکتر جانسیز با بیان چند نکته جلسه را پایان دادند:

من به عنوان یک استاد فراجناحی به این برنامه دعوت شدم و برایم فرقی ندارد چه کسی در دولت برود و چه کسی روی کار بیاید. بلکه اصل همان نظام جمهوری اسلامی است که از ایران دفاع میکند. در دیپلماسی همه در این پازل قرار گرفته اند ؛ آقای روحانی، ظریف و رهبری و…، اما رهبری در عین اینکه در جریان هستند این انعطاف را برای تیم مذاکره کننده و دولت را قائل شده اند که خودشان عمل کنند.

برنامه خیلی خوبی بود، بدون هیچ گونه توهین دوگروه صحبت کردند و بیشتر جنبه اطلاع رسانی و آگاهی بخشی داشت. از همه تشکر میکنم.

***شایان ذکر است این نخستین باری است که در دانشگاه گیلان مناظره دانشجویی بدین نحو، با رعایت کامل اصول مناظره و در فضایی کاملا آزاد برگزار و با استقبالی چنین گسترده از سوی دانشجویان مواجه میشود.

منبع:پایگاه خبری بسیج دانشجویی دانشگاه گیلان