جرقه های امید در راستای شکوفائی صنعت چای کشور

کشت وصنعت چای در کشور ما قدمتی ۱۱۷ ساله دارد بیش از یک قرن طول کشید تا ۶۵ هزار خانوار چایکار گیلان ومازندران با دست توانای خود حدوداً ۳۲ هزار هکتار باغ چای برای تولید این محصول ارزشمند احداث نموده اند. درحال حاضر سطح زیر کشت باغ های چای کشور حدود ۲۰ هزار هکتار تخمین زده می شود که ۶۰% این باغات درکوهپایه با شیب تند و۴۰% بقیه در دشت قراردارند.

از نظر مواد متشکله آلی برگ سبز چای ایران از بهترین نوع برگ سبز چای دنیا می باشد وتولید و توزیع آن احتیاج به مدیریت و تخصص دارد. بیش از ۸۵% کشاورزان چایکار دارای مساحتی کمتر از یک هکتارمی باشند  بالغ بر یک صد وپنجاه کارخانه چایسازی برای تبدیل برگ سبز چای در طول دوره بهره برداری از اردیبهشت تا پایان مهر ماه به طور شبانه روز مشغول تولید چای خشک می باشند.

بیش از ۶۰% اقتصاد شهرهای لاهیجان ، لنگرود ، رودسر ، رامسر ، تنکابن ، صومعه سرا و۸۰% اقتصاد شهرهای سیاهکل ، املش ، رحیم آباد ، واجارگاه بستگی به تولید مستقیم چای دارد. حدود ۹۰% چایکاران شمال تک محصولی وهیچ گونه ممری برای امرار معاش به جز چای ندارند.

مصرف چای کشور در سال یکصدو ده هزار تن می باشد که کل تولید کشور فعلاً در شرایط ایده ال حدود ۲۰ هزار تن بوده و۸۰% بقیه نیاز کشور بایستی با خروج ارز از خارج تامین گردد.

خوشبختانه چای تولیدی در ایران یکی از سالم ترین چای دنیا می باشد وازنظر باقی مانده سموم وکودهای شیمیائی در ردیف محصولات کشاورزی ارگانیک دنیا محسوب می گردد.

جرقه های امید بخش در شکوفائی صنعت چای در چند سال اخیر

الف – افزایش صددرصدی قیمت تضمینی خرید برگ سبز:

افزایش دوبرابری یا صددرصدی قیمت برگ سبز چای حداقل درسه سال اخیر که این افزایش قیمت فراتر از نرخ تورم سالیانه بوده بطوریکه در تاریخچه چای اگر بنگریم در بعضی از سالها تنها ۱۰ ریال به قیمت برگ سبز اضافه میشد درحالیکه تورم سالیانه بالای ۳۰% بوده است.

ب- وضعیت تولید برگ سبز :

 در سال ۹۱ ،  ۱۱۹ هزار تن – درسال ۹۲ ، ۹۰ هزار تن – در سال ۹۳ ، ۶۵ هزار تن –درسال ۹۴ ، ۸۷ هزارتن تولید گردیده است که به تمام کمال با قیمت تضمینی مصوب خریدارشده است که البته کاهش تولید سال ۹۳ مربوط به کاهش نزول بارندگی وخشکسالی بوده است .

ج – وضعیت پرداخت بهای خرید تضمینی برگ سبز :

در سال ۹۱ ، جمعاً ۴۵ میلیارد تومان – سال ۹۲ ، ۶۰ میلیارد تومان سال ۹۳ ،۸۹ میلیارد تومان – سال ۹۴ ، ۵/۱۳۶ میلیارد تومان پرداخت گردیده است که این اعداد وارقام نشان میدهد علیرغم همه مشکلات موجود مالی در زندگی چایکاران زحمتکش با توجه تورم های سالیانه افزایش درآمدخوبی نصیب چایکاران گردیده است اما در سال ۹۵ باتوجه به عملیات به زارعی در باغ ها در راستای پرداخت وام به زراعی سازمان چای در سالهای ۹۴ و۹۵ ووام جاری صندوق چای ، برگشت حدود ۳۵۰۰ هکتار از باغ های چای رها شده به چرخه تولید وشرایط مناسب جوی باتوجه به نزول بارندگی ( در ماه های خرداد ، تیرومرداد ) که از نعمات خداوند سبحان می باشد . تا تاریخ ۲۱/۵/۹۵ زمان تهیه گزارش بالغ بر ۹۶ هزار برگ سبز خریداری شد که حدود ۱۷۴ میلیارد تومان پرداخت شده است که پیش بینی می شود تا پایان دوره بهره برداری حدود ۱۲۰ هزار برگ سبز تولید شود که بهای کل بالغ بر ۱۹۵ میلیارد تومان باشد. که در این راستا درآمد چایکاران با رشد ۵۳ درصدی بوده است وواریزی بهای برگ سبز نسبت به سال گذشته رشد آن بالای ۵۰% میباشد که در تاریخ ۱۰ ساله اخیر چای کشور بی سابقه بوده است.

