پنج تکنیک آموزش «سواد مالی» به فرزندان

رضا سیف پور:

چندی پیش جمله بسیار جالبی توجه مرا به خود جلب کرد. این جمله از ثروتمندترین بابای دنیا یا پولدارترین فرد جهان نبود. این جمله از یک اقتصاددان برجسته و برنده جایزه نوبل اقتصاد در سال ۱۹۹۸ بود. پرفسور آمارتیا سن می‌گوید؛ آموزش سوادمالی در کودکی نسل آینده جامعه را برای زندگی با توانایی مالی مطلوب آماده می‌کند. در جمله او چند نکته مهم وجود داشت. ابتدا تاکید ایشان بر لزوم توجه به آموزش مالی در سنین کودکی و دیگر اهمیت این آموزش‌ها در ترسیم آینده فرد و جامعه. دقیقاً براساس همین نگرش، هم اکنون در کشورهای توسعه یافته، موضوع سوادمالی به عنوان یک مهارت کاربردی، از سرفصل‌های مهم دروس عملی در دوران دبستان تا دانشگاه محسوب می‌شود و این درحالی است که فرزندان ما براساس پژوهش‌های انجام شده و تحلیل محتوای کتب درسی دوران ابتدایی تا دبیرستان، در دوران تحصیل خود تقریباً هیچ چیزی از سواد مالی نمی‌آموزند. این موضوع شاید در گذشته چندان اهمیتی نداشت اما امروز، به خوبی شاهد این هستیم که بخش‌های مختلف زندگی ما به شدت تحت تأثیر تصمیمات مهم مالی قرار گرفته به نظر می‌رسد که در بسیاری از موارد آینده کشور هم می‌تواند با تصمیمات درست یا نادرست مالی تک تک افراد جامعه رقم بخورد. لذا پیشنهاد می‌کنم حالا که مدارس و سیستم آموزش رسمی ما چندان به این بخش مهم از آموزش و پرورش فرزندان توجه ندارد، خودمان با آموزش صحیح فرزندان، دست به کار شویم و این کمبود را جبران کنیم. برای شروع اجازه دهید پنج نکته کاربردی را با هم مرور کنیم که می‌توانید برای آموزش فرزندانتان تا دوره اول دبیرستان مورد استفاده قرار دهید:

• مدیریت هزینه با پول تو جیبی

حتماً بطور ماهانه به فرزندتان پول توجیبی بدهید. مبلغ آن خیلی مهم نیست و می‌تواند براساس قرار شما با فرزندتان و هزینه‌هایی که بر عهده اوست تعریف شود. تاکید می‌کنم که این مبلغ را در کارت بانکی مشخصی واریز کنید و به او یاد آور شوید که پیامک هزینه‌ها را هم شما دریافت می‌کنید. بعد از او بخواهید که تلاش کند تا تمام هزینه‌های ماهانه خود را با همین پول برنامه ریزی کند.

• مهارت مدیریت خرید

هراز گاهی با همسر و فرزندتان به فروشگاه‌های بزرگ بروید و در حالی که خودتان و همسرتان در حال لذت بردن از نوسانات آهنگین قیمت‌ها!! هستید، مسئولیت خرید را به فرزندتان واگذار کنید. به او یاد آورشوید که او باید با این مبلغ مشخص نیازهای خانواده رامدیریت کند. او به تدریج یاد می‌گیرد به قیمت‌ها و تخفیف کالاها توجه کند و از همه مهمتر به این مهارت دست می‌یابد که چگونه در مورد خرید یا عدم خرید کالاها را براساس اولویت‌های مختلف تصمیم بگیرد. البته بهتر است برای شروع، شما هم به اوکمک کنید.

• مهارت دریافت وام

سعی کنید فرزندتان را در موقعیت‌های مختلف نیاز به خرید کالاها یا خدمات جدید قرار دهید. آنگاه تلاش کنید تا او به اهمیت یا عدم اهمیت خرید آن کالا یا خدمات هم توجه داشته باشد. حالا اگر این خرید برای او تا این حد ضروری است به او وام دهید و به او بیاموزید که برای تأمین این نیاز جدید باید ماهانه مبلغ مشخصی از پول تو جیبی خود را هزینه کند با این حال خیلی به او سخت نگیرید چون قرار است او در این فرآیند لذت ببرد و با شما در فرآیند آموزش همراه شود نه اینکه دلزده و سرخورده شود.

• مهارت قرض دادن

به فرزند خود بیاموزید که باید به نیازهای دیگران هم توجه داشته باشد. لذا سعی کنید گاهی مبلغی پول از او قرض بگیرید. این می‌تواند از محل پول توجیبی ماهانه یا پس انداز او باشد اما حتماً به موقع برهی خود را پرداخت کنید.

• مهارت مشارکت در سرمایه گذاری

سعی کنید مبلغ پول توجیبی ماهانه فرزندتان به قدری باشد که بتواند مبلغی هرچند اندک را هم پس انداز کند. سپس طوری وانمود کنید که در یک سرمایه گذاری کوچک، او هم سهمی دارد. بطور مثال شما تصمیم گرفته‌اید برای حفظ ارزش پول خود یک سکه طلا بخرید تا در زمان مشخص بفروشید. کاری کنید که فرزند شما هم، هرچند اندک، در تأمین مبلغ آن سکه سهمی مشخص داشته باشد و فراموش نکنید اگر در موقع فروش سکه سودی هم به دست آوردید باید به همان نسبت اصل و سود پول فرزندتان را به او برگردانید.

ارتباط با نویسنده: ۰۹۱۱۱۳۸۱۷۰۲