گفت و گوی خالق مجسمه های بازيافتی با مديرعامل سازمان پسماند شهرداری رشت:

زبان هنر ماندگاری ایجاد می کند/هنر ابزاری برای رسیدن به هدف است

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا ،سازمان مدیریت پسماند شهرداری رشت در راستای ایجاد فرهنگ پسماند و لزوم به کارگیری بازیافت در زندگی روزمره برگزاری برنامه های آموزشی مختلف را در دستور کار خود قرارداده است.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا ،سازمان مدیریت پسماند شهرداری رشت در راستای ایجاد فرهنگ پسماند و لزوم به کارگیری بازیافت در زندگی روزمره برگزاری برنامه های آموزشی مختلف را در دستور کار خود قرارداده است.photo_2015-12-01_09-38-40

در یکی از این برنامه ها افشین عموزاده لیچایی استادیار دانشکده هنر و معماری دانشگاه گیلان نمایشگاهی با عنوان «جور دیگر باید دید» با ۳۰مجسمه از ۱۴تا ۱۹ آذر با حمایت سازمان مدیریت پسماندهای شهرداری رشت در خاتم الانبیاء رشت برگزار میکند.

افشین عموزاده که پیش از این سه نمایشگاه در گالری ارسباران سال ٨٨،گالری بهمن سال ٨٩و بوستان گفتگوی تهران در سال٩٠ برگزار کرده است، تمام مجسمه های این نمایشگاه را که  با مواد دورریختنی ساخته در معرض دید بینندگان قرار می دهد.

لزوم به کارگیری هنر در برنامه های آموزشی سبب آن شد تا گفتگویی میان عموزاده خالق مجسمه ها و مرتضی عاطفی به عنوان مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند های شهرداری رشت شکل بگیرد.

عموزاده: چرا باید یک کیلو پلاستیک یا فلز به جای آن که به یک فرآورده دیگر که به آن بازیافت گفته می شود برای یک نمایشگاه،تبدیل به مجسمه شود؟ به نظر من این کار دو حسن دارد.  حسن اول این که یادمان نرود فرهنگ سازی هزینه دارد. خیلی از کشورها برای آنکه چیزی را به فرهنگ تبدیل کنند علاوه بر صرف هزینه زیاد برای آن زمان می گذارند. به عنوان مثال گفته می شود ما ده سال زمان میخواهیم تا مهاجران سوری را در المان بومی کنیم. اما انتظارمان در ایران این است که معمولا باید زود به نتیجه برسیم. به قول محسن مخملباف در سلام سینما یا ناصرالدین شاه آکتور سینما که می گفت: اگر می خواهی سود یکساله ببری گندم بکار،اگر می خواهی سود ده ساله ببری درخت بکار و اگر می خواهی سود صد ساله ببری باید آدم تربیت کنی. آدمی برای آن که بازیافت را بفهمد و ارزش چیزی را که دور می اندازد را درک کند به نظر من از طریق هنر که شیرین است می تواند اتفاق بیافتد. آقای عاطفی شما چه نظری دارید؟

عاطفی: درست می فرمایید. شما گفتید فلزی که قرار است بازیافت شود من می گویم شی ای که قرار است دور ریخته شود (یک قدم آن طرف تر از آن) مقوله بازیافت با آن که بسیار تکرار شده است اما هنوز تبدیل به فرهنگ و عادات روزمره نشده است. برای اینکه این موضوع تبدیل به فرهنگ شود باید نمود عینی داشته باشد و گرنه تا صبح بگویم که باید بازیافت صورت بگیرد اگر برایش نمود عینی وجود نداشته باشد قابل لمس برای شهروند هم نیست. اما اگر ببیند یک وسیله دور ریختنی تبدیل به یک اثر فاخر هنری شده است و با توجه به کارکرد متعالی هنر در تفهیم موضوعات و همچنین ارتباط ناخودآگاهی که انسان با هنر برقرار می کند بدون آن که ارادی باشد می تواند به اهمیت موضوع پی ببرد و طبیعتاً تاثیر بیشتری روی مقوله تفکیک و بازیافت دارد.

عموزاده: می خواهم خواسته ای مطرح کنم و آن اینکه اگر این نمایشگاه مورد وثوق مردم قرار گرفت و استقبال شد یکجایی در شهر رشت در اختیار من گذاشته شود که با هزینه شخصی مجسمه ٣یا۴ متری بازیافت درست شود. مجسمه ای که از اجسام دورریختنی مانند پلاستیک، کاغذ فلز و چوب است درست شده و برای همه جالب است. آیا می شود در شهر جانمایی برای مجسمه ٣یا۴متری داشت.

