گزارش ديارميرزا:

رئیس‌جمهور ایران چه وظایف و اختیاراتی دارد؟

رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به عنوان عالیترین مقام رسمی کشور بعد از مقام رهبری و مسئول اجرای قانون اساسی است

به گزارش دیارمیرزا در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران رئیس‌جمهور  به عنوان رئیس قوه مجریه و در راس دستگاه اجرایی کشور، وظایف و اختیاراتی دارد که مهم‌ترین آن اجرای‏ قانون‏ اساسی است.

قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در فصل نهم به قوه مجریه در اصل ۱۱۳ الی ۱۵۱پرداخته است که بر همین اساس وظایف و اختیارات رئیس‌جمهور به شرح ذیل است:

اصل۱۱۳ –  پس‏ از مقام‏ رهبری‏ رئیس‏‌جمهور عالیترین‏ مقام‏ رسمی‏ کشور است‏ و مسئولیت‏ اجرای‏ قانون‏ اساسی‏ و ریاست‏ قوه‏ مجریه‏ را جز در اموری‏ که‏ مستقیما به‏ رهبری‏ مربوط می‏‌شود، بر عهده‏ دارد.

** شرایط احراز مقام ریاست جمهوری

اصل۱۱۴ – رئیس‏‌جمهور برای‏ مدت‏ چهار سال‏ با رای‏ مستقیم‏ مردم‏ انتخاب‏ می‏‌شود و انتخاب‏ مجدد او به‏ صورت‏ متوالی‏ تنها برای‏ یک‏ دوره‏ بلامانع است‏.

اصل۱۱۵ – رئیس‏‌جمهور باید از میان‏ رجال‏ مذهبی‏ و سیاسی‏ که‏ واجد شرایط زیر باشند انتخاب‏ گردد: ایرانی‏‌الاصل‏، تابع ایران‏، مدیر و مدبر، دارای‏ حسن‏ سابقه‏ و امانت‏ و تقوی‏، مومن‏ و معتقد به‏ مبانی‏ جمهوری‏ اسلامی‏ ایران‏ و مذهب‏ رسمی‏ کشور.

اصل۱۱۶  – نامزدهای‏ ریاست‏ جمهوری‏ باید قبل‏ از شروع‏ انتخابات‏ آمادگی‏ خود را رسما اعلام‏ کنند. نحوه‏ برگزاری‏ انتخاب‏ رییس‏ جمهوری‏ را قانون‏ معین‏ می‏‌کند.

اصل۱۱۷ – رئیس‏‌جمهور با اکثریت‏ مطلق‏ آرای شرکت‏‌کنندگان‏ انتخاب‏ می‏‌شود، ولی‏ هر گاه‏ در دوره‏ نخست‏ هیچ‌یک‏ از نامزدها چنین‏ اکثریتی‏ بدست‏ نیاورد، روز جمعه‏ هفته‏ بعد برای‏ بار دوم‏ رای‏ گرفته‏ می‏‌شود. در دور دوم‏ تنها دو نفر از نامزدها که‏ در دور نخست‏ آرا بیشتری‏ داشته‏‌اند شرکت‏ می‏‌کنند، ولی‏ اگر بعضی‏ از نامزدهای‏ دارنده‏ آرا بیشتر، از شرکت‏ در انتخابات‏ منصرف‏ شوند، از میان‏ بقیه‏، دو نفر که‏ در دور نخست‏ بیش‏ از دیگران‏ رای‏ داشته‏‌اند، برای‏ انتخاب‏ مجدد معرفی‏ می‏‌شوند.

اصل۱۱۸ – مسئولیت‏ نظارت‏ بر انتخابات‏ ریاست‏ جمهوری‏ طبق‏ اصل‏ نود و نهم‏ بر عهده‏ شورای‏ نگهبان‏ است‏ ولی‏ قبل‏ از تشکیل‏ نخستین‏ شورای‏ نگهبان‏ بر عهده‏ انجمن‏ نظارتی‏ است‏ که‏ قانون‏ تعیین‏ می‏‌کند.

اصل۱۱۹ – انتخاب‏ رئیس‏‌جمهور جدید باید حداقل‏ یک‏ ماه‏ پیش‏ از پایان‏ دوره‏ ریاست‏ جمهوری‏ قبلی‏ انجام‏ شده‏ باشد و در فاصله‏ انتخاب‏ رئیس‏‌جمهور جدید و پایان‏ دوره‏ ریاست‏ جمهوری‏ سابق‏، رئیس‏‌جمهور پیشین‏ وظایف‏ رئیس‏‌جمهوری‏ را انجام‏ می‏‌دهد.

