سید عبداله میر حسینی مقدم و سید محسن سنجری

شکوفائی صنعت چای کشور؛ نماد تحقق اقتصاد مقاومتی

اکثر باغ های چای ایران (قریب ۷۰ درصد) در نقاط شیبدار قرار دارند که امکان کشت هیچ محصولی از نظر اقتصادی مشابه چای در آنها وجود ندارد.

مهندس سید عبداله میر حسینی مقدم (مشاور فنی سازمان چای و صندوق چای کشور)

مهندس سید محسن سنجری (مدیر آموزش و ترویج سازمان چای کشور)

چای پر مصرف ترین نوشیدنی پس از آب در جهان و یکی از با اهمیت ترین محصولات نقدینه آفرین در بخش کشاورزی است. این محصول در کشورهایی نظیر کنیا و سری لانکا منبع اصلی تامین ارز کشور و دومین منبع اشتغال در هندوستان به حساب می­آید.

البته کشور چین به عنوان زادگاه چای در حال حاضر با ۸۰ میلیون چایکار بیشترین تعداد چایکاران، با ۲ میلیون تن بیشترین میزان تولید و با سطحی برابر ۲.۷۲ میلیون هکتار بیشترین اراضی چایکاری جهان را در اختیار دارد. اهمیت چای در چین به حدی است که این کشور با وجود رشد اقتصادی از لحاظ صنعت و خدمات و حضور موفق در بازارهای جهانی، تنها در فاصله سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰ میلادی به اندازه آن چه هندوستان طی ۱۳۰ سال باغ چای احداث کرده بود؛ اقدام به افزایش سطح زیر کشت این محصول نمود.

در حال حاضر بیش از ۵ میلیون تن چای در دنیا تولید می­شود که از این مقدار حدود ۱.۸ میلیون تن وارد چرخه تجارت جهانی می­شود و بقیه در خود کشورهای تولید کننده مصرف می گردد. از لحاظ سرانه مصرف، کشورهای انگلستان، ترکیه، روسیه، مراکش، نیوزلند، مصر، لهستان و ژاپن با مصرف بیش از ۲ کیلوگرم در سال رتبه های برتر جهان را در اختیار دارند.

از کشت چای در ایران بیش از ۱۱۰ سال می­گذرد و در گذر زمان به دلیل درآمد زایی مناسب با اقبال کشاورزان شمال کشور در دو استان گیلان و مازندران مواجه شد. طبق بررسی محققان موسسه فورد در سال ۱۳۳۳، چایکاران با ۵۱۶ دلار در سال بیشترین درآمد سرانه بین کشاورزان کشور را داشتند. این رقم برای کشاورزان دیگر نقاط کشور ۴۶ دلار بود. هم چنین طبق بررسی بانک مرکزی، متوسط درآمد چایکاران در سال ۱۳۵۷ دو برابر درآمد گندمکاران از سطحی مشابه بود.  اما از سال۱۳۸۲ تا سال ۱۳۹۳ سطح چایکاری از ۳۲ هزار به حدود ۲۰ هزار هکتار و مقدار تولید از میانگین ۴۵ هزار تن به کمتر از ۲۵ هزار تن در سال نزول کرده است.

سابقه تاریخی چای در جهان و ایران

چای یکی از با اهمیت ترین محصولات کشاورزی در جهان است. این نوشیدنی ابتدا در انحصار کشور چین بود جهانگردان اروپایی در سفر به مشرق زمین آن را شناختند و با خود به ارمغان آوردند. ظرف مدت کوتاهی اهمیت این نوشیدنی در دربار پادشاهان اروپا به حدی رسید که به عنوان مثال ملکه ویکتوریا دستور داد در پذیرایی های رسمی از مقامات دیگر کشورها از چای استفاده شود. در آن زمان ارزش چای هم سنگ نقره بود.

