تحصیل رایگان و دریافت کمک هزینه/اعتقاد عجیب فرقه لاین درمورد امام زمان
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا ،ذاکری بیان می‌کند که مردم سنگال به زیارت خلیفه‌هایشان می‌روند و بسیار هم علاقه دارند که آنها را منتسب به سادات کنند و شدیداً به اهل بیت (ع) علاقه‌مند هستند
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا ،حسن ذاکری رایزن فرهنگی ایران در سنگال است. وی می‌گوید که پانزده سال است به داکار پایتخت سنگال رفته و نخستین هدفش از بین بردن سوءتفاهم‌ها و سوءبرداشت‌ها بین روابط ایران و سنگال بوده است، چرا که از ابتدای سال ۹۰ روابط بین ایران و سنگال به دلیل برخی مشکلات دچار شکاف شده بود.
ذاکری متولد سال ۱۳۴۳ در تهران است و تحصیلات کارشناسی ارشد مدیریت اجرایی دارد وی مدتی کارشناس تنظیم برنامه روابط با کشورهای آفریقایی ـ وزارت بازرگانی و رئیس اداره ارتباط با متخصصین ایرانی خارج از کشور در سازمان گسترش و مدیر حوزه آفریقای معاونت بین‌الملل بعثه مقام معظم رهبری بوده است.
شروع مأموریت ذاکری به عنوان رایزن فرهنگی در سنگال از سال ۹۱ بوده است. وی معتقد است که ۹۵ درصد مردم سنگال مسلمان هستند و از این تعداد ۴۵ درصد پیرو فرقه تیجانیه، ۳۵ درصد مریدیه و ۸ یا ۹ درصد پیرو قادریه هستند. گروه چهارم نیز پیروان فرقه «لاین» هستند که اینها اعتقادات پیچیده‌‌تری دارند و معتقدند که امام زمان (عج) ظهور کرده، اکنون فوت شده و جانشینان او خلافت می‌کنند!
ذاکری بیان می‌کند که مردم سنگال به زیارت خلیفه‌هایشان می‌روند و بسیار هم علاقه دارند که آنها را منتسب به سادات کنند و شدیداً به اهل بیت (ع) علاقه‌مند هستند. مردم این دیار، اسرائیل را دشمن مشترک خود و ایران می‌دانند اما باز هم اسرائیل آنجا فعال است و سفارت خود را دایر کرده است.
رایزن فرهنگی ایران در سنگال می‌گوید که دولت و کشور سنگال لائیک اما مردمشان مسلمان هستند بنابراین در خانه‌یشان، مساجد و دارالقرآن‌ها، قرآن می‌خوانند یا به زیارت و ذکر گفتن مشغول هستند. وی می‌افزاید: محرم و صفر مردم سنگال زیارت می‌خوانند و سالگرد هجرت احمد بامبا را عزاداری می‌کنند. ۱۵ هزار حافظ قرآن و دو هزار دارالقرآن در سنگال وجود دارد با همه اینها اسرائیل نیز در ماه رمضان تبلیغات خاص خود را دارد؛ از برپایی جلسات و مسابقات قرآن گرفته تا افطاری به علما و مردم سنگال!دیارمیرزا
وی درباره شهر طوبی که در نزدیکی داکار قرار دارد، می‌گوید: در این شهر مشروبات الکی، موسیقی و سیگار ممنوع است و مردم برای مراسم سالیانه‌شان به این شهر می‌روند و تنها شهر دنیاست که بسیار مذهبی و ممنوعیت‌هایی این‌چنینی دارد.
ذاکری درباره دپارتمان زبان فارسی که سال‌هاست در دانشگاه داکار فعال است، توضیح می‌دهد: اکنون ۱۱۰ دانشجوی زبان فارسی در دپارتمان سنگال فعال است و در دو دوره برگزار شده قبلی، ۸۰ تا ۹۰ فارغ التحصیل زبان فارسی داشتیم. دانشجویان بومی سنگال در دانشگاه بورسیه تحصیلی دریافت می‌کنند اما دولت جدید طرح‌هایی مبنی بر حذف این بورسیه‌ها داشت که مورد اعتراض دانشجویان قرار گرفت و اکنون دانشگاه داکار به جز دپارتمان زبان فارسی و پزشکی در حالت تعلیق است.
وی آمادگی ایران برای راه‌اندازی دپارتمان‌های زبان فارسی در دیگر دانشگاه‌های زبان فارسی در سنگال را اعلام می‌کند.
ذاکری همچنین وضعیت معیشتی مردم در سنگال را با توجه به صید دریایی و بنادر و تولید گوشت، مناسب ارزیابی می‌کند و در این باره می‌گوید: مردم هر ماه حدود ۱۰۰ دلار درآمد دارند که البته واحد پولی سنگال، فرانک سیفا است.
*به عنوان نخستین سؤ‌ال در سمت رایزنی فرهنگی، درباره شرایط کشور سنگال و وضعیت مردم آنها توضیح بفرمایید؟
-سنگال یکی از کشورهای تأثیرگذار غرب آفریقا است شاید مردم کمتر نامی از آن شنیده باشند اما ویژگی‌های منحصر به فرد این کشور، منجر به روابط مهم فرهنگی و سیاسی آن با ایران شده است. سنگال منتهی علیه غرب آفریقا در جوار اقیانوس است، همسایگان زیادی چون گینه کوناکری، گینه بیسائو، مالی، موریتانی و حتی داخل خود خاک سنگال نیز کشور گامبیا قرار دارد که به لحاظ ژئوپلیتیک شرایط خاصی را برای سنگال ایجاد کرده است.