اصل۱۲۰ – هر گاه‏ در فاصله‏ ۱۰ روز پیش‏ از رای‏‌گیری‏ یکی‏ از نامزدهایی‏ که‏ صلاحیت‏ او طبق‏ این‏ قانون‏ احراز شده‏ فوت‏ کند، انتخابات‏ به‏ مدت‏ دو هفته‏ به‏ تاخیر می‏‌افتد. اگر در فاصله‏ دور نخست‏ و دور دوم‏ نیز یکی‏ از دو نفر حایز اکثریت‏ دور نخست‏ فوت‏ کند، مهلت‏ انتخابات‏ برای‏ دو هفته‏ تمدید می‏‌شود.

** وظایف و اختیارات رئیس‌جمهور

اصل۱۲۱ – رئیس‏‌جمهور در مجلس‏ شورای‏ اسلامی‏ در جلسه‏ ای‏ که‏ با حضور رئیس‏ قوه‏ قضاییه‏ و اعضای‏ شورای‏ نگهبان‏ تشکیل‏ می‏‌شود، به‏ ترتیب‏ زیر سوگند یاد می‏‌کند و سوگندنامه‏ را امضا می‏‌نماید.

“بسم‏ الله‏ الرحمن‏ الرحیم‏”

“من‏ به‏ عنوان‏ رئیس‏‌جمهور در پیشگاه‏ قرآن‏ کریم‏ و در برابر ملت‏ ایران‏ به‏ خداوند قادر متعال‏ سوگند یاد می‏‌کنم‏ که‏ پاسدار مذهب‏ رسمی‏ و نظام‏ جمهوری‏ اسلامی‏ و قانون‏ اساسی‏ کشور باشم‏ و همه‏ استعداد و صلاحیت‏ خویش‏ را در راه‏ ایفای‏ مسئولیتهایی‏ که‏ بر عهده‏ گرفته‏‌ام‏ به‏ کار گیرم‏ و خود را وقف‏ خدمت‏ به‏ مردم‏ و اعتلای‏ کشور، ترویج‏ دین‏ و اخلاق‏، پشتیبانی‏ از حق‏ و گسترش‏ عدالت‏ سازم‏ و از هر گونه‏ خودکامگی‏ بپرهیزم‏ و از آزادی‏ و حرمت‏ اشخاص‏ و حقوقی‏ که‏ قانون‏ اساسی‏ برای‏ ملت‏ شناخته‏ است‏ حمایت‏ کنم‏.

در حراست‏ از مرزها و استقلال‏ سیاسی‏ و اقتصادی‏ و فرهنگی‏ کشور از هیچ‏ اقدامی‏ دریغ نورزم‏ و با استعانت‏ از خداوند و پیروی‏ از پیامبر اسلام‏ و ائمه‏ اطهار علیهم‏ السلام‏ قدرتی‏ را که‏ ملت‏ به‏ عنوان‏ امانتی‏ مقدس‏ به‏ من‏ سپرده‏ است‏ همچون‏ امینی‏ پارسا و فداکار نگاهدار باشم‏ و آن‏ را به‏ منتخب‏ ملت‏ پس‏ از خود بسپارم‏.”

اصل۱۲۲ – رئیس‏‌جمهور در حدود اختیارات‏ و وظایفی‏ که‏ به‏ موجب‏ قانون‏ اساسی‏ و یا قوانین‏ عادی‏ به‏ عهده‏ دارد، در برابر ملت‏ و رهبر و مجلس‏ شورای‏ اسلامی‏ مسئول‏ است‏.

اصل۱۲۳ – رئیس‏‌جمهور موظف‏ است‏ مصوبات‏ مجلس‏ یا نتیجه‏ همه‏‌پرسی‏ را پس‏ از طی‏ مراحل‏ قانونی‏ و ابلاغ‏ به‏ وی‏ امضا کند و برای‏ اجرا در اختیار مسئولان‏ بگذارد.

اصل۱۲۴ – رئیس‏‌جمهور می‏‌تواند برای‏ انجام‏ وظایف‏ قانونی‏ خود معاونانی‏ داشته‏ باشد. معاون‏ اول‏ رئیس‏‌جمهور با موافقت‏ وی‏ اداره‏ هیئت‏ وزیران‏ و مسئولیت‏ هماهنگی‏ سایر معاونتها را به‏ عهده‏ خواهد داشت‏.