هم چنین جنگ استقلال امریکا نیز به دلیل وضع مالیات بر محصول چای و مخالفت مهاجرین با پرداخت آن به وقوع پیوست. این محصول در ابتدا در انحصار کشور چین بود. اما به واسطه اختلاف میان این کشور با انگلستان در مسیر عرضه چای در جهان خللی ایجاد شد و دولت انگلستان را بر آن داشت به دنبال منابع دیگری برای تامین چای بگردد. در نتیجه این سیاست؛ کشور هند به جرگه کشورهای تولید کننده چای پیوست و به مرور زمان به یکی از تولید کنندگان اصلی چای در جهان تبدیل شد. به موازات این اتفاقات و بر اثر گسترش روابط تجاری میان ایران و هندوستان، چای نیز در زمره یکی از محصولات مورد معامله دو کشور قرار گرفت و خیلی زود مصرف آن از حالت تفنن خارج و به یکی از ضروریات زندگی مردم مبدل شد. نفوذ چای در ایران به حدی رسید که رفته رفته علاقه به کشت آن پیدا شد. ابتدا برخی بازرگانان با آوردن دانه این مهم را آزمودند ولی توفیقی نیافتند. در بین این افراد از حاج محمد حسین اصفهانی که در سال ۱۳۰۲ هجری قمری (حدود  ۱۲۶۳ تا ۱۲۶۴شمسی) تلاش هایی را صورت داد؛ می توان اسم برد. اما در پی اعزام محمد میرزا کاشف السلطنه به سمت سرکنسول ایران در هند فصل جدیدی در تاریخ رقم خورد. وی که مردی پر تلاش و آشنا به ترقیات روز جهان و علاقه مند به پیشرفت کشور بود با برنامه و هدف گذاری و کوشش توانست به این خواسته ملی جامه عمل بپوشاند. او که در بهار ۱۳۱۹ هجری قمری برابر با خرداد ماه ۱۲۸۰ شمسی موفق به احداث نخستین باغ چای در چهارخانه سر لاهیجان گردید. با توجه به مهارت و تخصصی که به دست آورده بود به سمت رییس موسسه چایکاری لاهیجان که بخشی از اداره کل فلاحت کشور بود، انتخاب شد. او تلاش فراوانی برای گسترش چایکاری در گیلان و مازندران انجام داد. وی به منظور تامین وسایل لازم برای تاسیس نخستین کارخانه چای سازی در لاهیجان و استخدام کارشناس به چین سفر کرد و در پایان همین سفر بر اثر سانحه تصادف در بین راه بوشهر به شیراز درگذشت. بنا به وصیت او را در قطعه زمینی که به همین منظور در مقابل ساختمان موسسه چایکاری خریده بود به خاک سپردند. با مرگ وی تلاش برای گسترش چایکاری متوقف نشد و دولت با سرمایه گذاری و احداث کارخانه های چای سازی و نهالستان شروع به توسعه چایکاری نمود. ضمن این که قانون حقوق انحصار قند و شکر و چای مصوب سال ۱۳۰۴ شمسی از نخستین قوانینی بود که تصویب آن با هدف تامین منابع لازم برای ایجاد خطوط راه آهن انجام شد.نخستین کارخانه چای سازی ایران در ۱۳۱۱ تاسیس و نخستین مصوبه دولت در زمینه بهبود تولید چای در مرداد ماه ۱۳۱۶ ابلاغ شد.

با گذشت زمان و حمایت مستمر دولت، صنعت چای ایران به بلوغ و شکوفایی رسید. به نحوی که سطح زیر کشت چای در سال ۱۳۳۱ به ۱۱۰۰۰ و در سال ۱۳۳۸ به ۱۸۰۰۰ و در سال ۱۳۵۰ به ۳۱۰۰۰ هکتار رسید.

