توضیحات دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای

نظر رسمی رهبر انقلاب درباره چندهمسری | خدا یکی و محبت یکی و یار یکی

دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای، امروز نظر معظم‌له را درباره مسأله‌ چندهمسری اعلام کرد که در اختتامیه این مطلب، بیت مشهوری آمده است بدین مضمون: «خدا یکی و محبت یکی و یار یکی.»

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا پیرو انتساب برخی دیدگاه‌ها و تعبیرات در موضوع «چندهمسری مردان» به حضرت آیت‌الله خامنه‌ای و با توجه به تأثیر آن بر مسائل خانوادگی و شئون اجتماعی، بخش زن و خانواده‌ی KHAMENEI.IR (ریحانه) فتوا و نگاه معظم‌له به این مسأله را به شکل مختصر بیان می‌کند.

در نظر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بنابر ادله‌ی معتبر دینی چند همسری مردان، مباح اما غیر مستحب است، اما از آنجا که مطابق دلایل قرآنی جواز آن مشروط به اطمینان از رعایت عدالت بین همسران شده است، بنابراین هر گاه از نظر عقلایی عدم تحقق رعایت عدالت بین همسران محتمل باشد، ازدواج مجدد شوهر جایز نیست.

همچنین در نگاه کلان معظم‌له به خانواده به عنوان مهمترین نهاد اجتماعی در زندگی انسان و ضرورت شکل‌گیری خانواده و مراقبت و حفاظت از آن، عواملی در استحکام این بنیان الهی و شکل‌گیری آن مؤثر است از جمله: حفظ محبت و اعتماد متقابل زوجین، اصالت نقش مادری و تربیتی بانوان، پرهیز از راه یافتن نگاه مادی به خانواده و تجمل‌گرایی و رقابت‌های مادی خانواده‌ها، ترویج ازدواج آسان و نقش مهم و مؤثر والدین در آن، وظیفه‌ی دستگاه‌های حکومتی و رسانه‌ها در تسهیل امر ازدواج جوانان.

بر این اساس از آنجا که در جامعه و کشور ما ازدواج مجدد مردان غالباً به ضرر استحکام خانواده و موجب تضعیف محبت زوجین و گاه فروپاشی خانواده است، نگاه معظم‌له به آن خوشبینانه و مثبت نیست و از این روست که این جمله در بیان ایشان تکرار شده است که: «خدا یکی و محبت یکی و یار یکی»

شاعر شعر مورد اشاره رهبری در ماجرای چندهمسری کیست؟

به نظر می‌رسد که «خدا یکی و محبت یکی و یار یکی» مصرعی از شعر مرتضی قلی‌خان شاملو باشد؛ شاعری که بیش از ۳۴۰ سال از مرگش گذشته است. او علاوه بر شاعری از شکسته‌نویسان مشهور سده یازدهم و حاکم‌‍ هرات و از امرای دربار شاه سلیمان صفوی بوده است.

او که معاشر و همنشین شاعران هم‌عصر خود بود، تنها به این معاشرت دل خوش نمی‌کرد و سروده‌هایش را که بالغ بر چهار هزار بیت است اغلب با تخلص «مرتضی» به پایان می‌برد.

این تک مصرع او از شعری با وزن «مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن» گویاترین عبارت ادبی برای پاسخ به سوالی درباره چندهمسری در روزگار و زمانه ماست.

اما دوبیتی که از مرتضی قلی‌خان شاملو در دسترس است و می‌شود با جست‌وجوی ساده هم آن را یافت، این است:

«میان باغ به پروانه بلبلی می‌گفت/ نصیحتی بشنو تا که رستگار شوی
خدا یکی و محبت یکی و یار یکی/ دو دل مباش که بی‌ارج و اعتبار شوی»

اسماعیل امینی، شاعر، طنزپرداز و مدرس ادبیات فارسی درباره این مصرع مشهور گفت: «این مصرع، چنان در زبان و بیان مردم ایران قدیم به کار می‌رفته که شکل ضرب‌المثل به خود گرفته است.»

او در خصوص انتساب این مصرع به مرتضی‌قلی خان شاملو افزود: «در این باره، اطمینان ندارم این شعر متعلق به چه شاعری است، اما آنقدر استفاده از این مصرع به عنوان عبارت ادبی در میان مردم رایج بوده که شاعرانی آن را در غزل‌ها و دوبیتی‌های خود گنجانده‌اند.»

تک بیت دیگری هم با مصرع به‌کار رفته در نظر آیت‌الله خامنه‌ای در ادبیات فارسی موجود است که آن هم می‌تواند پاسخی به نظریات مختلف در خصوص چندهمسری باشد. آن تک‌بیت این است: «دوئی به مذهب فرمانبران عشق خطاست/ خدا یکی و محبت یکی و یار یکی»

Share