در داخل خاک سنگال رودخانه‌ای قرار دارد که آن محدوده در طول تاریخ تبدیل به یک کشور مستقل به نام «گامبیا» شده اما تحت‌الحمایه سنگال است.
*مثل شرایطی که واتیکان در داخل خاک ایتالیا دارد؟
-به این معنا خیر، اگر به نقشه جغرافیایی دقت کنیم داخل خاک سنگال، گامبیا قرار گرفته و یک رودخانه آنجا می‌بینیم، سنگالی‌هایی که به داکار (مرکز سنگال) می‌خواهند بروند، باید از این رودخانه عبور کنند البته گامبیا همیشه کشور ضعیفی به لحاظ اقتصادی، سیاسی و نظامی بوده و همیشه هم با سنگال در نزاع بوده، دائم جنگ‌های دیالوگی با هم داشتند چرا که گامبیا از جانب سنگال احساس خطر می‌کند با این وجود مردم سنگال و گامبیا با هم رفت‌وآمد می‌کنند.
عوامل قطع ارتباط دیپلماتیک ایران با سنگال
*درباره ارتباط تاریخی ایران و سنگال توضیح دهید یک دوره‌ای این ارتباط قطع شده بود، درست است؟
-بله البته پیش از قطع رابطه ایران و سنگال روابط خیلی خوبی با هم داشتند اما در آستانه سال ۹۰ خورشیدی این قطع ارتباط رخ داد. پیش از قطع ارتباط، ایران در چارچوب یک قرارداد با دولت گامبیا و سنگال به تجهیز نیروی انتظامی و آموزش نیروی انسانی آنها مبادرت می‌ورزید اما براساس سناریویی که فرانسه و رژیم صهیونیستی نوشتند، یک محموله کشتی ایران که به مقصد گامبیا می‌رفت توقیف شد، گامبیا هم از ترس تحت فشار قرار گرفتن از سوی سنگال و مشکلاتی که توسط نیجریه ایجاد می‌شد، منکر قضیه شد، از سوی دیگر سنگال هم مدعی شد و بر مشکل افزود.
*پس به یک معنا سنگال ادعا کرد که این محموله را خودش سفارش نداده و امکان دارد که جدایی‌طلب‌ها این کار را کرده باشند؟
-بله خلاصه تحولات خیلی سریع رخ داد و گامبیا هم با اینکه رابطه نزدیکی با ایران داشت از ترس سنگال، رابطه خود را با ایران قطع کرد و به سفارت ایران هم اولتیماتیم داد که به سرعت از خاک او خارج شوند! از سوی دیگر سنگال هم رابطه استراتژیک خوبی با ایران داشت اما عقلانی عمل کرد و از ایران توضیح خواست و ایران هم آقای متکی، وزیر امور خارجه را برای تلطیف روابط به سنگال فرستاد، متأسفانه سفر ایشان به سنگال نیمه تمام باقی ماند چرا که در حین مذاکرات وی از پست وزارت خلع شد و بازتاب این اتفاق در دولت سنگال زیاد بود و برداشت سیاسی از این موضوع داشتند، پس از آن هم روابط ایران و سنگال به کل قطع شد.
دفتر سفارت ایران به حافظ منافع تبدیل شد
*پس از سال ۹۰ سفارت ایران در سنگال تعطیل شد؟
-بله دقیق تاریخش را به خاطر نمی‌آورم اما آن زمان سفارت تعطیل شد البته نهادهای فرهنگی، اقتصادی، علمی و دینی آنجا کار می‌کردند به طور مثال دپارتمان زبان فارسی از آن زمان در سنگال فعال بود و حدود یکصد دانشجوی زبان فارسی داشت این دپارتمان با همکاری دانشگاه شهید بهشتی کار می‌کرد عده‌ای را هم از سنگال برای تحصیل به ایران آوردند، جامعه المصطفی العالمیه هم به عنوان یک مرکز آموزش دینی از آن دوره در سنگال فعال بود.
بنابراین از مرداد ماه سال ۹۱ دفتر سفارت به عنوان حافظ منافع ایران برای شرکت‌های ایرانی فعال بود. دیپلمات دیگر آنجا جایگاه رسمی نداشت ولی خدمات سفارت را آنها تقریباً به این دفتر می‌دادند، رایزنی فرهنگی هم به عنوان یک مرکز فرهنگی رسمیت داشت اما رایزن فرهنگی به این معنا ما در سنگال نداشتیم، در دوران روابط حسنه هم ما به عنوان واسطه فرهنگی کار می‌کردیم خلاصه در دوران قطع رابطه با یک ریسکی ما آنجا ماندیم و رایزنی فرهنگی و دفتر حافظ منافع را حفظ کردیم اما در گذرنامه ما حافظ منافع درج شده بود.