در سال ۱۳۳۷ به منظور حمایت از توسعه صنعت چای و چایکاران سازمان چای تاسیس شد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی محصول چای همواره به دلیل اهمیت اقتصادی و اجتماعی بالایی که داشت مورد توجه سیاست گذاران بود به نحوی که در اوایل دهه ۱۳۷۰ شمسی میزان تولید چای داخلی به مرز تن برگ ۷۰۰۰۰ تن چای خشک رسید که معادل دو سوم نیاز مصرفی کشور بود. اما با ورود به دهه ۸۰ شمسی و اتخاذ سیاست هایی به منظور کاهش وابستگی چای به حمایت های دولت این روند دچار نزول شد و در نهایت با اجرای طرح اصلاح ساختار تشکیلاتی چای کشور (۱۳۸۲-۱۳۷۹) میزان تولید به کمتر از ۲۷ هزار تن چای خشک رسید و بیش از ۵۰ درصد باغات چای از گردونه بهره برداری خارج شدند. در پی این وضعیت و بروز بحران های اقتصادی و اجتماعی در شمال کشور، دولت مجددا تلاش کرد با حمایت های بیشتر نسبت به اصلاح وضع موجود اقدام کند که به دلیل انحلال سازمان چای و نبود یک متولی تخصصی برای این محصول از اقدامات خود نتیجه ای نگرفت. با احیای سازمان چای کشور موضوع حمایت دولت جدیت بیشتری یافت و ین سازمان به منظور مدیریت کلان صنعت چای وارد عمل شد.

نگاهی به وضعیت فعلی کشت و صنعت چای ایران

در حال حاضر حدود ۲۸۰۰۰ هکتار باغ چای در دو استان گیلان و مازندران قرار دارد که از این مقدار حدود ۲۱۰۰۰ هکتار مورد بهره برداری قرار می­گیرد. هم چنین همه ساله حدود ۱۶۰ کارخانه چای سازی از طریق انعقاد قرارداد با سازمان چای به فعالیت در زمینه تولید چای خشک می­پردازند. با غات چای کشور در ۱۰ شهر گیلان و مازندران از فومن تا کلار اباد تنکابن در ۹۰۰ قریه پراکنده شده­اند. تعداد خانوارهای چایکار بالغ بر ۵۵۰۰۰ خانوار و شاغلان کارخانه های چای سازی حدود ۲۰۰۰ خانوار است. به طور کلی می­توان گفت در کل صنعت چای و مشاغل وابسته به آن حدود ۸۰ هزار خانوار  به طور مستقیم و غیرمستقیم اشتغال دارند.

اکثر باغ های چای ایران (قریب ۷۰ درصد) در نقاط شیبدار قرار دارند که امکان کشت هیچ محصولی از نظر اقتصادی مشابه چای در آنها وجود ندارد. از طرفی وجود باغ های چای به دلیل تعامل خاصی که با طبیعت این نواحی برقرار نموده اند باعث حفظ محیط زیست، جلوگیری از فرسایش خاک و تنوع زیستی گردیده است.

از طرف دیگر اکثر باغات چای کشور به صورت دیم می باشند. در دهه ۷۰ شمسی تلاش برای تجهیز باغات چای به سیستم های نوین آبیاری باعث شد سطح زیر کشت آبی این محصول به ۵۰۰۰ هکتار برسد. این سطح اکنون به کمتر از ۴۰۰ هکتار رسیده است.

نگاهی به اقتصاد چای در ایران و جهان

امروزه چای در بیش از ۳۰ کشور جهان کشت می­شود. کشورهای چین، هند، سری لانکا، کنیا، ژاپن، ترکیه، تایوان، تانزانیا و تعدادی دیگر از جمله ایران بیشترین سطوح چایکاری را دارند.

از نظر تولید نیز چین، هند، کنیا و سری لانکا بیشترین تولید و بیشترین میزان صادرات چای را به خود اختصاص داده اند. کشورهای چین، هند و اتحادیه اروپا بزرگ ترین مصرف کنندگان چای در جهان هستند.

در حال حاضر کشورمان از نظر تولید و سطح زیر کشت در رتبه پانزدهم جهان و از نظر مصرف رتبه دوازدهم جهان را با حدود ۱.۴ کیلوگرم دارا است. مصرف چای ایران حدود ۱۱۰ هزار تن در سال است.

گردش اقتصادی نوشیدنی چای در جهان در سال ۲۰۱۶ بالغ بر ۳۸ میلیارد دلار بوده است. در سال ۲۰۱۵ ارزش اقتصاد چای فقط در آمریکا با ۱۵۰ هزار تن واردات بالغ بر ۱۱ میلیارد دلار شد.

