قیمت دلار در سال ۹۸ چقدر خواهد شد؟

• رضا سیف پور – مدرس سوادمالی و فنون مذاکره

یکی از پرسش‌های مهمی که این روزهای آخرسال، زیاد مطرح می‌شود، قیمت دلار پس از تعطیلات نوروزی و در سال ۹۸ و است. بدون شک پیش بینی قطعی مؤلفه‌های اقتصادی امری بسیار دشوار و حتی غیر ممکن است لیکن به نظر می‌رسد با شناخت مهمترین عوامل مؤثر بر هر پدیده‌ای از جمله قیمت دلار بتوان تا حدی روند تغییرات آن را پیش بینی کرد. لذا در این نوشتار سعی خواهیم کرد تا نگاهی به برخی از این مؤلفه‌های مهم داشته باشیم:

• قیمت نفت:

قیمت دلار تابعی از میزان دلار تزریق شده به بازار است. متاسفانه در حال حاضر یکی از مهمترین منابع ورودی دلار به کشور همین فروش نفت است. لذا به نظر می‌رسد اگر در سال آتی فروش نفت از این هم که هست کمتر شود و یا شاهد نزول قیمت نفت ایران در بازارهای جهانی باشیم، باید چشم انتظار افزایش قیمت دلار باشیم. نگاهی به بودجه ۹۸ نشان می‌دهد که ظاهراً دولت و مجلس هم همچون ما نگران آینده هستند. قیمت فروش هربشکه نفت برای سال آتی توسط دولت ۵۴ دلار (یک دلار کمتر از سال قبل) و میزان فروش نیز حدود یک میلیون و صد الی یک میلیون و پانصد هزاربشکه درنظر گرفته شده است. این یعنی انتظار اوضاعی بدتر از سال قبل. با این حال دولت تاکید دارد که طی برنامه ریزی‌های انجام شده قرار است از تمرکز بردرآمدهای نفتی بکاهد و از بقیه فرصت‌های کسب درآمد بخصوص صادرات غیر نفتی استفاده کند. چیزی که بالا بودن قیمت دلار می‌تواند بر جذابیت آن بیافزاید و از همینجاست که چندین سناریوی مختلف به نفع افزایش قیمت دلار در سال آتی شکل می‌گیرد.

• رشد نقدینگی و تورم

 در سال ۸۴ مجموعه نقدینگی کشور ۶۳ هزار میلیارد تومان بود. این رقم امروز به یک تریلیون و ۶۶۰ هزار میلیارد تومان رسیده که از رشد ۲۵ برابری حجم نقدینگی کشور طی ۱۳ سال اخیر حکایت دارد. رشد نقدینگی به خودی خود چیز بدی نیست. اشکال از جایی شروع می‌شود که این نقدینگی به جای حضور در بازار بورس و انواع سرمایه گذاری‌های منجر به تولید، سر از سفته بازی و بازارهای غیر مولد در می‌آورد. به این نقدینگی در اصطلاح نقدینگی سرگردان گفته می‌شود که به هرجا برود آنجا را نابود می‌کند. به نظر می‌رسد در سال آتی همچنان بازار دلار بازار جذابی برای این نقدینگی سرگردان باشد. رشد نقدینگی باعث افزایش تورم و کاهش برابری ارزش پول ملی درمقابل دلار می‌شود و این هیچ خوب نیست.

• عوامل مرتبط با تحریم:

این روزها موضوع تحریم‌ها با موضوعات مهم دیگری همچون پالرمو و FATF گره خورده است. بدیهیست هرعاملی که باعث شود تا جریان ورود ارز حاصل از صادرات به کشور مختل شود می‌تواند بر قیمت دلار در بازار تأثیر گذار باشد. شاید فعلاً قضاوت در خصوص سرانجام این عوامل، زود باشد و باشد که همچنان چشم انتظار تصمیمات آتی دولت، مجلس و مجمع تشخیص مصلحت در خصوص موافقتنامه های پالرمو و CFT  باشیم. با تمام این احوال، شناخت ماهیت تأثیر گذاری این عوامل بر روی تحلیل آینده اقتصاد ما بسیار مهم است. بدون شک تصویب پالرمو و FATF همه مشکلات ما را حل نمی‌کند همانطور که عدم پیوستن ما به این معاهدات اقتصاد ما را به نابودی نمی‌کشاند با این حال باید به یاد داشته باشیم که عدم تصویب و اجرای این معاهدات جهانی، ممکن است بطور ناگهانی بار روانی بازار و تقاضای ارز را بالا برده و اروپا را هم در همراهی مالی خود با ایران دچار تردیدها و مشکلات جدی سازد. این هم به معنی افزایش لجام گسسته نرخ ارز در سال آتی است.

با همه این توضیحات باز هم مثل همیشه تاکید می‌کنم که ورود به بازار ارز با هدف سوداگری و کسب مال سریع و باد آورده، شاید بطور مقطعی به سود فرد باشد اما در دراز مدت می‌تواند کشور و آینده فرزندانمان را با مشکلاتی جدی مواجه سازد. پس بهتر است به یاد داشته باشیم که ورود سود محور به بازار ارز به هیچ وجه به نفع ما نیست. مضاف بر آنکه ممکن است به ناگهان، دولت با بر هم زدن بازی همه محاسبات را بر هم بزند. آن وقت خیلی‌ها ممکن است تحمل ضررهایی اینچنین سنگین را نداشته باشند.

• ارتباط با نویسنده: ۰۹۱۱۱۳۸۱۷۰۲