برای از بین بردن کدورت‌ها به سنگال رفتم
*فعالیت‌تان را در سنگال چطور آغاز کردید؟
-بنده با رویکرد فرهنگی برای از بین بردن کدورت‌ها و سوءتفاهم‌ها به سنگال رفتم، قاعدتاً اگر موفق به این کار نمی‌شدم باید به ایران بازمی‌گشتم چرا که دولت ما را حمایت نمی‌کرد و هنوز نسبت به عملکرد ما شبهه داشت و پرونده ایران هنوز به قولی باز بود بنابراین ما از طریق نهادهای فرهنگی و دینی که خیلی هم بر کار دولت نفوذ دارند، فعالیت خود را آغاز کردیم.دیارمیرزا
*در نهایت اوضاع سفارت ایران در سنگال به کجا رسید؟
-ما در همین ملاقات‌ها با خلفا و علمای فرقه‌ها تأکید کردیم که اسرائیل دشمن مشترک مسلمانان است و این دشمن در سنگال سفارت دارد اما جمهوری اسلامی ایران با این همه حسن نیت و تلاش برای ساخت مسجد و دارالقران و مدرسه سازی و دانشگاه و بورس و … همچنان در قطع ارتباط است ،دولت سنگال هم معتقد بود که باید فرصت مذاکره بدهیم، چند تن از این خلیفه‌ها با رئیس جمهور صحبت کردند و از ایران به نیکی یاد کردند و اتفاقات گذشته را ناشی از توطئه دشمنان به شمار آوردند.
در این فاصله، دولت سنگال هم تغییر کرد و عبدالله واد رئیس جمهور قبلی انتخاب نشد و دولت جدید معتقد بود که دولت قبلی اشتباه زیاد کرده و روابط باید احیاء شود، در نهایت به دلیل فشارهای علما و افکار عمومی و مقالات منتشر شده زیاد، در اجلاس وزرای خارجه اتحادیه آفریقا در اتیوپی، قرارداد کنوانسیون گشایش سفارت ایران در سنگال امضا شد، البته تا چند ماه سردی روابط زیاد بود و سنگالی‌ها تمایلی به ایجاد سفارت در ایران نداشتند تا چند ماه پیش که تازه سفیرشان را معرفی کردند.
۹۵ درصد مردم سنگال مسلمان هستند
*درباره وضعیت مذهبی مردم توضیح دهید.
-کشور سنگال دارای طریقه‌های صوفی و ۹۵ درصد مسلمان است از این میزان ۴۵ درصد پیرو فرقه تیجانیه، ۳۵ درصد فرقه مریدیه و ۸ یا ۹ درصد قادریه‌اند.
*قادریه‌‌ای‌ها اهل حق‌اند؟
-این عنوانی است که ما در ایران به آنها می‌دهیم ولی برای آنها شیوه متفاوتی است این فرقه از عبدالقادر جیلانی (گیلانی) منشأ گرفته که قبرش در بغداد است، وی در گیلان ایران متولد شده و ما هم از همین مشترکات استفاده کردیم و به آنها می‌گوییم که رئیس طریقت شما یک ایرانی است بنابراین بین ایران و سنگال قرابت زیاد است که باید احیاء شود بنابراین خلیفه‌های آنها هم خیلی به ما ابراز علاقه می‌کنند.
طریقت چهارم موجود در سنگال طریقه «لاین» است اینها اعتقادات خاصی نسبت به مهدویت و ظهور مهدی موعود (عج) دارند و معتقدند که ظهور محقق شده است.
*یعنی امام زمانشان حیّ است؟
-خیر اعتقاد دارند که امام مهدی (عج) فوت شده است!
*نظیر اعتقاد زیدیه…
– البته دیگر بخش‌ها هم چنین اعتقادی مثل مهدی سودانی و اینها داشتند اما این فرقه لاین معتقد است که فرزندان مهدی موعود الان خلیفه هستند، پسرش عیسی هم وجود دارد البته اعتقاد ما بر این است که حضرت عیسی (ع) با ظهور مهدی (عج) ظهور می‌کند اما آنها می‌گویند حضرت عیسی هم آمده و پسر حضرت مهدی است، او هم فوت شده و مقبره و زیارتگاهی دارد البته دیگر طریقه‌ها خیلی اعتقاد لاین را نمی‌پذیرند چرا که اینها اعتقاداتشان پیچیده‌تر از دیگران است و بقیه شفاف‌تر هستند.
داکار، مرکز تصوف آفریقا است
*بسیار خب، درباره وضعیت مکاتب و تفکرات در سنگال بیشتر بگویید این مذهبی‌ها بیشتر در شمال سنگال هستند؟
-خیر در تمام کشور پراکنده‌اند، سنگال اینها را صادر هم کرده اگر به مالی، موریتانی، گینه کوناکری و حتی نیجریه نگاه کنیم پیروان این طریقت‌ها را می‌بینیم اما با این حال مرکزیت آنها در داکار، مرکز تصوف آفریقا است الان خود احمد تیجان، رئیس فرقه تیجانیه در مرکز خاک شده ولی مرکز تیجانیه سنگال است این گروه‌ها هم کشور را اداره می‌کنند هم سیاست و هر از چند گاهی رئیس جمهور برای کسب تکلیف نزد آنها می‌رود .
جوانان سنگال مذهب را در زندگی‌شان انتخاب کردند
*پس فضای سنگال اسلامی است؟
-بله با وجود اینکه دولت و کشور لائیک است آزادی حجاب یا بی‌حجابی وجود دارد، مثل کشورهای اروپایی اما در خیابان‌ها هم که قدم می‌زنی بیشتر با حجاب می‌بینید تا بی‌حجاب، چرا که اسلام در خون این مردم رفته است. بنده ۱۵ سال پیش که به سنگال رفتم این اندازه با حجاب نمی‌دیدم که الان هست. جوان‌ها مذهب را در زندگی خود انتخاب می‌کنند علاقه‌مند مساجد، قرآن کریم و علمایشان هستند موج جدید جوانان به سمت احکام اسلام سوق پیدا کرده‌اند.
