بندر امیرآباد رقیب جدی بندرانزلی است | ۷۷ درصد ظرفیت های بنادر خالی است

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا، کامبیز جهانبانی در این نشست با اشاره به حدود ۱۲۰۴ کیلومتری طول دریای خزر و بهره مندی ۲۰ بندر و پایگاه رسمی در حاشیه این دریا با ظرفیت اسمی ۱۴۰ هزار میلیون تن، فعالیت بنادر جمهوری اسلامی ایران در حاشیه خزر را مورد بررسی قرار داد.

وی با بیان اینکه بندر انزلی یکی از مهمترین بنادر دریای خزر است اظهار کرد:  بندر انزلی دارای حوضچه آرامش ۵۸ هکتاری است و حوضچه ارامش جدید آن نیز ۸۸ هکتار دارد و طول اسکله قدیمی آن به طول ۱۶۰۰ متر است و طول اسکله های جدید آن  به ۶۲۰ متر می رسد.

جهانبانی افزود: طول اسکله مسافربری بندر انزلی، حدود ۱۰۴ متر است و طول اسکله غلات آن حدود ۲۰۰ متر که مجموعا تعداد اسکله های این بندر در آینده نزدیک به ۲۰ اسکله افزایش پیدا می کند.

به گفته دبیر اتاق فکر دریایی استان گیلان، ظرفیت کنونی بندر انزلی ۱۱ میلیون تن است که در چند سال آینده باید به ۱۸ میلیون تن برسد.

جهانبانی به مشخصات بندر آستارا نیز پرداخت و گفت: بندر جدید التاسیس آستارا اولین بندر در کشور است که توسط بخش خصوصی راه اندازی و بهره برداری می شود. ظرفیت اسمی آن حدود ۱ میلیون تن است و ارتقای ۴ اسکله در آینده از برنامه های این بندر است. وی افزود: بندر چمخاله هم که کارهای مطالعاتی آن انجام شده، در حال مزایده و پیدا کردن سرمایه گذار است که ظرفیت آن دو اسکله خواهد بود.

دبیر اتاق فکر دریایی گیلان بندر نوشهر را نیز مورد بررسی قرار داد و افزود: بندر نوشهر ۱۱ پست اسکله تجاری دارد و ظرفیت اسمی آن بیش از ۶ میلیون تن در سال است. بندر نوشهر به خاطر موقعیت جغرافیایی آن در سال های اخیر رونق زیادی ندارد.

وی ادامه داد: بندر امیرآباد نیز با ظرفیت ۷.۵ میلیون تن، حدود ۱۵ پست اسکله دارد و با دسترسی به راه آهن از موقعیت خوبی برای جابجایی و امکانات برخوردار است که جزء رقبای جدی بندر انزلی محسوب می شود.

وی سپس در ادامه سخنانش به بنادر کشورهای حاشیه خزر پرداخت و با اشاره به بنادر فعال روسیه در حاشیه خزر گفت: این سه بندر با ظرفیت مجموع ۲۳ میلیون تن در شمال غربی دریای خزر واقع شده اند.

جهانبانی افزود: بنادر قزاقستان در حاشیه خزر ۴ بندر است که ظرفیت مهمترین بندر آن ۲۲ میلیون تن در سال است و فعالیت بزرگترین بندر آن بسیار قابل توجه و قوی است.

وی درخصوص بنادر ترکمنستان نیز گفت: سه بندر در ترکمنستان از بنادر عمده این کشور در حاشیه خزر هستند و ظرفیت حدود ۲۱ میلیون تن دارند. ترکمنستان به سمت بارهای مایع و نفتی پیش می رود.

دبیر اتاق فکر دریایی استان به ظرفیت بنادر آذربایجان نیز اشاره و بیان کرد: ظرفیت این بنادر ۴۴ میلیون تن است که از بنادر مهم دریای خزر هستند و ظرفیت غیرنفتی ۱۵ و نفتی ۳۰ میلیون تن دارند.

وی تصریح کرد: کشورهایی که در حاشیه دریای خزر هستند، برنامه هایی برای توسعه بنادر خود دارند. در حال حاضر مجموع ظرفیت های فعلی دریای خزر در سال حدود ۱۴۰ میلیون تن در سال است که تا سال ۲۰۲۰ به ۲۶۰ میلیون تن در سال خواهد رسید.

جهانبانی با اشاره به اینکه بنادر حاشیه خزر در ایران نیز در حال حاضر حدود ۲۷ میلیون تن ظرفیت اسمی دارند که برای سال ۲۰۲۰ به ۶۵ میلیون تن افزایش ظرفیت را خواهند داشت گفت: در برنامه های آینده نزدیک، روسیه شیب توسعه کمتری دارد اما قزاقستان و ایران رشد قابل توجهی را برای ظرفیت های بنادر خود در نظر دارند.

