آنچه باید به فرزندان خود درباره پول بیاموزید

رضا سیف پور (مدرس سواد مالی و کارآفرینی):

همه ما از دوران کودکی تا به امروز صدها بار این ضرب المثل قدیمی را از زبان بزرگ‌ترها و یا شخصیت‌های محبوب تلویزیونی شنیده‌ایم و یا در کتاب‌ها و مجله‌ها خوانده‌ایم که می‌گوید؛ «پول چرک کف دست است». با این وجود، امروز که بزرگتر شده‌ایم خیلی از ماها در دنیای واقعی با تناقض عجیبی بین شنیده‌ها و واقعیت‌های عینی درباره این «چرک کف دست» رو برو هستیم. تناقض‌هایی که از زمان کودکی شکل گرفته و در دوران بزرگسالی باعث شده تا نتوانیم به درک درستی از مفهوم پول، کسب پول، هزینه، خرج کرد پول و در نهایت پس انداز و سرمایه گذاری دست یابیم. اکنون فرزندان ما هم در معرض همین خطر قرار دارند با این تفاوت که در آینده بخش بیشتری از زندگی بشر به مناسبات و تعاملات مالی مربوط شده و ابزارهای مالی بسیاری در زندگی آینده آنها مداخله خواهند داشت. از اینرو اکنون باید از خود بپرسیم؛ تا چه حد فرزندانمان را آماده رویارویی با این چالش‌های جدید ساخته‌ایم؟

مهارت روبرو شدن با این چالش‌ها و به عبارتی مهارت مدیریت منابع پول و سرمایه و شیوه‌های تولید ثروت در علم جدیدی به نام «سواد مالی» تعریف می‌شود که به جهت نوپا بودن در کشور ما، تاکنون کمتر به آن پرداخت شده و لاجرم در نظام آموزش رسمی ما (مدرسه تا دانشگاه) چندان جایی ندارد. متاسفانه آموزش غیر رسمی این علم نیز همچون دیگر گونه‌های نوین سواد مانند سوادرسانه ای یا سواد ارتباطی، در کشور ما دستخوش ساده انگاری و سودجویی افرادی شده که سواد مالی را ذیل عناوین خودساخته و مضحکی همچون راه‌های میلیونر شدن یا چگونه ثروتمند شویم؟ و امثالهم به مردم عرضه می‌کنند و باعث می‌شوند تا جامعه نسبت به این علم بدبین و حتی بی اطلاع شود و این در حالی است که فرزندان ما در آینده ناگزیرند با مفهوم پول، شیوه‌های کسب درآمد، پس انداز و سرمایه گذاری، سهام، بیمه، طرح‌های بازنشستگی، مالیات، برنامه ریزی و بودجه بندی برای هزینه، مسئولیت پذیری پولی، خرید مقایسه‌ای، انواع اوراق قرضه و مشارکت، کارت‌های اعتباری و غیره آشنا شوند و حتی زندگی خود را بر اساس این مفاهیم سازماندهی کنند و تمام موفقیت آنها در این مسیر وابسته به آن است که در زمان مقتضی آموزش‌های لازم در خصوص این موضوعات را فراگرفته باشند و همانطور که گفتیم این آموزش‌ها ذیل مفهوم سواد مالی تعریف می‌شوند. سواد مالی را می‌توان بطور ساده ترکیبی از آگاهی، دانش، مهارت‌ها، گرایش و رفتارهای مالی لازم برای تصمیم‌گیری صحیح مالی و سرانجام دستیابی به وضعیت مساعد مالی فردی تعریف کرد. این مهارت‌ها باید در زندگی عملی توسط پدر و مادر در اختیار فرزندان قرار گیرد و برای حصول این موفقیت لازم است هم والدین و هم فرزندان با مفاهیم مرتبط با سواد مالی به درستی آشنا شوند. با این رویکرد انتظار می‌رود در بی تفاوتی نظام آموزش رسمی، رسانه‌ها و بخصوص رسانه ملی به اهمیت این آموزش‌ها در خانواده همت گمارد.

ارتباط با نویسنده: rezaseifpour@gmail.com