گروهی از نمازگزاران در یکی از خیابان‌های سنگال
مردم در کوچه و بازار هیئت برپا می‌کنند، دعا می‌خوانند و ذکر می‌گویند این ذکرها هم شامل لا اله الا الله و ثنای خداست، اینها احترام ویژه‌ای برای خلفایشان قائل‌اند و خلفا را منتسب به اهل بیت (ع) می‌دانند.
جایگاه اهل بیت (ع) برای سنگالی‌ها مشخص است
*آیا آیین‌هایی که سنگالی‌ها در محرم و صفر و دیگر ایام برپا می‌کنند قرابتی با آیین‌های ما در ایران دارد؟
-در بحث زیارات و ذکر قرابت‌هایی در آفریقا وجود دارد آنها هم زیارت خلفایشان از شیخ احمد بامبا و … می‌روند، تعدادی از این خلفا در مساجد دفن هستند و آرامگاه دارند بهرحال ما اهل بیت (ع) را واسطه قرار می‌دهیم اینها هم خلیفه‌هایشان را که انسان‌های خوبی بودند. آنها خودشان اعتقاد دارند که اگر مثلاً ما امام رضا (ع) را داشتیم به مراتب بیش از خلیفه‌ها به او احترام می‌گذاشتیم چرا که مقامشان با دیگران قابل مقایسه نیست، بنابراین چارچوب‌ها برایشان مشخص است البته خود خلیفه‌ها هم در اشعارشان به کرات از جایگاه اهل بیت (ع) یاد کردند.
تجمع ۳ میلیونی در طوبی
مهمترین ایستگاه مذهبی سنگالی‌ها سالگرد هجرت یا تبعید احمد بامبا است که حدود سه میلیون جمعیت هر سال به شهر طوبی می‌آیند، از این سه میلیون، دو میلیون از سنگال و شهرهای اطراف و حتی خارج از کشور می‌آیند، عده‌ای هم برای ملاقات خلیفه‌ها و ذکر و زیارت آرامگاه‌ها به سنگال می‌آیند بنابراین «آیین نگل» مهمترین مراسم سنگال است که در آن کل کشور تعطیل می‌شود و به طوبی می‌روند.
آرامگاه احمد بامبا در شهر طوبی
موسیقی، سیگار و مشروبات الکی در «طوبی» ممنوع است
خود شهر طوبی مذهبی با دو میلیون نفر جمعیت است و ۲۰۰ کیلومتر با شهر داکار فاصله دارد، در این شهر موسیقی و سیگار و مشروبات الکی ممنوع است،این شهر تنها شهر دنیا است که به احترام فضای مذهبی‌اش هر کسی وارد می‌شود حق سیگار کشیدن و مشروب خوردن را ندارد، طوبی مسجد بسیار بزرگی هم دارد مراسم سالیانه آن هم در ۱۸ صفر برگزار می‌شود ما هم بعضاً از رایزنی نمایندگانی را به این مراسم می‌فرستیم.
نگهداری کتب و لوازم شخصی خلیفه در موزه طوبی
طریقه تیجانی‌ها هم این مراسم را به عنوان گامو برای تولد پیامبر(ص) می‌گیرند در این روز همه تیجانی‌ها به تیجان می‌آیند و در این مراسم شرکت می‌کنند. شهر تیجانیه هم در ۱۲۰ کیلومتر داکار است.
شیعیان سنگال همگام دیگر طریقت‌ها هستند
*الان وضعیت تشیع در سنگال به چه صورت است؟ شیعیان مشکلی ندارند؟
-خیر تشیع همراه و همگام مسیر طریقت است، شیعه تیجانی و دیگر طریقت‌ها وجود دارد و دولت هیچ حساسیتی نسبت به شیعیان ندارد چرا که وجودشان برای همه نظیر دیگر طریقه‌های دینی، تعریف شده است به طور مثال در یک منزل ممکن است یک خانواده تیجانی، مریدی و بچه‌هایشان دیگر طریقت‌ها باشند اینها حتی در مراسم‌های هم شرکت می‌کنند.
ما هم آنجا تبلیغ‌گر اهل بیت (ع) هستیم البته آنها هم به اهل بیت (ع) علاقه دارند به سادات بسیار اهمیت می‌دهند در شمال آفریقا افرادی به نام شریف وجود دارد، شریف‌ها بسیار مورد احترام‌اند، معتقدند نسل خلیفه‌هایشان به سادات می رسد ما هم از این نکات برای ایجاد قرابت استفاده می‌کنیم.
خود سنگالی‌ها انتساب دادن به اهل بیت (ع) را بسیار دوست دارند اینکه مطرح کنند فلان خلیفه‌شان سید است یا منتسب به شجره پیامبر (ص) است به طور مثال سال گذشته یک مقاله‌ای منتشر شد مبنی بر اینکه شجره شیخ احمد بامبا مؤسس مریدیه به پیامبر (ص) می‌رسد.
سنگالی‌ها ۳۰ شب ماه رمضان را احیاء می‌گیرند
*ماه رمضان چه آدابی در سنگال رونق دارد؟
-این ماه بسیار مهم است در این ماه سی شب مردم احیاء می‌گیرند به این دلیل که اطلاع ندارند شب قدر چه شبی است، هر شب را ذکر می‌گویند و تا صبح دعا می‌خوانند.