با توجه به محدودیت کشت چای به استان گیلان و تا حدی مازندران و کاستی تولید داخلی نسبت به میزان مصرف، واردات چای در ایران امری ناگزیر است. با توجه به مصرف سالانه ۱۱۰ هزار تن و تولید نزدیک به ۲۵ هزار تن در داخل (به طور متوسط) همه ساله مقادیری چای از مبادی رسمی و غیر رسمی وارد کشور می گردد. میزان واردات رسمی به طور متوسط ۵۵۰۰۰ تن با میانگین قیمت کیلویی ۴.۵ دلار و در مجموع نزدیک به ۱۰۰۰ میلیارد تومان است. گردش اقتصادی چای در کشورمان به ۳۰۰۰ میلیارد تومان می رسد. این در حالی است که در سال ۱۳۹۵ کل مبلغ خرید برگ سبز چای بالغ بر ۲۳۴ میلیارد تومان (تقریبا یک پنج رقم واردات رسمی) بوده است.

از طرف دیگر واردات غیر قانونی چای لطمه بزرگی به اقتصاد و گردش سالم این محصول وارد می سازد که تنها با حمایت از تولید محصول داخلی می توان جلوی آن را گرفت.

با اتکا به عواید حاصل از واردات می توان برنامه های زیر ساختی لازم جهت بهبود وضعیت صنعت چای و ارتقای کمی و کیفی تولید این محصول را به اجرا در آورد و از خروج مقادیر معتنابهی ارز از کشور جلوگیری نمود.

دلایل اهمیت تولید چای در کشور

  • چای یک کالای استراتژیک است: چای از کالاهای ضروی و مورد مصرف تمام اقشار جامعه است. ساده ترین وسیله پذیرایی و در عین حال در کنار نان و پنیر یک وعده غذایی اصلی گروه های کم درآمد جامعه به حساب می آید. با توجه به صرف هزینه حدود ۱۰۰۰ میلیارد تومان برای واردات چای می توان گفت در صورت عدم توجه به این محصول ضمن آسیب دیدن معیشت اقتصادی خانواده های اقتصادی و اشتغال های مرتبط با آن بر میزان واردات و ارز مصرفی افزوده خواهد شد. ضمن این که وابستگی به واردات، احتمال تهدید سلامت مردم به دلیل ورود چای های فاسد و غیر بهداشتی را به دنبال خواهد داشت. در سال ۲۰۰۳ میلادی اتحادیه اروپا ورود چای از کشور هند را به دلیل وجود میزان بالای سموم دفع آفات ممنوع اعلام کرد.
  • سرمایه گذاری های انجام شده در باغ های کارخانه های چای سازی: اراضی چایکاری شمال در زمره بهترین و مرغوب ترین اراضی جنگلی شمال می باشند. احداث باغ چای تا رسیدن به مرحله باردهی ۷ سال طول می کشد. از طرف دیگر صنعت چای یک صنعت نیروبر است. بنابراین حمایت از صنعت چای باعث تقویت اشتغال و حفظ اراضی می شود. تبدیل اراضی به امور دیگر باعث رونق اقتصاد غیر مولد و مصرفی در منطقه خواهد شد.
  • عدم امکان کشت محصول جایگزین: کشت چای در مناطق کوهستانی و شیبدار انجام شده است و در این مناطق امکان کشت محصولی با سازگاری اقلیمی و مزایای اقتصادی چای وجود ندارد. ضمن این که بسیاری از خانواده های چایکار تک محصول هستند و تنها از طریق باغ چای امرار معاش می نمایند.
  • جذابیت بصری و ایجاد چشم انداز در محیط کشت: امروزه بسیاری از کشورهای چایخیز با استفاده از جذابیت بصری و مناظر چشم نواز باغ های چای نسبت به جذب گردشگر اقدام کرده اند که این موضوع در کشور ما نیز قابل انجام است.

مزیت های تولید چای در ایران

  • سرانه بالای مصرف چای در کشور
  • همسایگی با کشورهای مهم مصرف کننده چای از جمله روسیه، عراق، ترکیه، پاکستان و جمهوری های شوروی سابق
  • عدم استفاده از سموم دفع آفات در باغ های چای و تولید محصولی ارگانیک
  • عطر و طعم خاص به دلیل کشت در منطقه معتدل شمال ایران
  • حفظ بوته های چای علی رغم سرمای شدید زمستانه و بارش برف در سال های مختلف

نگاهی به وضعیت چای از سال ۱۳۹۳ تاکنون

با مشاهده آمارهای تولید از سال ۱۳۸۸ تاکنون متوجه می شویم که از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۳ روند تولید چای سیر نزولی داشته و تنها از سال ۱۳۹۳ به بعد است که سیر صعودی پیدا می کند.