جدول شماره ۱- میزان تولید برگ سبز چای و پرداخت بهای آن ازسال ۹۱ لغایت ۹۵ (۲۱/۵/۹۵)

د – واردات چای آب رفت :

با اشاره به کاهش ۲۵ میلیون دلاری واردات چای در سال گذشته ( سال ۹۴) با تولید ۱۹ هزارو۶۰۰ تن چای خشک ۲۵ میلیون دلار در واردات چای کشور صرفه جویی شده است پیش بینی می شود که این رقم با حدود ۶ هزار تن افزایش به ۵/۲۶ هزارتن درسال ۹۵ برسد که در این صورت ۶/۲۳ درصد نیاز کشور از مصرف ۱۱۰ هزار تن چای مورد استفاده تامین شود. با ادامه روند افزایش تولید برگ سبز چای در سال های آتی حدود ۶۰ الی ۷۰ درصد نیاز چای مورد استفاده کشور ازطریق داخل همانند سال های گذشته تامین می شود . خوشبختانه اقدامات دولت روند نزولی تولید را متوقف نموده است با اقدامات حمایتی دولت از چایکاران نه تنها روند نزولی تولید سالهای اخیر متوقف شده بلکه شاهد افزایش ۳۳ درصدی تولید چای در کشور نیز هستیم به گونه ای که درسال ۹۳ ، ۱۳ درصد ۹۴،۱۸ درصد ۹۵، ۲۳ درصد نیاز کشور را تامین خواهیم کرد و امیدواریم که حمایت از تولیدات داخل در سال های آتی نیز مد نظر دولت محترم قرار گیرد. ومدل اقتصاد مقاومتی برای چای ایران به معنای واقعی آن عملیاتی گردد.

هـ – پرداخت وام بهزراعی طی سالهای ۹۳ ، ۹۴ و۹۵ :

در راستای حمایت از چایکاران جهت بازسازی باغ های چای جمعاً مبلغ ۸/۱۴ میلیارد تومان بدون بهره با بازپرداخت طویل المدت یعنی دوسال اول استراحت وبازپرداخت ازسال سوم بمدت سه سال از بهای برگ سبز چای برای چایکاران پرداخت گردید که در این راستا ۲۲۰۰ هکتار هرس کف بر و ۱۶۰۰ هکتار هرس کمربر در باغات صورت گرفته است.

(برای هر هکتار هرس کف بر مبلغ پنج میلیون تومان وکمربر دو ونیم میلیون تومان تسهیلات پرداخت گردید).  اگر امکانات نظارتی برای سازمان چای فراهم میشد پرداخت های وام به زراعی عملکرد های خیلی خوبی را به همراه می داشت ولی بهرحال پرداخت وام بهزراعی در مجموع مثبت بوده بطوریکه حدود ۳۵۰۰ هکتار از باغ های رهاشده به چرخه تولید برگشت ودر باغ های چای پس از ده سال عملیات هرس در آنها صورت گرفت.

*توجه : پرداخت این مبلغ وام به زراعی در تاریخ چای ایران بی سابقه بوده است

ل – تشکیل صندوق حمایت از توسعه صنعت چای :

یکی از اتفاقات خیلی خوبی که در سال ۹۳ در تاریخ چای ایران صورت گرفت تشکیل صندوق چای بوده که در ۲۵ اسفند ماه سال ۹۳ ، با سرمایه اولیه هشت میلیارد تومان وبا عضویت ۲۵ هزار نفر چایکار وکارخانه دار( سهامداران صندوق ) تاسیس شد . این صندوق درحال حاضر سرمایه به ثبت رسیده آن بالغ بر ۳۴ میلیارد تومان با ۴۱ هزار چایکار و۲۹ نفرکارخانه دارمی باشد.

که جمعاً به ۸۷۰۰ نفر چایکار و۲۶ کارخانه دار ( سهامداران ) بالغ بر ۱۱ میلیارد تومان وام ضروری یا تسهیلات با کارمزد ۴درصد پرداخت نموده است که مدت بازپرداخت آن حداکثر یکساله ( یک دوره تولید ) میباشد . واین امر یعنی پرداخت تسهیلات امیدواری در چایکاران وکارخانه داران عضو ایجاد گردیده است .