در سنگال چندین هزار دارالقرآن وجود دارد آماری که شاید در ایران وجود نداشته باشد در برخی شهرستان‌ها یا مثلاً خود داکار ۲ هزار دارالقرآن فعال است و حدود ۱۵ هزار حافظ قرآن کریم وجود دارد و همیشه هم برای فرستادن حافظ‌های قرآنشان به مراسم‌ها آمادگی دارند گاهی که برای بازدید به مدرسه‌ای می‌رویم بچه‌های کوچک هم حافظ هستند به آنها هدیه‌ای می‌دهیم و آنها با اینکه امکاناتشان شاید در حد یک ماژیک کوچک و تخته است با هم تمرین قرآن می‌کنند و از اینها حافظ قرآن بیرون می‌آید.
مسجد دیوینیته مربوط به «جماعت نبی الله»
حتی مردم عادی در ماه رمضان چند لوح و گچ می‌خرند و به بچه‌ها می‌دهند تا قرآن یاد بگیرند. بنابراین هر گوشه شهر یک اتاق اضافه هم کسی داشته باشد آن را دارالقرآن می‌کند و همین باعث می‌شود که همه علاقه مند قرآن و مبانی و احکام آن باشند مشخص است که اینها زمانی که بزرگ شوند محجبه و اهتمامشان به احکام دین زیاد است.
همه مردم سنگال در ماه رمضان روزه می‌گیرند
*سنگالی‌ها سهمیه حج هم دارند؟
-بله اندازه‌ای که در سنگال روزه‌گیر و مسلمان وجود دارد، شاید در کشورهای عربی نباشد جوان و پیر و با حجاب و بد ججاب در ماه رمضان در این کشور روزه می‌گیرند، نمازشان را می‌خوانند حتی گوشه خیابان صحنه‌هایی از تظاهرات دینی در این کشور حتی در ایران دیده نمی‌شود اینها انسان را متأثر می‌کند. بنابراین حساب کنید کسانی که این اندازه علاقه مند نماز و روزه و عبادت هستند در ایام حج چه تحولی را تجربه می‌کنند.
هر خانواده سنگالی در عید قربان گوسفند قربانی می‌کند
به طور مثال در عید قربان از سه ماه قبل فضای کشور برای قربانی کردن آماده می‌شود هر خانواده موظف است که یک گوسفند قربانی کند و فقیر و غنی ندارد البته ما انتقاد کردیم که چنین چیزی در اسلام واجب نیست و نباید خود را به سختی انداخت، اما آنها خود قربانی کردن را واجب عینی می‌بینند نه واجب کفایی، بنابراین در عید قربان همه دنبال گوسفند هستند.
*قیمت گوشت در سنگال چقدر است؟
-سنگالی‌ها چون دامداری دارند قیمت گوشتشان از ایران ارزانتر است بنابراین گوسفند آنجا ارزان است البته به دلیل بیماری ایبولا اکنون وضعیت گوسفند خریدن تغییر کرده است البته ایبولا به سنگال نیامده اما به دلیل اینکه گینه همسایه سنگال است، شرایط را تحت تأثیر قرار داده است و امسال مقداری گوسفند گرانتر است. در نهایت ماهی، گوشت و میگو ارزان است چرا که ساحل سنگال شرایط ماهیگیری دارد اما مرغ به دلیل کمبود مرغداری، گرانتر از سایر مواد غذایی است.
خط مشی فعالیت‌های فرهنگی ایران در سنگال با دیگر کشورها متفاوت است
*اکنون بزرگترین مشکل رایزنی فرهنگی ایران در سنگال چیست؟
-مشکل فهم زبان فرانسه است به دلیل اینکه نسبت به عربی و انگلیسی تعداد کمتری متقاضی دارد بنابراین متون مورد نیازمان به فرانسه خیلی کم ترجمه شده است تا حدی که ما یک قرآن زبان فرانسه به سنگال می‌بریم بسیار مورد استقبال قرار می‌گیرد و کاربردی می‌شود.
از دورانی که ما مأموریتمان را در سنگال آغاز کردیم با مشکلات بودجه و تبدیل پول ایرانی و انتقال به خارج از کشور نیز روبه رو بودیم اما با استعانت از اقتصاد مقاومتی تلاش کردیم گشایشی ایجاد کنیم به طور مثال ارتباط با علما هزینه کمی برای ما دارد ولی احترامی که می‌گذاریم هر چند وقت یکبار بسیار مؤثر است اما درباره کارها چون عید قربان بودجه کمی داریم و حضور این مدلمان کمتر از دیگر فعالیت‌هایمان است.
۱۱۰ دانشجوی زبان فارسی در دپارتمان سنگال
*درباره دپارتمان زبان فارسی در سنگال توضیح دهید وضعیت این دپارتمان به چه صورت است؟
-این دپارتمان تا چندی پیش بدون اطلاع ایران ۶۰ نفر را پذیرش می‌کرد یک تعداد که انتخابی و دیگران هم سرریز رشته‌های دیگر بود وضعیت دانشگاه‌های سنگال هم با کنکور نیست، داوطلب انتخاب رشته می‌کند و وارد دانشگاه می‌شود اما دیگر انتخاب رشته براساس نمره دیپلم است وضعیت دپارتمان زبان فارسی هم بدین صورت است.
الان این دپارتمان ۱۱۰ دانشجو دارد که پیشتر پنج یا شش نفر اضافه می‌کرد ولی اکنون تعداد بیشتر است ایران به لحاظ مادی نتوانسته کمک زیادی به این دپارتمان بکند و این نگرانی که چه استادی به این دانشجویان تدریس بکند که زبان فرانسه نیز بداند، وجود دارد البته اکنون یک نماینده از دانشگاه شهید بهشتی آنجا است و به تنهایی تدریس می‌کند و این امیدواری وجود دارد که همین دانشجویان دکتری پس از فارغ التحصیلی در ایران به سنگال بیایند و استاد شوند.
