تصاویر زیبا از محل بافتن پرده کعبه

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دیارمیرزا ، یازدهم مهرماه مصادف با روز عرفه در عربستان پَرده کعبه تعویض شد. نخستین پَرده کعبه چه رنگی بوده است؟ هم اکنون پَرده زیرین کعبه چه رنگی دارد؟

پرده کعبه عبارت است از پوششی سیاه رنگ که ساختمان کعبه با آن پوشیده می‌شود و به آن پیراهن کعبه و جامه کعبه نیز گفته می‌شود.

پیامبر اسلام در سال هشتم هجری، پوششی از پارچه‌های یمنی برای کعبه تهیه کرد و از آن پس، خلیفه‌ها کارش را ادامه دادند و‌گاه جامه‌ای از پارچه‌های یمنی و‌گاه از پارچه‌های سفید مصری بر خانه کعبه پوشاندند. خلیفه‌ها و پادشاهان مسلمان، در دوره‌های مختلف، این کار را وظیفه و افتخاری بزرگ تلقی می‌کردند.

طبق گزارش تاریخ از عصر عباسیان، نخستین پوشش کعبه، به زمان مأمون مربوط می‌شود در زمان او کعبه را هر سال سه بار می‌پوشانیدند، یک بار در روز ترویه با دیباج سرخ، بار دوم در اول رجب با قباطی و مرتبه سوم در بیست و هفتم رمضان با دیباج سفید.

در عهد متوکل عباسی نیز به‌‌ همان سنت رفتار می‌شد و گاهی هر دو ماه یکبار کعبه پوشانیده می‌شد.

در عهد عباسیان گاهی پرده کعبه در بغداد بافته می‌شد و همین امر باعث رونق پارچه بافی در عراق شده بود و نقش مهمی در مرغوبیت و شهرت منسوجات عراقی داشت. گاهی هم از قریه تنیس مصر تهیه می‌شد که از جمله آن‌ها در سال ۱۶۲ در عهد خلافت مهدی عباسی بود.

تا سال ۶۶۱ که پوشش کعبه به انحصار حاکمان مصر در آمد، پوشش همواره از طرف خلفای عباسی تهیه می‌شد و پرده را گاهی از مصر و گاهی از یمن و گاهی از خراسان تهیه می‌کردند.