*توجه:  در راستای حمایت از چایکاران دولت محترم به تمام کمال قدرسهم چایکاران و۵۰% قدرسهم کارخانه داران را پرداخت نموده است

قدرسهم هر چایکار در یک هکتار هشت صد هزار تومان بوده که معادل ۹/۱ برابر به چایکاران تسهیلات پرداخت شد وقدرسهم کارخانه داران با توجه به پرداخت قدرسهم هر کارخانه (ظرفیت کارخانه) هم ۹/۱ برابر تسهیلات پرداخت شده است.

م – تدبیر دلسوزانه درخصوص معضل چای های سنواتی:

به نظر میرسد حدود ۵۰ هزار تن چای سنواتی در انبارهای شمال وتهران موجود باشد که حدود ۲۵ هزار تن آن مربوط به سازمان تعاون روستائی است اگر خدای نکرده این چای ها در داخل کشور بخش شوند تهدید جدی برای صنعت چای کشور میباشد خوشبختانه با تدبیر خوبی که از طرف رئیس سازمان چای کشور جناب آقای دکتر روزبهان با حمایت قوه محترم قضائیه صورت گرفت مقرر شده است پس از پایان دوره بهره برداری سال جاری چای سنواتی از انبارهای توقف شده با مقررات قانونی به خارج از کشور صادر شود هم صاحبان این چای زیان وضرر نبینند وهم فرصت خوبی باشد که تولید کنندگان چای خشک در سال جاری بسان سال ۹۴ مشکلی در فروش چای نداشته باشند.

برای اینکه این جرقه های امید تبدیل به شعله های درخشان در شکوفائی صنعت چای گردد موارد ذیل را پیشنهاد وتاکید جدی در اجرای عملیاتی کردن آنها را دارم.

۱- بهاء دادن جدی به عملیات به زراعی در باغ ها واستمرار آنها هرساله با داشتن یک برنامه قوی تحت نظارت سازمان چای کشور با حمایت های مالی صندوق چای در چارچوب قانون.

۲- استمرار خرید قیمت تضمینی برگ سبز چای حداقل در یک برنامه ۵ ساله به همراه اعلان قیمت خرید آن قبل از شروع فصل بهره برداری جهت تشویق ودلگرمی چایکاران.

۳- پرداخت شدن بهای برگ سبز حداقل در یک رنج زمانی، ۱۵ روزه پس از تحویل برگ سبز که این امر امید را در چایکاران ایجاد کرده وباعث برداشت زود هنگام وفرهنگ خوب چینی برگ سبز می گردد.

۴- تقویت بنیه مالی صندوق چای با سرمایه ۵۰۰ میلیارد تومان جهت حمایت های نقدی سهام داران صندوق ( چایکاران ، کارخانه داران وبازار…)

۵- اهمیت دادن ویژه به تشکل ها، علی الخصوص تشکل باغ و کارخانه در چارچوب مقررات و قانون.

۶- راهکارهای عملی برای فروش چای خشک تولیدی سال ، پیشنهاد میگردد این امر مهم ازطریق سندیکای کارخانجات چایسازی صورت گیرد.

۷- تعیین وضعیت نهائی چای خشک های سنواتی برای همیشه در چارچوب قانون ، زیرا یکی از دغدغه های کارخانه داران جهت فروش چای تولیدی سال ، همین چای سنواتی میباشد برابر مقررات بهداشتی چائی که عمر آن بیش از سه سال ورطوبت آن بالای ۷% باشد غیرقابل شرب می باشد.

۸- مکانیزاسیون و اتوماسیون کارخانجات چایسازی موجود با حمایت های مالی صندوق چای جهت تولید چای خشک استاندارد وقابل فروش.

۹- سوق دادن یارانه چای به تولید کنندگان اصلی در قدم اول به چایکاران وبعد از آن کارخانه داران وتجار جهت رونق چای.

۱۰- برقرار کردن ارتباط تنگاتنگ بین بخش اجراء (سازمان چای، صندوق چای وتشکل ها) با پژوهشکده چای در راستای برطرف کردن مشکلات عدیده در چای زیرا متاسفانه در حال حاضر این دو بازوی اصلی چای، یعنی سازمان چای وپژوهشکده بصورت دو جزیره جداگانه از هم فعالیت دارند.

۱۱- باتوجه به اهمیت آموزش، بایستی برنامه های آموزشی وترویجی چای در سطح وسیع درمنطقه اجراء وعملی گردد که این امر بایستی با همکاری تحقیقات چای اجرائی شود.

درپایان امیدوارم درسالی که مزین به اقتصاد مقاومتی اقدام وعمل می باشد این امر مهم اجرائی شودتا همه دلسوزان چای کشور در نزد خداوند متعال عاقبت به خیر شوند. / انشاءالله

سید عبدالله میرحسینی مقدم

پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا: انتشار مطالب خبری و یادداشت های دریافتی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.