*اکنون چند نفر از دانشجویان ایرانی را در سنگال بورس می‌کنند؟
-چهار ـ پنج نفر
هزینه تحصیل رایگان برای دانشجویان در سنگال
*تحصیل در سنگال به چه صورت است؟
-تحصیل رایگان نیست یک شهریه یا به تعبیر خودشان بورسی می‌گیرند که البته با توجه به نمرات و نوع ورودی کمک هزینه تحصیل دانشگاه هم به دانشجویان تعلق می‌گیرد البته خیلی افراد به این دلیل به دانشگاه می‌آیند که این کمک هزینه تحصیل را دریافت کنند.
*این کمک‌هزینه به چه صورتی تعلق می‌گیرد؟
-در مقاطع مختلف و به افراد گوناگون، متفاوت است البته از خارجی‌ها در دانشگاه پول می‌گیرند با این حال دولت سال گذشته برای ساماندهی این وضعیت کمک هزینه‌ها تلاش کرد و گفت که دیگر بورس تحصیلی نمی‌دهد چرا که عده‌ای سی ـ چهل ساله برای گرفتن لیسانس به دانشگاه می‌آیند و ثبت نام می‌کنند و پول می‌گیرند اینها نه علاقه و نه کشش تحصیل دارند و تنها راندمان دانشگاه را کاهش می‌دهند.
به دلیل همین تغییر و تحولات دولت اکنون یک سال است که دانشگاه در اعتصاب به سر می‌برد و به جز دپارتمان زبان فارسی و پزشکی بقیه بخش‌ها در اعتصاب است البته حرف دولت منطقی است که باید دانشجو علاقه‌مند تحصیل باشد و بودجه نباید حرام بشود ولی دانشجویان اعتراض کردند و حتی در کوی دانشگاه کشته هم دادند ولی باز هم دانشجویان کوتاه نیامدند و دانشگاه تعطیل شد.
در این دوره اساتید هم برای حقوق ماهیانه خود در دولت جدید اعتراض کردند و خلاصه دولت را در فشار زیادی گذاشتند.
اعلام آمادگی ایران برای راه‌اندازی دپارتمان‌های بیشتر زبان فارسی در سنگال
*اولویت‌های رایزنی فرهنگی ایران در سنگال بیشتر فرهنگی است یا مذهبی ـ ادبی؟
-تمرکز رایزنی بر بحث‌های علمی ـ دانشگاهی و تبادل دانشجو است بنابراین سنگال دانشجویان مستعد را تقویت و جذب می‌کند رایزنی برای تبادل آرا به دانشگاه سن لویی که دومین شهر قدیمی پایتخت در زمان استعمار بوده هم سر زده و اعلام آمادگی برای ایجاد دپارتمان زبان فارسی ایجاد کرده است ما منتظر هستیم که اساتیدی که زبان فرانسه بلد هستند را جذب کرده و برای تدریس با گرایش زبان فارسی به سنگال بفرستیم و وضعیت دپارتمان زبان فارسی در آینده بسیار بهتر خواهد شد.
فرصت داشتن دپارتمان زبان فارسی در همه کشورها وجود ندارد خیلی از کشورها اصلاً اجازه داشتن دپارتمان را نمی‌دهند خوشبختانه در سنگال هم ما کاری با بحث هزینه‌ای نداریم و تنها بحث پشتیبانی محتوایی و علمی و استاد اصلی با ما است.
*در این ۱۰ سال آماری دارید که چه تعداد فارغ التحصیل رشته زبان فارسی از دپارتمان سنگال وجود داشته؟
-تقریباً در ۲ دوره برگزار شده، حدود هشتاد ـ نود فارغ التحصیل وجود داشت از این تعداد ۱۰ نفر به تهران آمدند، سه ـ چهار نفر بورس شدند که اکنون در حال تحصیل هستند و بقیه هم در مقاطع فوق لیسانس و دکتری هستند البته در پنج_ شش سال اول دپارتمان خروجی نداشت اما از سال گذشته ۱۰ نفر دانشجو گرفته شده که امسال سال دوم تحصیلشان را می‌گذرانند.
*جناب ذاکری ما درباره شهر داکار در سنگال شنیده بودیم ولی درباره دیگر شهرهای سنگال و وضعیت اجتماعی و تجاری آنها کمتر اطلاع داریم آیا شهرهای سنگال آسفالت است؟ وضعیت مردم به چه صورت است؟
-سنگال به دلیل داشتن ساحل بسیار، رونق و توسعه یافته است کشتی‌ها به این منطقه می‌آیند و کالا رد و بدل می‌کنند و این کشور دارای ریل راه‌آهن و جاده‌های آسفالت است بنابراین کشور سنگال نسبت به دیگر کشورهای آفریقایی مثل نیجر و مالی، پیشرفته‌تر است تقریباً تمام کشور جاده آسفالته دارد حتی جنوب کشور که تا حدودی ناامن هم هست، نظیر استان کازاما در گامبیا دارای جاده است و با کشتی یا راه آهن می‌توان به مالی یا بورکینافاسو رفت. بنابراین مشکل ارتباطی در این کشور نمی‌بینیم و به لحاظ تولیدات و خدمات هم وضعیت بدی را ندارد.دیارمیرزا
*نفت هم دارند؟
-خیر ولی فسفات دارند و از بزرگترین کشورهای صادر کننده فسفات هستند. کلاً کشورهای غرب آفریقا یا مغرب عربی مثل مراکش، سنگال و … دارای فسفات هستند.
