ابعاد قرنطینه و جهان پساکرونا در گفتگو با نعیمی جورشری؛

حداقل سه تغییر بزرگ در جهان را شاهد خواهیم بود | نقد اقدامات دولت برای مخالفت با آن نیست

یک جامعه شناس با اشاره به اینکه مدیریت اجرایی نباید منتقد را غیر خودی بداند به دیارمیرزا گفت: برای گذر از این وضعیت و آمادگی برای بحران های محتمل آتی، دولت نیازمند توجه به نظرات صاحبنظران و جامعه شناسانی مستقل است.

اختصاصی پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا عباس نعیمی جورشری، جامعه شناس در گفت‌وگو با دیارمیرزا در مورد تاثیرات بیماری کرونا بر جامعه گفت: در ابتدا باید به این نکته پرداخت که آیا بیماری کرونا یک بحران است و اصولا بحران چیست؟

نعیمی جورشری با اشاره به اینکه تئوریسین‌ها نظریه‌های مختلفی در مورد بحران دارند، گفت: تهدید، غافلگیری، فشار روانی از عوامل اصلی است که این سه مولفه ۸ حالت مختلف ایجاد می کند که یکی از آنها به تعریف بحران منجر می شود. تهدید بالا، زمان کوتاه و آگاهی پایین سبب ساز بحران می شود. با توجه به این مفاهیم، کووید ۱۹ مصداق یک بحران است.

وی افزود: در جهان امروز، ویروس های این چنینی مصیبت‌های جمعی هستند از که باید ساختار آمادگی مواجه با آن را داشته باشد.

این جامعه شناس تاکید کرد: لچات برای مدیریت بحران ۵ مرحله انتظار، اعلام خطر، نجات، امداد و بازسازی تعریف شده تئوریزه نموده است. رویکرد سنتی بر مرحله نجات تاکید دارد اما نتیجه مناسبی از این رویکرد بدست نیامده لذا در رویکرد نوین تاکید بر مرحله پیش بینی و انتظار است.

نعیمی افزود: سوال اینجا است آیا کشور ما در مقابله با بحران کووید ۱۹ در حالت پیش بینی و انتظار موفق بوده؟ که پاسخ منفی است. متاسفانه با دستپاچگی و بدون برنامه مدون و جدی با مقوله ی کرونا مواجه شدیم.

این پژوهشگر و نویسنده با اشاره به اینکه جهان درگذشته شاهد شیوع بیماری های واگیردار و پاندمی بوده است، گفت: این را باید پذیرفت که ویروس‌ها جزو مصائب جدی بشری است و کشور ما نیز برای مقابله با چنین تهدیدهایی آماده باید باشد. تهدیدهایی که محتمل تر از پیش است.

این استاد دانشگاه با تاکید بر این نکته که بهترین راه آمادگی برای مقابله با بیماری های واگیردار، آموختن از نظام هایی است که قبلا درگیر چنین مسئله ای بودند، اظهار کرد: بیماری هایی چون آنفولانزای آسیایی، انفولانزای خوکی، سندرم حاد تنفسی سارس و بیماری مرس و ابولا از جمله پاندمی هایی است که جهان معاصر با آن درگیر بوده فلذا باید در مورد نحوه مواجه کشورهای درگیر با آنها تحقیق و مداقه کرد.

وی با اشاره به اینکه برای آموختن و اصلاح، مدیران باید تعارفات مرسوم را کنار بگذارند، افزود: در مسئله کرونا چند کشور به درستی اقدام کردند و نتایج خوبی هم بدست آوردند به طور مثال کشور تایوان که در همجواری چین قرار دارد دو ماه بعد از پدیداری کووید ۱۹ فقط یک کشته داشت و در کشوری مانند سنگاپور اصلا کشته مشاهد نشد.

نعیمی جورشری افزود: یکی از دلایل موفقیت این کشورها داشتن تجربه در بیماری هایی مانند سارس و ابولا بود. تایوان به محض شیوع کووید ۱۹ در چین، مرزهای خود را بست و هرگونه مسافرت به این کشور را لغو یا محدود نمود. آنها صادرات ماسک های جراحی و مواد ضد عفونی را متوقف کردند در حالی که کشور ما تا همین چند وقت اخیر رفت وآمدهای هوایی با چین را انجام می داد.

وی ادامه داد: در تایوان و سنگاپور اطلاعات اداره مهاجرت و گمرکی در یک سیستم متمرکز در اختیار نهاد درمانی کشور برای مدیریت بحران قرار گرفت که این امر در کشور ما محقق نشده است.

حداقل سه تغییر بزرگ در جهان را شاهد خواهیم بود

این جامعه شناس با اشاره به اینکه برای موفقیت در مواجه با چنین پاندمی هایی باید ساختار سلامت کشور اصلاح شود و مدیران باید خود را نقد کنند به دیارمیرزا گفت: متاسفانه از ابتدای آغاز کرونا در کشور شاهد اعلام وضعیت خوب و خوش توسط مدیریت بوده ایم و در وهله نخست بحران جدی گرفته نشد. مدیریت کلان و متوسط باید اقدامات خود را در مقابل کشورهایی مانند سنگاپور به نقد بگذارند تا تقویت سیستمی حاصل شود.