عاطفی: از ابتدای ورود به سازمان پسماند اصلی ترین بار آموزش و فرهنگ سازی را ،استفاده از فضاها و کارکردهای هنری قرار دادیم. اعتقاد داریم هنر عالی ترین زبان برای انتقال مفاهیم است. بنابراین برای آموزش و فرهنگسازی باید از این زبان استفاده کنیم.

قدم اول نیز با توجه به مقدمات مدیرعامل سابق سازمان پسماند، برگزاری جشنواره مجسمه های بازیافتی بود که از دل این جشنواره قرار بر این بود تا پارک بازیافتی داشته باشیم و این مجسمه ها در آنجا نصب شود. ما منتظر به نتیجه رسیدن یک سری از موضوعات مانند آزاد شدن حرایم رودخانه ها هستیم. شهرداری در پی درنظرگرفتن جایی برای آموزش شهروندی است این مجموعه مختص مباحث آموزشهای شهروندی خواهد بود. در آنجا می توانیم المان هایی که در جشنواره تولید شده و در حال حاضر در انبارهای سازمان نگهداری می شود نصب کنیم و همینطور برای نصب سازه جدید نیز این امکان وجود دارد.

عموزاده: از آنجایی که هیچوقت آموزش بازیافت تمام نمی شود و این آموزشها طبیعتا ادامه دارد اما با توجه به اینکه نمایشگاه از شنبه تا سه شنبه ادامه دارد این امکان وجود دارد که از مدارس بخواهیم که دانش آموزان در نمایشگاه حضور داشته باشند و ببینند که مثلا از یک بطری آب که دور انداخته میشود چه استفاده ای می شود کرد. این امکان وجود دارد؟

عاطفی: تفاهم نامه ای با آموزش و پرورش در زمینه آموزش پسماند و چند مقوله ای که در زمینه فرهنگسازی مورد نظر است در حال انعقاد است. ما به سمت دانش آموزان به عنوان یکی از جامعه های هدف خود با مکاتبه و رای زنی و دعوت از مدارس رفته ایم.ما حتی می توانیم پیشنهاد برگزاری نمایشگاه در مدارسی که امکان و فضای کافی برای برگزاری نمایشگاه را دارند را بدهیم.

عموزاده: مسئله بعدی که می خواهم به آن اشاره کنم این است که من به عنوان سازنده این مجسمه های بازیافتی هنر را به عنوان روغنی می بینم که در چرخ دنده های ماشین وجود دارد. چرخنده ها کار خودشان را انجام می دهند اگر روغن هم نباشد آنها کار خودشان را انجام می دهند اما زودتر فرسوده می شوند. ما همان آدم هایی هستیم که در زندگی ماشینی درحال فرسوده شدن هستیم. وجود طبیعت زیبا و هنرها باعث می شود تا روغن در لای چرخنده ها کار کند و به خاطر همین بسیاری از کشورها که به کشورهای سبز معروف هستند افتخار می کنند که یک آپارتمان دورریز نداشته باشد و افتخار می کنند که همه چیز در آنجا بازیافت می شود. در آنجا هنر را به عنوان یک ابزار آرامشی استفاده می کنند و نه حتی به عنوان یک هدف. من مخالف آن هستم که هنر را هدف چیزی بدانیم. هنر از روز به وجود آمدنش وسیله بوده است. حتی در نظام غارنشینی همچنان که در غارهای فرانسه مشخص است اگر شکل گوزن را در دیوار می کشیدند هدف نگاه کردن نبوده است. بلکه هدف آن بوده تا جوانترهای درون غار نحوه شکار آن را یاد بگیرند تا در بیرون غار زودتر بتوانند به نتیجه برسند. هنر از روز اول ابزاری برای استفاده افراد بوده است. هنر ابزاری بوده که دردسر و هزینه کمی دارد. ما اگر هر روز بر روی یک شهروند تاثیر بگذاریم و آن یک نفر به دیگران نیز این حس را انتقال بدهدسازمان شما به عنوان سازمان متولی این امر و من به عنوان استاددانشگاه به هدف خود ما نرسیده ایم.

عاطفی: قطعا اینطوراست. اتفاقات فرهنگی به تدریج اتفاق می افتد و با حرکت های ضرب دری و شتاب زده منافات دارد. هدفی که ما به خاطر آن از زبان هنر استفاده می کنیم تا در وجود یک فرد نهادینه بشود باید زمان بگذرد و او به باور برسد. ما نمی خواهیم فقط ظاهر را درست کنیم که بعد از مدت کوتاهی هیچ اثری از آن باقی نماند. ما می خواهیم از زبان هنر استفاده کنیم تا ماندگاری ایجاد کنیم. تا ماندگاری تبدیل به باور نشود این اتفاق نمی افتد. با تاکید بر صحبت شما اگر ما بر روی یک نفر نیز تاثیر بگذاریم فکر می کنم برنده شده ایم. معتقدم با توجه به بافت شهری ما که فرهنگ پذیر است موفقیت دور از دسترس نخواهد بود. بار دیگر تاکید می کنم اساس کار ما در مدیریت پسماند در مقوله آموزش و فرهنگ سازی استفاده از زبان هنر است.