وی سپس با طرح این سوال که عملکرد بنادر دریای خزر در سال های گذشته را برای به ثمر رسیدن برنامه های توسعه ای بنادر باید در نظر داشت اظهار کرد: در سال ۲۰۱۶ بندر روسیه حدود ۶ میلیون تن تخلیه بارگیری داشت. قزاقستان ۵ میلیون تن و ایران ۶.۵ میلیون تن ظرفیت خود را پوشش داده اند.

جهانبانی بالاترین عملکرد بنادر ایران در حاشیه دریای خزر را مربوط به سال ۲۰۰۹ دانست و گفت: عملکرد  بندر انزلی در این سال، حدود ۱۴ میلیون تن بوده که همین ظرفیت منجر به تصمیم جدیدی برای احداث اسکله های جدید در این بندر شد ولی این رقم  در سال های اخیر به رقم ۶ میلیون تن رسیده است.

وی افزود: آمار نشان می دهد که به طور میانیگن همه کشورها سهم برابر ۲۰ درصدی از عملکرد را طی سال های اخیر در تخلیه و بارگیری در حاشیه خزر داشته اند.

این کارشناس ادامه داد: بنادر ایران در سال ۹۵، بر اساس حجم بارگیری و تخلیه بندر انزلی ظرفیت فعلی این بندر، ۱۱ میلیون تن است که در سال گذشته ۲ میلیون و ۸۵۰ هزار تن تخلیه و بارگیری را انجام داده است. بندر استارا از ظرفیت ۱ میلیون تنی خود، ۱۷۰ هزار تن و بندر امیرآباد از ۷ میلیون تن، ۲.۲ میلیون تن، نوشهر ۷۰۰ هزار تن و در مجموع ۶ میلیون تن ظرفیت خود را در سال گذشته پوشش داده اند.

وی تصریح کرد:هم اکنون ۲۱ میلیون تن ظرفیتی که برایش در بنادر ما هزینه شده خالی است. به عبارت بهتر، ۷۷ درصد ظرفیت های بنادر خالی است اما بنا بر برنامه ای که برای بنادر حاشیه خزر نوشته شده در سال ۲۰۲۰ این ظرفیت را باید به ۶۵ میلیون تن برسد که در خوشبینانه ترین حالت ممکن هم امکان آن میسر نیست.

جهانبانی با بیان اینکه در حال حاضر بندر انزلی ۱۱ میلیون تن و بندر کاسپین ۱۵ میلیون تن، در نهایت ۳۵ میلیون تن ظرفیت اسمی دارند گفت: در سال های گذشته ظرفیت یک بیستم بازار را توانسته ایم پوشش دهیم و در صورتی که بخش های خصوصی را وارد این وضعیت کنیم مسلما شکست سرمایه خواهیم داشت.وی سپس به بررسی علل کاهش فعالیت بنادر دریای خزر پرداخت و با اشاره به فعالیت ناوگان کشتیرانی ایران در دریای خزر افزود: ناوگان ایران سومین ظرفیت برای این حوزه را داراست که ۴۲ فروند کشتی ایرانی در دریای خزر تردد می کنند اما ایران در حال حاضر کشتی مسافربری در دریای خزر ندارد و این در حالیست که میانگین سن ناوگان کشتیرانی ایران در دریای خزر بالای ۲۵ سال است.

دبیر اتاق فکر دریایی استان سپس پیشنهاداتی برای رونق بازار حمل و نقل در دریای خزر داد و گفت: باید با نگاه فرامنطقه ای و فراخزری، صادرات محصولات کشاورزی و تولید محصولات غذایی بر اساس نیازها و استانداردهای کشورهای حاشیه خزر را برای بنادرمان مهیا کنیم و  با ورود شرکت های متخصص در بخش زنجیره تامین و تجهیزات و امکانات نسبت به افزایش ظرفیت بنادر گیلان اقدام کنیم.

جهانبانی افزود: خزر این استعداد را دارد که بتواند در مسیرهای ترانزیتی قرار گیرد و امروز این مهم فعال شده است هرچند با وجود تفاهمنامه های متعدد بین دولت ها نمی توان به این هدف رسید.