سال خرید تضمینی برگ سبز چای (هزار تن)
۱۳۸۸ ۱۷۰
۱۳۸۹ ۱۱۸
۱۳۹۰ ۱۳۱
۱۳۹۱ ۱۱۰
۱۳۹۲ ۹۰
۱۳۹۳ ۶۵
۱۳۹۴ ۸۷
۱۳۹۵       ۱۳۹.۳

اقدامات دولت از سال ۱۳۹۳ تاکنون

  • افزایش قابل توجه قیمت خرید تضمینی برگ سبز
سال قیمت درجه ۱ قیمت درجه ۲
۱۳۸۸ ۵۴۰۰ ۲۹۰۰
۱۳۸۹ ۵۴۰۰ ۲۹۰۰
۱۳۹۰ ۶۰۰۰ ۳۰۰۰
۱۳۹۱ ۷۰۰۰ ۳۹۰۰
۱۳۹۲ ۱۲۰۰۰ ۶۵۰۰
۱۳۹۳ ۱۸۰۰۰ ۱۰۰۰۰
۱۳۹۴ ۲۱۸۰۰ ۱۲۱۰۰
۱۳۹۵ ۲۴۵۲۵ ۱۳۷۳۴
۱۳۹۶ ۲۶۲۴۲ ۱۴۶۹۵

همان گونه که از جدول مشاهده می شود قیمت برگ سبز از سال ۱۳۹۳ به بعد افزایش مطلوبی پیدا کرده و همین امر در بالا رفتن مقدار تولید نقش قابل توجهی ایفا نموده است.

در نمودار ذیل، روند تولید برگ سبز چای از سال ۱۳۷۰ لغایت سال ۱۳۹۵ را نشان می دهد.

بررسی دو جدول فوق نشان می دهد هرگاه قیمت خرید تضمینی برگ سبز چای به رقم تورم نزدیک شده بر میزان تولید افزوده شده است.

  • تشکیل صندوق حمایت از توسعه صنعت چای

در اسفند ماه ۱۳۹۳ به منظور فراهم کردن شرایط لازم جهت بهره مندی چایکاران و صاحبان صنایع از وام های ارزان قیمت، صندوق حمایت از توسعه صنعت چای کشور با همکاری صندوق مادر تخصصی حمایت از توسعه سرمایه گذاری در بخش کشاورزی و سازمان چای کشور تاسیس شد. در این صندوق ۷۰ درصد سهام بخش خصوصی به چایکاران و ۲۵ درصد آن به کارخانه داران و بقیه به بازرگانان تعلق دارد. ۴۹ درصد سهام صندوق نیز به دولت تعلق دارد. هم چنین برای اولین بار در بین صندوق های تخصصی- محصولی کشور، سهم آورده چایکاران را دولت تقبل نمود.

در ابتدا حدود ۲۵۰۰۰ چایکار و ۱۳ کارخانه دار به عضویت صندوق درآمدند. سرمایه اولیه صندوق توسعه چای حدود ۹۰ میلیارد ریال بود. اکنون تعداد چایکاران عضو به ۴۱۰۱۹ نفر و کارخانه داران به ۵۷ کارخانه و سرمایه صندوق به ۴۶۱ میلیارد ریال افزایش یافته است.

از جمله اقدامات صندوق پرداخت تسهیلات به اعضا با شرایط آسان بوده است که این امر رضایت ذینفعان بخش را به دنبال داشته است.

