برگزاری نشست علمی کوشیار گیلانی در رشت

سخنگوی خانه ریاضیات بندرانزلی  گفت: در این نشست آثار و دستاوردهای علمی کوشیار گیلانی معرفی و شرح علی ابن احمد نسوی بر رساله نجومی کوشیار گیلانی بررسی و مورد بحث قرار می گیرد.

ˈ سید علی رضا سمیع زاده ˈ اظهار کرد: همچنین نمایشگاهی از دستاوردهای علمی کوشیار گیلانی و مسابقه ریاضی بر پایه آثار کوشیار در محل این دانشگاه برپا می شود.

وی خاطرنشان کرد: این برنامه از ساعت ۹ و ۳۰ دقیقه تا ۱۲ و ۳۰ دقیقه روز جمعه هشتم آذر در دانشگاه فرهنگیان پردیس بنت الهدی صدر واقع در گلسار برگزار می شود و ورود برای عموم آزاد است .

ˈکیا ابوالحسن کوشیار بن لبّان باشهری گیلانی ˈ ریاضی دان و ستاره شناس گیلانی در پایان قرن چهارم و ابتدای قرن پنجم هجری می زیست. وی هم چنین طراح ابزارهای اخترشناسی بود.

کوشیار گیلانی نقشی مهمی در تاریخ ریاضیات داشته و از نخستین کسانی بود که تابع ظل (تانژانت) را به کار برد. وی دانش مثلثات را که از سوی بوزجانی و بتانی پایه ریزی شده بود گسترش داد و جدول های مثلثاتی آنان را تکمیل کرد.

شرح کامل دستگاه موضعی شصت گانی و نوشتن اعداد صحیح و کسری برای نخستین بار، از کارهای اوست.

وی از مردمان گیلان و هم روزگار و هم نشین ابوریحان بیرونی بود. سعدی در باب چهارم بوستان او را دانای گردن فراز خوانده است. لقب کیا که در نام او به کار رفته در روزگار پیشین در گیلان نه تنها برای سیاست مردان بلکه برای دانشمندان بزرگ نیز به کار می رفت.

نام کوشیار گیلانی در موارد متعددی در متنهای ادبی، تاریخی و علمی فارسی نیز دیده می شود.

کتاب مهم کوشیار در حساب، به نام «اصول حساب هندی» به زبان های گوناگون ترجمه شده است. نوشتار اخترشناسی او به نام «زیج جامع» از نوشته های بسیار نامدار اوست. وی در این کتاب طول اوج خورشید و جدول مختصات ستارگان ثابت را محاسبه کرده است. از دیگر آثار برجسته او رساله هایش در ستاره شناسی و اسطرلاب است. کوشیار در ابداع شکل مغنی (قضیهٔ سینوس ها) سهیم بوده و بنا به گفته بیرونی نام شکل مغنی را او برای این قضیه اختیار کرده است.

وی اخترشناس وشمگیر و قابوس بن وشمگیر بود.

همه آثاری که از این دانشمند به جا مانده، به زبان علمی آن دوران در شرق یعنی زبان عربی است البته بخشی از آثار او در گذشته های دور به فارسی ترجمه شده و دست نویس های آن موجود است.

آثار وی عبارتند از : «اصول حساب الهند»، به زبان عربی ، «زیج جامع»، در اخترشناسی،«زیج بالغ»، در اخترشناسی،«مجمل الاصول فی احکام النجوم»، به نام «المدخل فی صناعه احکام النجوم» یا «اربع مقالات»،«کتاب الاسطرلاب و کیفیه عمله و اعتباره علی التمام و الکمال»، «رساله فی الابعاد و الاجرام»، کتاب الاسطرلاب، تجرید اصول ترکیب الجیوب،احکام سهمیات،لامع فی امثله الزیج الجامع/ ایرنا