وی به کریدور معروف به -شرق به غرب- اشاره کرد و گفت: این کریدور نیز می تواند مسیری برای رونق ما در دریای خزر باشد. این کریدور فعالتر از کریدور نوستراک است و چینی ها بر روی آن در حال تمرکز هستند. جهانبانی ادامه داد: این کریدور از بنادر ما عبور نمی کند و پیشنهاد می شود که بخشی از این کریدور را راه اندازی کنیم اگرچه هزینه های بالایی را متحمل می شویم.
این کارشناس همچنین یکی از دیگر از پیشنهادات خود را مربوط به اداره بنادر دانست و گفت:  ارائه خدمات نوین از اداره بنادر می تواند رونق را به بنادر کشور تزریق کند. در حوزه صادرات هم می توان اقداماتی انجام داد که صادرات اشتغال را به همراه می آورد.

جهانبانی تصریح کرد: اگر بتوانیم بازار نقد روسیه را برای بنادر مان با تامین استانداردهای روسیه بدست بیاوریم مطمئنا دستاورد خوبی برای صادرات از بنادر استان خواهیم داشت. به ویژه در حوزه محصولات غذایی از جمله لبنیات و سبزیجات و محصولات کشاورزی فرصت خوبی برای این فعالیت در بازار روسیه موجود است.

وی منطقه آزاد انزلی را فرصتی برای افزایش صادرات دانست و اظهار کرد: می توانیم با ایجاد بنادر نسل سوم و چهارم، صنایع پشتیبانی را در منطقه آزاد ایجاد کرده و صادرات را با معافیت های موجود در منطقه ارتقا دهیم.

دبیر اتاق فکر دریایی استان گیلان همچنین یکی از مشکلات در دریای خزر را عدم ورود متخصصان با تجربه در حوزه حمل و نقل دریا دانست و گفت: باید به سمتی برویم که صنایع دریایی بتوانند با دریافت جواز صادراتی به تجهیز امکانات خود بپردازند. وی تصریح کرد: ما برای تصاحب بازارهای روسیه به حمایت دولت از حمل و نقل کانتینری و ورود بخش خصوصی نیاز داریم.

جهانبانی تاکید کرد: با رسیدن تولیدات مان به استانداردهای مطابق سلیقه کشورهای حاشیه دریای خزر به ویژه روسیه به همراه ارتقای بسته بندی های محصولات می توانیم به بازارهای پررونق برای بنادرمان در دریای خزر برسیم.

در بخش پرسش و پاسخ این نشست، برزگر نماینده گمرک درباره فعالیت اتاف فکر دریایی استان پرسید و با اشاره به ظرفیت های بنادر کشور به تاثیر و اهمیت مدیریت و تصمیمات در اجرای برنامه های توسعه محور بنادر در دریای خزر پرداخت.

جهانبانی در پاسخ به وی گفت: ایجاد زیرساخت ها ذاتا مضر نیست و برای آیندگان می تواند راه واردات و صادارت را تسهیل کند اما با ایجاد زیرساخت ها باید امکان افزایش بهره وری آن را نیز مهیا کرد که در صورت عدم تحقق آن منجر به شکست سرمایه گذاری خواهد شد.

باقری نژاد از کشتیرانی دریای خزر نیز در این بخش اظهار کرد: کشور قوای مختلفی دارد که برنامه های پنج ساله برای توسعه را در سطح کلان برنامه ریزی می کند اما ما در لایه های پایین دستی باید فعالیت خودمان را بیشتر کنیم.

وی ادامه داد: ظرفیت مازادی که در منطقه ایجاد شده است و بحث کریدور شمال-جنوب نیز یکی از رویاهای همه مدیران است. با افزوده شدن راه آهن به استان مبادلات خوبی برای استان رقم می زند اما رونق بنادر را تحت تاثیر خود قرار می دهد. وی تصریح کرد: نگاه ما به خزر اینست که خزر می تواند با توجه به نفوذ ناتوی اروپایی و حضور غرب در منطقه، عمدتا در بعضی از مقاطع روسیه را دچار چالش کند و از اینکه در فصل جدید ارتباط خوبی با روسیه داریم پیشنهاد اینست که روی روسیه تمرکز ویژه ای داشته باشیم و می توانیم بنادر جنوبی روسیه را به بنادر شمال کشور متصل کنیم و تجارت بهتری را رقم بزنیم.

باقری نژاد ادامه داد: بخش ترانزیت تنها بخشی است که نه تنها هزینه ای ندارد بلکه می تواند اشتغال ایجاد کند. در حوزه کریدور شرق-غرب نیز کشورهای عربی ورود پیدا کرده اند و در تلاشند خط این کریدور را به بندر آذربایجان متصل کنند. لذا ناوگان ملی کشتیرانی جمهوری اسلامی وارد مذاکر شده و ورود به این کریدور سبب می شود که سهم بهتری از بازار را به سمت بندر انزلی هدایت کنیم.

وی تاکید کرد: بندر انزلی می تواند دروازه ورودی خوبی برای بازار کریدور شرق- غرب باشد.