بیش از ۲ هزار تاکسی سمند در سنگال
*الان وضعیت کار در سنگال به چه صورت است؟ ایران چه فعالیت اقتصادی در سنگال دارد؟
-البته ما امیدمان برای گسترش روابط اقتصادی با سنگال زیاد بود اما در دوران قطع ارتباط این فعالیت متوقف شد، ایران خودرو، سمند را برای سنگال تولید کرده و اکنون دو هزار و اندی تاکسی سمند در سنگال موجود است، بنابراین تاکسی‌های لوکس داکار همه سمند ایرانی است اما با وجود مشکلات سوخت و بالا بودن سوخت سمند، آن برآورد مورد انتظار را آنجا نداشتیم، اکنون به دنبال خودروها و طرح‌های جایگزین هستیم.
*پول رایج سنگال، دلار است؟
-خیر پول داخلی فرانک سیفا است و کشورهای اطراف هم فرانک سیفا استفاده می‌کنند، هر ۵۰۰ فرانک سیفا یک دلار و هر ۶۵۰ فرانک، یک یورو است. نکته مهم این است که فرانک سیفا از سال‌های گذشته همین میزان ارزش پولی مانده و ارزشش کمتر نشده است. اکنون یک لیتر بنزین هشتصد و اندی فرانک است.
سمند ایران در سنگال قیمت پایینی ندارد و ما هم از وضعیت قیمتش راضی هستیم و ۹ میلیون سیفا است که حدود ۶۰ میلیون تومان می‌شود، پراید هم در بازار سنگال به مبلغ ۶ میلیون سیفا خریده شده است.
سمند ایرانی در سنگال خاری در چشم اسرائیل است
*خط تولید سمند هنوز هم فعال است؟
-خیر به دلیل مصرف سوخت بالا خط تولید متوقف شده و آنهایی هم که می‌خرند با موتور گازوئیلی تعویض می‌کنند. با همه اینها وجود سمند ایرانی در سنگال و تاکسی رانی آنها یک تبلیغات نیز برای ایران محسوب می‌شود و خاری در چشم رژیم صهیونیستی است، سمند در هتل‌های لوکس سنگال دیده می‌شود چرا که تاکسی‌های خود سنگالی‌ها فرسوده است.
*متوسط درآمد سنگالی‌ها چه میزان است؟
-درآمدشان از صد یورو به بالاتر است یعنی خود ما در رایزنی که یک محل دیپلماتیک است، حدود ۳۰۰ یورو حقوق می‌دهیم که می‌شود ۲۰۰ هزار سیفا.
*با این وضعیت در آمد زندگی در سنگال راحت است؟
-به نسبت دیگر کشورها بله، چرا که مردم حدود چهل ـ پنجاه فرانک برای مسکن داده و در سطوح دیگر زندگی هم قناعت می‌کنند، بیشتر مردم هم جزو قشر متوسط و کشاورز هستند.
داکار یکی از گرانترین شهرهای دنیاست مردمشان واردات زیاد دارند و وارداتشان بیش از تولید است وضعیت بهداشتی‌شان هم مناسب است، صحنه‌هایی که شاید در عراق یا پاکستان یا دیگر شهرها ببینیم در سنگال که شهری آفریقایی است، دیده نمی‌شود بنابراین هر کس در سنگال به نوبه خود سعی می‌کند بهداشتی زندگی کند.
وهابی‌ها در سنگال پول خرج می‌کنند اما موفق نمی‌شوند!
*وهابی‌ها در سنگال چه می‌کنند؟
-وهابی‌ها به خاطر علاقه مردم به اسلام و رویکرد صوفی پایشان در گل مانده است بنابراین پول زیاد خرج می‌کنند اما باز هم موفق نمی‌شوند چرا که اعتقاداتشان با مردم فرق دارد، مثلاً می‌گویند این ذکر و تسبیح و دست بوسی علما و زیارت زیارتگاه‌ها شرک است! بنابراین مردم تصور می‌کنند که وهابی‌ها می‌خواهند دین آنها را فلج کنند و جبهه علیه‌شان می‌گیرند در نهایت اینها تاکنون موفق نشده‌اند، البته این مسائل پس از روی آمدن جریانات تکفیری و سلفی بیشتر هم شده حتی دولتشان احساس می‌کند وهابی‌ها در جریانات مالی و بمب‌گذاری و خراب کردن زیارتگاه‌ها و … دست داشته است و بنابراین تصمیم می‌گیرند که مرزها را تقویت کرده و از ورود آنها جلوگیری کنند، کنترل داخلی هم از سوی خلفا صورت می‌گیرد بنابراین دیدگاه مردم و دولت نسبت به وهابیت منفی است و از چندی پیش موج ضد وهابی شکل گرفته و از طریق طوبی وهابی‌ها را بیرون کردند چرا که طوبی جای این اعتقادات نیست بنابراین ما در این شرایط یک فرصت برای فعالیت‌های ضد تکفیری داریم که در چارچوب هیئت‌های علما پررنگ می‌شود.