وی در مورد جهان پس از کرونا نیز گفت: حداقل سه تغییر بزرگ در جهان را شاهد خواهیم بود که ایران نیز از آنها مستثنا نخواهد بود. نخست فرهنگ مراودات و تعاملات اجتماعی تغییر خواهد کرد به این معنا که جمع ها دوستانه کوچک تر خواهد شد و بیشتر از فضای مجازی و دیجیتال استفاده می شود. در اینجا از منظر روان شناسی اجتماعی انسان های دلتنگ‌تری را شاهد خواهیم بود. مسئله دوم ویروس کرونا نیمه روشن تکنولوژی را پررنگتر خواهد کرد و سیستم های آموزشی به سمت اینترنتی شدن و ویدئو کنفراس ها خواهد رفت. تغییر سوم اینکه احتمالا این وضعیت قرنطینگی سبب می شود سرانه مطالعه بالا رود و هنرهای فردی و دستی رونق گیرد.

نعیمی جورشری در مورد اقتصاد در دوران پسا کرونا نیز اظهار کرد: در ایران وضعیت اقتصادی از قبل وخیم بود و حضور این ویروس در کشور اثرات مضری بر اقتصاد کم جان ایران می گذارد.

وی در بخش دیگری از اظهارات خود با بیان اینکه قرنطینگی خودش دارای مولفه هایی است، گفت: برای قطع زنجیره کرونا، قرنطینه یکی از موثرترین موارد است که متاسفانه در کشور ما دیر و آنهم بصورت ناقص انجام شد. در کشورهایی که قرنطینه صورت گرفت دولت اقدام به پرداخت ماهیانه و اعطای بسته های خوراک و بهداشتی کرد.

این جامعه شناس ادامه داد: در کشور ما بخشی قابل توجهی از کارمندان و کارگران جزو قرنطینه محسوب نشدند و متاسفانه به محل کار فراخوانده شدند. این نقیض قرنطیته کامل است. دولت برای افرادی که آسیب پذیر هستند مبلغ های ناچیزی در نظر گرفته است. توجه کنیم که حقوق پایه کشور یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان تعیین شده است بعد انچه بعنوان بسته معیشتی قرنطینه تعیین شده یک سوم تا یک ششم حداقل دستمزد ماهیانه ای است که خود دولت تعیین کرده. این ارقام زندگی یک کارگر را در ماه می چرخاند؟ اینگونه امر قرنطینه خانگی توفیق اجرا ندارد و ناگزیر شکسته می شود. این امر تنش درون جامعه را نیز بالا می‌برد. چون اقشار آسیب‌پذیر برای تامین معاش از خانه خارج می شوند.

وی با بیان اینکه تحریم های ظالمانه بر ایران امر مازاد بر وخامت زندگی مردم شده آن را عامل بین المللی فشار بر جامعه دانست و افزود: در کشورهایی که سابقه مقابله با بیماری هایی ویروسی داشتند برای حمایت از اقشار آسیب پذیر چند تکنیک های عملیاتی کلان اجرا شد از جمله حقوق یکی دو ماه از رهبران سیاسی در صندوقی جمع آوری و در بین مردم کم درآمد توزیع گردید. این رقم قابل توجه ای است.

نعیمی جورشری ادامه داد: در زمان قرنطینه یکی از خدمات لازم، تعویق در پرداخت قبوض خدمات دولتی است که فی المثل کشور ایتالیا آن را اجرا کرده است اما در کشور ما متاسفانه هنوز اخطار های مانند پرداخت قبض موبایل و آب و برق و گاز و یا وام برای مشترکان می آید. اینها گره های بحث است. همچنین بسیاری کتاثیرات اجتماعی کروناشورهای موفق در بحران، با پرداخت پاداش از کادرهای درمانی حمایت کردند.

نقد کردن اقدامات دولت برای مخالفت با آن یا تحقیر سیستم نیست

این محقق و نویسنده با اشاره به اینکه وقتی عنوان می‌کنیم همه در خانه بمانیم باید شرایط را برای همه اقشار جامعه فراهم کنیم، گفت: بسیاری از مردم هستند که توان مالی مساعدی ندارند و هزینه و درآمد آنها باهم برابر است و یا حتی درآمد آنها کفاف هزینه هایشان را نمی‎دهد و مجبورند برای تامین معاش خود از خانه خارج شوند.

این جامعه شناس با اشاره به اینکه مدیریت اجرایی نباید منتقد را غیر خودی بداند به دیارمیرزا گفت: برای گذر از این وضعیت و آمادگی برای بحران های محتمل آتی، دولت نیازمند توجه به نظرات صاحبنظران و جامعه شناسانی مستقل است که وابسته به مدیران و سازمان ها نباشند از این جهت که شفاف، شجاعانه و با صداقت، نکات را بررسی، ضعف ها را مطرح و راهکارهای لازم را ارائه دهند.

نعیمی جورشری ادامه داد: نقد کردن اقدامات دولت برای مخالفت با آن یا سیاسی نمودن موضوع و یا تحقیر سیستم نیست و اساسا خطا است بلکه برای تقویت مجموعه و گذر قوی تر از بحران های ملی است.

وی با اشاره به فرهنگ همیاری و همبستگی در بین مردم ایران اظهار کرد: دولت می تواند از این پتاسیل بالا در جامعه برای رفع مشکلات بهره بگیرد تا با ایجاد اعتماد در بین جامعه، چالشها کمتر شود. دعوت از خیرین برای تجهیز بیمارستان ها و ساخت مراکز جدید می تواند یک راهکار باشد زیرا متوجه شدیم مراکز درمانی کنونی برای چنین بحرانی ناکافی هستند چنانکه نهادهای نظامی به یاری این مراکز شتافتند. فلذا بایستی از پتانسیل فرهنگی و همدلی اجتماعی برای رفع خلأها بهره برد.

Share