تا فضیلت‌های اخلاقی جایگزین رذیلت‌های اخلاقی نشود به توسعه نمی‌رسیم
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد تهران، با بیان اینکه برای توسعه باید نیروی انسانی را به سرمایه انسانی تبدیل کنیم، گفت: فقدان اخلاق مبتنی بر فضیلت، ضعف نیروی انسانی، تبدیل نکردن نیروی انسانی به سرمایه انسانی و اختلال در اعتماد عمودی و افقی مانع توسعه است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا فیاض زاهد در چهل و ششمین نشست تخصصی توسعه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان گیلان که با موضوع «نقش اخلاق و آداب ایرانیان در فقدان توسعه ملی در سده اخیر» در سالن اجتماعات این سازمان برگزار شد، با بیان اینکه در کتب و منابع خارجی همواره سخن از هوش و دقت ایرانیان بوده است، اظهار کرد: باید بررسی کنیم و ببینیم کدام صفات اخلاقی منفی موجب شده در مسیر توسعه روند مطلوبی نداشته باشیم.
وی با اشاره به دعای داریوش کبیر مبنی بر حفظ ایران از دشمن، خشکسالی و دروغ، عنوان کرد: در حال حاضر نیز دو کتاب «رستم التواریخ» و «حاجی بابای اصفهانی» از جمله مهمترین منابع درباره اوضاع اجتماعی ایران در دوران افشاریه و زندیه هستند.
عضو هیئت علمی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران با بیان اینکه هیچ تاریخ نگار خارجی مانند لرد کرزن انگلیسی جزئیات و اقلیم و جغرافیا و جامعه شناسی ایران را وجب به وجب تحلیل نکرده است، گفت: انگلیسی ها وقتی می خواستند بر کشور و ملتی مسلط شوند تمام جوانب و جزئیات سیاسی و فرهنگی و اجتماعی و جغرافیایی و مذهبی آن کشور و ملت را استخراخ و تحلیل می کردند.
زاهد، ایران را کشوری دانست که اولین و بزرگترین امپراتوری باستانی را تاسیس کرده و یادآور شد: ایرانی ها گاهی از صفات اخلاقی منفی مانند نفاق و ریا به عنوان سپر استفاده می کردند تا آن گذار تاریخی را که به واسطه حضور دشمنان بر کشور حاکم شده بود، پشت سر بگذارند. «تصوف» راهی بود که ایرانیان در دوران حمله مغول در پیش گرفتند تا از مرگ جان سالم به در ببرند. در واقع مردم زمانی عارف و درویش و صوفی می شدند که امیدی به تغییر شرایط بیرونی نداشتند.
وی ادامه داد: وقتی جامعه ای احساس کند که از طریق ساز و کارهای منطقی امکان تغییر و تحول وجود ندارد، به تغییر و تحول درونی روی می آورد. حمله مغول ها به روسیه و چهار قرن حکومت در این کشور نتیجه ای جز عقب ماندگی صنعتی نداشت و حتی اجازه ندادند روسیه یک فیلسوف داشته باشد.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد تهران شکل گیری ناهنجارهای فرهنگی و اجتماعی در جامعه را نشان دهنده فاصله مردم با ارزش ها و شاخصه های رسمی دانست و گفت: فشارهای سیاسی حاکم بر ساختارهای کشور در سده اخیر اجازه نمی داد که مردم از صفت های اخلاقی منفی خارج شوند.
زاهد، عباس میرزا را یکی از با شرف ترین و وطن پرست ترین شاهان قاجار دانست و اضافه کرد: عباس میرزا دغدغه عقب ماندگی ایران را داشت و لذا با بررسی علت های این عقب ماندگی برخی از صفات اخلاقی و آداب و عادات ایرانیان را به مثابه زنجیر بر پا دانست که مانع از حرکت رو به جلو شده است.
وی با اشاره به فاصله یک ساله بین انقلاب های روسیه و ژاپن با مشروطه، عنوان کرد: از نظر زمان بندی فرقی با دو کشور دیگر نداریم، اما به اندازه آنها از توسعه برخوردار نیستیم لذا یکی از بزرگترین مشکلات ما در مسیر توسعه فقدان تداوم است، به این معنی که هیچکس به هیچکس اعتماد نمی کند و همه راه رفته را دوباره از اول شروع می کنند.
مدرس دانشگاه با تاکید بر اینکه نباید خمیرمایه های تاریخی و مذهبی یک سرزمین را نادیده گرفت، متذکر شد: ایران دارای ویژگی های منحصر به فرد فرهنگی و اجتماعی است.
زاهد، اعتماد موجود در جامعه را دارای دو لایه افقی و عمودی دانست و اظهار کرد: در بی اعتمادی عمودی مردم به حکومت، حکومت به مردم و ارکان حکومت به یکدیگر اعتماد ندارند، اما در بی اعتمادی افقی بین همسران، والدین و فرزندان، دوستان، همکاران و نهادهای همسو اعتماد نیست. وقتی اعتماد عمودی دچار اختلال شود، بی اعتمادی افقی شکل می گیرد.
وی خاطرنشان کرد: مادامی که نظام آموزشی درست، دانشگاه تحول خواه، مردم کتابخوان و اعتبار اجتماعی بین زنان و مردان نداشته باشیم توسعه امکان پذیر نیست. در واقع تا فضیلت های اخلاقی جایگزین رذیلت های اخلاقی نشود به توسعه نمی رسیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد تهران از اصطلاح «معجزه آلمانی» یاد کرد و گفت: بعد از جنگ جهانی دوم اسرای آلمانی در برخی از روستاهای روسیه باقی مانند و تشکیل خانواده دادند، اما به مرور روستاهایی که آلمانی ها در آنجا بودند پیشرفته تر از سایر روستاها شد که نشان دهنده اهمیت نیروی انسانی است.
زاهد فوتبال را نزدیک ترین پدیده برای مطالعه یک جامعه دانست و تاکید کرد: کشورهای توسعه یافته فوتبال قوی تر و جوانمردانه تری دارند.
وی با بیان اینکه برای توسعه باید نیروی انسانی را به سرمایه انسانی تبدیل کنیم، گفت: فقدان اخلاق مبتنی بر فضیلت، ضعف نیروی انسانی، تبدیل نکردن نیروی انسانی به سرمایه انسانی و اختلال در اعتماد عمودی و افقی اجازه نمی دهد یک کشور به راحتی تن به توسعه دهد.
مدرس دانشگاه، ملت ایران را نیازمند یک بازبینی در رفتار و کنش ها دانست و خاطرنشان کرد: باید میراث تاریخی خودمان را قدر بدانیم و با تلفیق داده های انسانی جدید در کنار شریعت و مذهب پیشروی شیعه، از آن برای آینده استفاده کنیم که راهگشای امر توسعه باشد.
دیدگاه