نمایه آماری صندوق حمایت از توسعه صنعت چای

زمان تشکیل مجمع موسس صندوق ۲۵ اسفند ۱۳۹۳
سرمایه اولیه صندوق ۸۶ میلیارد ریال
تعداد چایکاران عضو ۴۱۰۱۹ نفر
تعداد کارخانه های عضو ۵۷ کارخانه
سرمایه فعلی صندوق ۴۶۱ میلیارد ریال
مقدار وام پرداختی به چایکاران ۱۵۸ میلیارد ریال
مقدار وام پرداختی به کارخانه ها ۳۱ میلیارد ریال
  • پرداخت تسهیلات به زراعی به چایکاران

در سال ۱۳۹۳ بیش از ۱۴۰ میلیارد ریال بابت تسهیلات به زراعی جهت انجام هرس کف بر و کمر بر به چایکاران با شرایط آسان (بازپرداخت در پنج سال با دوسال تنفس و بدون سود) تعلق گرفت که برای هر هکتار هرس کف بر ۵۰ و برای هرس کمر بر ۲۵ میلیون ریال بود. این امر برای اولین بار در تاریخ چای ایران صورت گرفته است.

در سال ۱۳۹۵ نیز این وام با افزایش مبلغ هرس کف بر به ۶۰ میلیون ریال و کمر بر به ۳۰ میلیون ریال پرداخت گردید.

تاکنون مبلغی بالغ بر ۳.۸ میلیارد تومان به ۲۶۰۰ کشاورز تعلق گرفته است.

هم چنین جهت احیای باغ های رها شده و ترویج مکانیزاسیون در باغ ها (تهیه ماشین های هرس و برگ چین) نیز اعتبار جداگانه ای برای متقاضیان در نظر گرفته شده است. در این زمینه نیز ۱.۳ میلیارد تومان به ۵۰۷ نفر از چایکاران پرداخت شده است.

  • پرداخت تسهیلات به کارخانه داران چای

با توجه به این که چندین سال از عمر مفید ساختمان و دستگاه های کارخانه های چای سازی می گذرد و صاحبان صنایع به دلایل گوناگون قادر به دریافت تسهیلات از شبکه بانکی نبودند؛ در سال ۱۳۹۵ برای اولین بار در دو حوزه بهینه سازی سیستم سوخت رسانی و تجهیز و نوسازی کارخانه های چای به آنان تسهیلات مناسب (بازپرداخت پنج ساله با دو سال تنفس و کارمزد ۴ درصد) پرداخت می گردد.

  • افزایش سرمایه گذاری در صنعت چای

یکی از عوامل موثر بر توسعه هر فعالیتی سرمایه گذاری است که مبین اهمیت و جذابیت آن برای صاحبان سرمایه و فعالان آن حوزه می باشد.

جدول ذیل، وضعیت سرمایه گذاری طی سال های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵ را نشان می‌دهد:

سال رئوس فعالیت و سرمایه گذاری های انجام شده مبلغ سرمایه گذاری انجام شده

(میلیارد تومان)

۱۳۹۲ ۱-راه اندازی خط تولید چای سبز

۲-تجهیز و توسعه و بهداشتی نمودن کارخانه

۳-بهینه سازی مصرف انرژی

۲
۱۳۹۳ ۱-راه اندازی خط تولید چای سبز

۲-تجهیز و توسعه و بهداشتی نمودن کارخانه

۳-بهینه سازی مصرف انرژی

۲
۱۳۹۴ ۱-راه اندازی خط تولید چای سبز

۲-تجهیز و توسعه و بهداشتی نمودن کارخانه

۳-بهینه سازی مصرف انرژی

۴-راه اندازی مجدد کارخانه چای سازی غیر فعال

۸
۱۳۹۵ ۱-احداث و راه اندازی کارخانه جدید چای سازی

۲-تجهیز و توسعه و بهداشتی نمودن کارخانه

۳-بهینه سازی مصرف انرژی

۱۹
مجموع ۳۱

«توضیح این که در سال ۱۳۹۵ مبلغ ۹۷ میلیارد ریال تسهیلات جهت بهینه‌سازی مصرف انرژی و تجهیز و توسعه در اختیار ۱۰۵ کارخانه چای سازی در گیلان و مازندران قرار گرفت.

