والدین عزیز؛ لطفا با کودکانتان نروید

چند ماه قبل یکی از شبکه های صدا و سیما فیلمی غیرایرانی نشان می داد. به دلیل وجود صحنه های خشن در فیلم، یک دایره قرمز ( ۱۴- ) در زیر تصویر درج شده بود که می گفت تماشای این فیلم برای بینندگان زیرِ چهارده سال مناسب نیست. در کشورهای پیشرفته چنین کارهایی بخشی از مسئولیت اجتماعی هر رسانه ای است. هر چند این عملِ صدا و سیما را قدمی کوچک در جهت « به روز شدن» دانستم ولی خیلی زود به این نتیجه رسیدم که چنین اقدامی نوعی فیگور و احتمالا اتفاقی بوده است. به این دلیل ساده که چگونه ممکن است یک شبکه در خصوص تماشای تصاویرِ خشن یک فیلم توسط کودکان، حساسیّت نشان دهد ولی در خصوص تماشای صحنه های واقعیِ بسیار خشن یعنی صحنۀ اعدام و جان دادنِ یک فرد در میدان شهر، به خانواده ها هیچ تذکر و توصیه ای ندهد و از آنان نخواهد که در این گونه موارد با فرزندشان به تماشای صحنه اعدام ننشینند.

درباره اعدام افراد مجرم در میادین شهرها می توان مطالب فراوانی نوشت. تخصص های مختلف دانشگاهی می توانند درباره آثار روانی و اجتماعی آن بحث کنند و به این پرسش پاسخ دهند که آیا اعدام مجرمان در مکان های عمومی شهر و مقابل چشمان مردم؛ اهداف پیش بینی شدۀ مجریِ قانون را تأمین می کند یا خیر؟ بحث من این موضوع نیست. ولی طبق آنچه که در کتاب ها و تحقیقات علمی خوانده ام می توانم بگویم که اگر کودکان با اشتیاق به تماشای صحنۀ اعدام در مکان های عمومی بنشینند و با هیجان از صحنه های اعدام و مرگ یک مجرم(که به هر حال آدم است) فیلم بگیرند و به همدیگر نشان بدهند باید برای آن جامعه نگران بود. علاوه بر آن باید منتظر آثار روانیِ تماشای اعدام بر رفتارهای اجتماعی همین کودکان در آینده ای نزدیک هم بود. تأثیر مخرّب تماشای خشونتِ عریان بر روانِ کودکان آنقدر بدیهی است که با یک جستجوی سریع در اینترنت صدها سند علمی قابل دسترس است.

نمی دانم که آیا در خصوص اعدامِ مجرمان در مکان های عمومی شهرها از جامعه شناسان و روان شناسان نظرخواهی می شود یا خیر؟ آیا انجمن جامعه شناسی ایران یا انجمن روان شناسی ایران و سایر انجمن های علمی مرتبط ، طرف مشورت قرار می گیرند یا خیر؟ به هر حال هر چند در خصوص اجرای اعدام در مکان های عمومی شهر و آثار و تبعات روانی و اجتماعی آن پرسش هایی مطرح است ولی حداقل از رسانه های جمعی انتظار می رود تا از خانواده ها بخواهند که با فرزندان شان به تماشای این اعدام ها ننشینند و یا اگر خودشان به تماشای این صحنه ها علاقه دارند حداقل فرزندان شان را از این صحنه ها دور کنند. البته این در صورتی است که اساسا وضعیت روانی و رفتارهای اجتماعی فرزندان مان برایمان مهم باشد!

در کل تناقضات جامعۀ ایرانی بسیار قابل تأمل و جالب است. از طرفی به مربیّان مهد کودک ها گفته می شود که لباس هایی با رنگ های شاد بپوشند تا روحیه کودکانی که آینده سازان این کشورند شاد شود، از طرف دیگر در شهری که همان مهدکودک ها در آن قرار دارند مجرمان در میدان شهر اعدام می شوند و والدین قبل از بردن کودکانشان به مهد، دست آنها را گرفته و به تماشای اعدام می روند! تلویزیون هم در همان شهر در زیر فیلم هایی که صحنه های خشن دارند می نویسد که تماشای فیلم برای کودکان مناسب نیست! چقدر تناقض؟.

دکتر فردین علیخواه، جامعه شناس

پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا: انتشار مطالب خبری و یادداشت های دریافتی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.