موسیقی بوشهری و سنگالی با هم قرابت دارند
*اکنون در سنگال هفته فرهنگی برگزار می‌شود؟
-بله سال گذشته نیز برگزار شد و در دهه فجر نیز موسیقی و دیگر مراسم‌ها از جمله خط نویسی، تذهیب و برپایی نمایشگاه صورت گرفت. گروه موسیقی هم در آنجا موسیقی بوشهری نواخت که بسیار قرابت با سنگال داشت و رسانه‌های آنها هم به خوبی پوشش دادند حتی در مسابقات کشتی سنگالی‌ها هم ما شرکت می‌کنیم و یک جا بیان کردیم که کشتی برای ایرانیان است آنها هم یک کشتی سنتی دارند، مثل کشتی خراسانی‌ها که زمانی که مراسم قراداد کشتی‌گیرها برگزار می‌شود شهر تعطیل شده و حتی شرایط امنیتی می‌شود.
در نهایت هفته‌های فرهنگی ما در سنگال به مناسبت‌های مختلف برپا می‌شود شاید یک ماه نمایشگاهی زده شود کالاهایی بفروشیم و غرفه‌های فرهنگی و صنایع دستی ارائه کنیم یا هفته حج برپا کرده و گروه‌های مختلف را دعوت کنیم آنها همه هزینه زیادی از ما می‌برد.
*فعالیت گروه‌های غیردولتی زنان در سنگال
یکی از رویکردهای خوب ما ارتباط با مؤسسات غیر دولتی است تعداد این مؤسسات اینجا زیاد است اینها در حوزه زنان بسیار فعال‌اند و شاید ما با بیش از سی ـ چهل مؤسسه فعال زنان ارتباط داشته باشیم و به مراسم‌هایشان دعوت شویم یا آنها را دعوت کنیم ، هفته زن، دهه کرامت و تجارت نیز از هفته‌های فرهنگی ماست.
در هفته قرآنی رمضان نیز گروه تواشیح بازتاب خوبی داشت خوشبختانه مردم سنگال همه قرآن خوان و ذکرگو هستند علما و مردمشان تا حدودی عربی بلدند. یک زبان بومی هم دارند به نام «بلف».
تبلیغات صهیونیستی در ماه مبارک رمضان!
*رژیم صهیونیستی اینجا چه کار می‌کند؟
-شاید باور نکنید اما اسرائیل در ماه مبارک رمضان در سنگال مسابقه قرآن کریم برگزار می‌شود همین کارها برایشان تبلیغ و رسانه‌ای می‌شود، دارالقرآن‌ها هم که به دنبال بودجه بیشتر هستند و کار با سیاست ندارند البته بیشتر از سر ناآگاهی با اسرائیل همکاری می‌کنند حتی اسرائیلی‌ها به دارالقرآن‌ها یا حتی برخی علما در ماه مبارک رمضان افطاری هم می‌دهند.
برای عید قربان امسال اسرائیل ۸۳ گوسفند قربانی کرد اما رایزنی ایران به دلیل کمبود بودجه تصمیم گرفت به ایران بازگردد و آنجا نباشد (با خنده) البته ما در زمین این کشورها بازی نمی‌کنیم و روش‌های خاص خود را داریم حتماً نباید گوسفند قربانی کنیم ما کمک‌های دیگری داریم، همینطور کشور عربستان در ماه رمضان تعدادی کانتینر خرما می‌آورد و بین مردم توزیع می‌کردند بااینکه اینها رایزنی فرهنگی‌شان تقریباً تعطیل است.
در سنگال هر طریقه‌ای سالیانه مراسمی برگزار می‌کند که جمعیت زیادی هم جمع می‌شود در ماه رمضان هم در یکی از این مراسم‌های افطاری سفرا و دیپلمات‌ها شرکت می‌کنند و در این مراسم شخصیت‌ها به دیدار خلیفه می‌روند سال گذشته که این برنامه برگزار شد، سفیر اسرائیل نیز خود را در جمع سفرای مسلمان جا زده بود، درحالیکه سفرای کویت، فلسطین، ایران، قطر و … حضور یافتند ما هم برای اینکه به لحاظ دیپلماتیک و رسانه‌ای بد نشود گفتیم که اگر سفیر اسرائیل تصمیم به ماندن دارد ما همه می‌رویم خلاصه توافق شد که او برود و رفت. همه تعجب کرده بودند که در این مراسم چرا بدون دعوت سفیر اسرائیل حضور داشته بعد فهمیدیم که این لابی از سوی فرزند خلیفه صورت گرفته است به این دلیل که یک هیئت از علمای سنگال با هزینه سفیر اسرائیل به اماکن زیارتی بیت المقدس (قدس) رفته بودند البته اینها امام جمعه‌های برخی اساتید دارالقرآن‌ها بودند تا علمای طریقه‌ها، خلاصه فرزند خلیفه مریدیه هم به دلیل نمک گیر شدن سفیر اسرائیل را در این مراسم دعوت کرده بود.
در نهایت اسرائیل با اصرار می‌خواهد در جمع‌ها حضور داشته باشد اما در روز قدس و مسائلی که امسال در غزه روی داد فشار زیادی به اسرائیل در سنگال آمد تا به امسال هیچ راهپیمایی در این کشور صورت نگرفته بود اما امسال راهپیمایی باشکوهی شد به همین دلیل ماه رمضان امسال اسرائیل نتوانست همچون گذشت مانور بدهد حتی از طریق مطبوعات یا کمک‌های دیگر.
*تشکر از وقتی که در اختیار ما گذاشتید.
-من هم متشکرم و برای همکاری‌های بعدی اعلام آمادگی می‌کنم.
/فارس
دیدگاه