پوشش کعبه با پرده‌ای از ایران
در سال ۸۴۸ شاهرخ میرزا فرزند امیر تیمور گورکان، پس از تلاش بسیار موفق شد که پرده را از ایران برای کعبه بفرستد.
ماجرا از این قرار بود که چون شاهرخ میرزا در سال ۸۰۷ در خراسان به سلطنت رسید، یکی از آرزوهای او این بود که پرده کعبه را تهیه کند ولی تهیه و ارسال پوشش کعبه در انحصار پادشاهان مصر بود. شاهرخ طی نامه‌ای به «الملک الاشرف» تقاضاهایی از او کرد که مهم‌ترین آن‌ها این بود که اجازه دهد پوشش کعبه را او تهیه کند.
سلطان مصر نپذیرفت و نامه‌های متعددی میان آن‌ها رد و بدل شد و سرانجام در سال ۸۴۳ «الملک الاشرف» درگذشت و پسر او بنام «الملک الظاهر» در جای او نشست و موافقت خود را با درخواست شاهرخ میرزا اعلام کرد و شاهرخ با خوشحالی تمام پرده‌ای را که در شهر یزد بافته و به هرات انتقال داده شده بود، همراه با صد نفر در سال ۸۴۸ به مصر فرستاد و پادشاه مصر ضمن استقبال شایسته از ایرانیان، آن‌ها را در‌‌ همان سال همراه با حاجیان مصر به مکه اعزام کرد و در آن سال پرده ایرانی بر قامت کعبه افراشته شد.
از زمانی که عثمانی‌ها بر حجاز و مصر مسلط شدند، تهیه پوشش کعبه در انحصار آنان بود آن‌ها پرده کعبه را از مصر از محل اوقافی که برای این منظور بود، آماده و ارسال می‌کردند. در عهد سلیمان شاه بن سلیمان خان اوقاف کعبه در مصر، مخارج پرده را تأمین نکرد و لذا سلیمان شاه ۱۰ قریه دیگر در مصر خریداری کرد و بر اوقاف کعبه افزود.
آغاز بافت پرده کعبه در مکه
در سال ۱۳۴۵ روابط میان مصر و حجاز تیره شد و پرده از مصر نیامد و عبدالعزیز پرده را تهیه کرد و در سال ۱۳۴۶ وی مؤسسه‌ای جهت بافت پرده در محله اجیاد مکه تأسیس و از هند بافندگانی آورد تا اینکه کسانی از خود مکه این صنعت را یاد گرفتند.
بدینگونه اولین پوششی که در خود مکه بافته شد، در سال ۱۳۴۶ بود. این پوشش از حریر طبیعی بود و رنگ مشکی داشت.
تا سال ۱۳۵۸ پوشش کعبه در‌‌ همان کارگاهی که عبدالعزیز ساخته بود تهیه می‌شد تا اینکه دولت مصر از عبدالعزیز خواست اجازه دهد کسوه مجدداً از مصر حمل شود و عبدالعزیز این اجازه را داد و کارگاه مزبور تعطیل و بار دیگر پرده از مصر آمد و این کار تا سال ۱۳۸۲ ادامه داشت.
در این سال پرده کعبه از مصر تا بندر جده حمل شد ولی بدلیل اختلاف میان مقامات سعودی و فرمانده کشتی مصری، این کشتی که حامل پرده و حجاج مصری بود به مصر بازگشت. در آن سال سعودی‌ها در تلاش برای تهیه پرده کعبه به هند، پاکستان، سوریه و ژاپن سفر کردند ولی موفق نشدند اما وقتی به کارگاه تعطیل شده عبدالعزیز مراجعه کردند قطعه‌هایی را یافتند و از تنظیم آن‌ها پرده کاملی آماده کردند و در دهم ذیحجه ۱۳۸۲ کعبه را با آن پوشانیدند.
از آن زمان تا کنون پرده کعبه در خود مکه تهیه می‌شود و محلی که اکنون برای بافت کسوه در نظر گرفته شده، در مدخل مکه در زمینی به مساحت صد هزار متر مربع قرار دارد و مشتمل بر آلات نساجی و بافندگی دستی و هم ماشین آلات جدید است.

مشخصات پرده خانه خدا
کارخانه‌ای که پوشش خانه خدا را تهیه می‌کند از بافتهای دستی و ماشینی همچنین افراد متخصص در این مورد خاص بهره می‌برد، بر روی این پوشش آیات قرآن مجید با خط زیبا و به شکل جالبی با نخهای طلا و نقره بافته می‌شود.
جنس آن از حریر طبیعی و خالص و به رنگ مشکی است. ارتفاع آن به ۱۴ متر می‌رسد و نوار دور این پوشش که به عرض ۹۵ سانتی‌متر و طول ۴۵۰۰ سانتی متر است از ۱۶ قطعه به شکل مربع از تزئینات اسلامی پوشیده شده است.
بر روی این نوار آیات قرآنی نوشته شده است که در فواصل معین عباراتی چون «یا حی یا قیوم»، «یا رحمن یا رحیم» و «الحمدالله رب العالیمن» با رنگ طلایی نوشته شده است.
پوشش «در» کعبه نیز از حریری است به ارتفاع ۵/ ۶ متر و عرض ۵/۳ متر و بر روی آن آیات قرآنی و تزئینات اسلامی با طلا و نقره پوشیده شده است.
پرده خانه خدا از ۵ قطعه تشکیل شده است که هر قسمت یک طرف کعبه را می‌پوشاند و قطعه پنجم هم در کعبه را در بر می‌گیرد بطوریکه هنگام نصب، وزن آن نزدیک به دو تن می‌رسد.
این پرده با همکاری کارخانه‌های داخل و خارج عربستان تهیه می‌شود؛ پارچه حریر این پرده را هر سال یکی از کشور‌ها هدیه می‌کند و پرده قبلی نیز به رؤسا و سران کشورهای اسلامی اهدا می‌شود.
بطور تقریب ۷۰۰ کیلوگرم حریر، ۱۲۰ کیلوگرم طلا و ۲۵ کیلوگرم نقره در بافت پرده کعبه مورد استفاده قرار می‌گیرند.

/عقیق