۶- اقدام برای احیا و توسعه شبکه آبیاری در باغ های چای

در اواخر دهه ۷۰ سازمان چای کشور با متشکل سازی چایکاران و ایجاد شبکه آبیاری با هدف افزایش تولید کمی و کیفی محصول اقدام به حفر بیش از ۸۰ حلقه چاه آب نمود. سطح آبی چای با این اقدام به ۳۰۰۰ هکتار رسید. اما متاسفانه با انحلال سازمان چای در سال ۱۳۸۳ ، اکثر این چاه­ها رها شد و در نهایت از مقدار قبلی به کمتر از ۴۰۰ هکتار رسید. با توجه به ضرورت وجود رطوبت کافی در کنار بوته­های چای و این واقعیت که انجام آبیاری سبب افزایش دو برابری محصول می­گردد؛ سازمان چای درصدد است با استفاده از اعتباراتی که دولت به این امر مهم اختصاص می­دهد؛ زمینه را برای احیا و حتی توسعه سطح آبی محصول چای فراهم سازد.

۷-دستاوردهای صنعت چای در سال ۱۳۹۵

در سال ۱۳۹۵ به سبب بهبود وضعیت نزولات آسمانی و به محصول رسیدن باغات هرس شده در سال ۱۳۹۳ شاهد افزایش چشمگیر محصول نسبت به سال­های قبل ( تنها ۵۵ درصد افزون بر میزان تولید در سال ۹۴) بودیم. هم چنین به تناسب این افزایش تولید بر مقدار فروش چای داخلی در بازار افزوده گشت که این امر در کاهش نسبی واردات چای موثر بود.

صندوق حمایت از توسعه صنعت چای در سال ۱۳۹۵ با توجه به افزایش تعداد سهامداران از همان ابتدای سال نسبت به پرداخت وام جاری اقدام نمود که با استقبال قاطبه چایکاران مواجه شد.

تا پایان سال ۱۳۹۵ مبلغ ۱۲ میلیارد تومان به ۱۰۵۰۷ چایکار پرداخت شده است. ضمن این که تعدادی از کارخانه­های چای سازی نیز از این وام به تناسب سهام خود بهره مند گشتند که جمع مبلغ پرداختی ها در نیمه دوم سال ۱۳۹۵ بالغ بر ۳.۲ میلیارد تومان بوده است.

نتایج اقدامات انجام شده

  • افزایش امید بین جامعه چایکاران
  • افزایش تولید برگ سبز چای
  • احیای باغات رها شده
  • انجام عملیات به زراعی در سطح ۴۰۰۰ هکتار از باغات چای
  • افزایش سرمایه گذاری در کارخانه­های چای سازی و توجه به به سازی آنها
  • افزایش اعتماد مصرف کنندگان به کیفیت چای ایرانی
  • رونق تجارت محصول چای ایرانی و فروش کل مقدار تولید در هر سال

جدول مقایسه عملکرد سازمان چای کشور بین سال ۱۳۹۲ و ۱۳۹۵

عنوان سال ۱۳۹۲ سال ۱۳۹۵ درصد رشد
تولید برگ سبز چای ۸۰.۴ هزار تن ۱۳۹.۳ هزار تن ۷۳.۳ درصد افزایش
میانگین قیمت تضمینی ۸۱۵۰ ریال ۱۶۹۷۱ ریال ۱۰۸ درصد افزایش
درآمد چایکاران ۶۹۷ میلیارد ریال ۲۳۴۰ میلیارد ریال ۲۳۴ درصد افزایش
مساحت باغ های فعال ۱۷۵۰۰ هکتار ۲۱۵۰۰ هکتار ۲۲.۸ درصد افزایش
واردات چای ۹۰ هزار تن ۸۰ هزار تن ۱۱ درصد کاهش
پرداخت وام به چایکاران و کارخانجات ۰ ۳۱۰ میلیارد ریال در سال ۱۳۹۲ وامی پرداخت نشد.
سرمایه گذاری در صنعت چای ۲۰ میلیارد ریال ۱۹۰ میلیارد ریال ۸۵۰ درد افزایش
ضریب خودکفایی ۱۶ درصد ۲۸ درصد ۱۲ درصد افزایش
فروش چای خشک داخلی ۱۹ هزار تن ۳۱ هزار تن ۶۳ درصد افزایش
Share