عموزاده: بعضی از کارهای من که شنبه در نمایشگاه خواهند دید بدون رنگ آمیزی و یا تغییرخاص خواهد بود. برای آن که مخاطب وقتی اثر را می بیند حس نکند که من خواستم رنگ و لعاب به کارببرم. در واقع می خواهم به او نشان دهم و او حس کند که خودش هم می تواند آن را درست کند. برای بازیافت لازم نیست فرد هنرمند باشد. اتفاقا یکی از  ویژگیهای هنر مدرن در برابر هنر کلاسیک در همین نکته است.

هنر کلاسیک می گوید تو باید هنر آموخته باشی تا هنر بورزی. اما هنر مدرن می گوید اما نیاز به افراد هنرمند نداریم هر کسی که از در خانه خودش بیرون می آید اگر جسور و آگاه به محیط باشد می تواند هنرمند باشد. در ضمن یک انسان آگاه چقدر زمان دارد تا ساعتها برود کار هنری انجام دهد. به همین خاطر سعی کرده ام تا کارهایم سهل الوصول باشد.

عاطفی: من امیدوارم در نگاه تخصصی خودمان این را بیشتر داشته باشیم. خواسته من این است که در عین ترویج این کار بخشی از نمایشگاه  به آگاهی بخشی اختصاص پیداکند. سعی کنیم مخاطب را به استفاده از مواد بازیافتی تشویق کنیم. این خواسته ما ازجامعه هنرمندان است تا در این مسئله کمک کنند. در واقع هم جذابیت با برگزاری نمایشگاه ایجاد می شود و هم آگاهی بخشی با توضیحاتی که داده می شود. حتی این موضوع در طول برگزاری نمایشگاه می تواند تبدیل به کارگاه هایی بشود و علاقمند می توانند الفبای کار را یاد بگیرند و خودشان این خلاقیت را به کار بگیرند .

عموزاده: من از شما به خاطر زمانی که برای هماهنگی برگزاری این نمایشگاه گذاشتید تشکر میکنم. برای ما وجود متولی که ارزش طلای کثیف را درک کنند غنیمت است.امیدوارم شهر رشت به مرکزی تبدیل شود که در مقایسه با استانهای دیگر پیشرو باشد.

بسیار خوشحال شدم که این نمایش خیابانی در ارتباط با پسماند برگزار می شود و  خوشحال هستم که نویسنده یکی از کارها خودم هستم. در پایان می خواهم بگویم که  بازیافت همه چیز را تبلیغ کنیم. حتی بازیافت آب با توجه به آنکه گفته می شود ارزش آب در قرن بعد از نفت نیز بیشتر خواهد بود. یا حتی بازیافت چوب که چندان مورد توجه نیست و در گوشه و کنار شهر ما همیشه می بینیم چوبهایی ریخته شده است. شاید به خاطر اینکه در استان ما چوب فراوان است کسی به آن  توجهی نمی کند درصورتی که کارخانه های فیبرسازی وجوددارد که این چوب ها را نیاز دارند. یا بازیافت کاغذ به  عنوان طلای سفیدی که اکنون به برگی١٠٨ هزار تومان رسیده است. من هیچوقت برای نمایشگاه های خودم انتظار مالی نداشته و نخواهم داشت اما آخرین خواسته من این است اگر اداره ای یکی از آثار را بخواهد فقط با این برچسب که دور انداخته نشود من آن را اهداخواهم کرد تا در مقابل دیدگان مردم قرار بگیرد.

عاطفی: من از بابت همکاری در تئاتر شهری از شما تشکر می کنم. همانطورکه می دانید این تئاتر برای اولین بار با بیش از ١٧٠ اجرا به طور غیر متمرکز در تمام شهر برگزار می شود. نگاه هنرمندانه شما به مقوله تفکیک   و بازیافت و همچنین آمادگی اهدای سخاوتمندانه آثار خود به ادارات دیگر نیز جای تشکر دارد.

حال سازمان پسماند شهرداری رشت امید آن دارد تا با به کار گیری زبان هنر در بیان و تفهیم هدف‌هایش موثر‌تر عمل کند و در این مسیر گام های ابتدایی را نیز برداشته است. سازمان معتقد است در این راه همراهی هنرمندانی مانند دکتر عموزاده کمک خواهد کرد تا شهروندان هرچه بیشتر و عمیق‌تر فرهنگ بازیافت را در زندگی روزمره خودشان پذیرا باشند.

tel final1

Share