اصل۱۲۵  – امضای‏ عهدنامه‏‌ها، مقاوله‏ نامه‏‌ها، موافقت‏‌نامه‏‌ها و قراردادهای‏ دولت‏ ایران‏ با سایر دولتها و همچنین‏ امضای‏ پیمان‏‌های‏ مربوط به‏ اتحادیه‏‌های‏ بین‏‌المللی‏ پس‏ از تصویب‏ مجلس‏ شورای‏ اسلامی‏ با رئیس‏‌جمهور یا نماینده‏ قانونی‏ او است‏.

اصل۱۲۶ – رئیس‏‌جمهور مسئولیت‏ امور برنامه‏ و بودجه‏ و امور اداری‏ و استخدامی‏ کشور را مستقیما بر عهده‏ دارد و می‏‌تواند اداره‏ آنها را به‏ عهده‏ دیگری‏ بگذارد.

اصل۱۲۷ – رئیس‏‌جمهور می‏‌تواند در موارد خاص‏، بر حسب‏ ضرورت‏ با تصویب‏ هیئت‏ وزیران‏ نماینده‏، یا نمایندگان‏ ویژه‏ با اختیارات‏ مشخص‏ تعیین‏ نماید. در این‏ موارد تصمیمات‏ نماینده‏ یا نمایندگان‏ مذکور در حکم‏ تصمیمات‏ رئیس‏‌جمهور و هیئت‏ وزیران‏ خواهد بود.

اصل۱۲۸ – سفیران‏ به‏ پیشنهاد وزیر امور خارجه‏ و تصویب‏ رئیس‏‌جمهور تعیین‏ می‏‌شوند. رئیس‏ جمهور استوارنامه‏ سفیران‏ را امضا می‏‌کند و استوارنامه‏ سفیران‏ کشورهای‏ دیگر را می‏‌پذیرد.

اصل۱۲۹ – اعطای‏ نشانهای‏ دولتی‏ با رئیس‏‌جمهور است‏.

** استعفا، عزل، فوت، غیبت یا بیماری رئیس‌جمهور

اصل۱۳۰ – رئیس‏‌جمهور استعفای‏ خود را به‏ رهبر تقدیم‏ می‏‌کند و تا زمانی‏ که‏ استعفای‏ او پذیرفته‏ نشده‏ است‏ به‏ انجام‏ وظایف‏ خود ادامه‏ می‏‌دهد.

اصل۱۳۱ – در صورت‏ فوت‏، عزل‏، استعفا، غیبت‏ یا بیماری‏ بیش‏ از دو ماه‏ رئیس‏‌جمهور و یا در موردی‏ که‏ مدت‏ ریاست‏ جمهوری‏ پایان‏ یافته‏ و رئیس‏‌جمهور جدید بر اثر موانعی‏ هنوز انتخاب‏ نشده‏ و یا امور دیگری‏ از این‏ قبیل‏، معاون‏ اول‏ رئیس‏‌جمهور یا موافقت‏ رهبری‏ اختیارات‏ و مسئولیتهای‏ وی‏ را بر عهده‏ می‏‌گیرد و شورایی‏ متشکل‏ از رئیس‏ مجلس‏ و رئیس‏ قوه‏ قضاییه‏ و معاون‏ اول‏ رئیس‏‌جمهور موظف‏ است‏ ترتیبی‏ دهد که‏ حداکثر ظرف‏ مدت‏ پنجاه‏ روز رئیس‏‌جمهور جدید انتخاب‏ شود، در صورت‏ فوت‏ معاون‏ اول‏ و یا امور دیگری‏ که‏ مانع انجام‏ وظایف‏ وی‏ گردد و نیز در صورتی‏ که‏ رئیس‏‌جمهور معاون‏ اول‏ نداشته‏ باشد مقام‏ رهبری‏ فرد دیگری‏ را به‏ جای‏ او منصوب‏ می‏‌کند.

اصل۱۳۲ – در مدتی‏ که‏ اختیارات‏ و مسئولیتهای‏ رئیس‏‌جمهور بر عهده‏ معاون‏ اول‏ یا فرد دیگری‏ است‏ که‏ به‏ موجب‏ اصل‏ یکصد و سی‏ و یکم‏ منصوب‏ می‏‌گردد، وزرا را نمی‏‌توان‏ استیضاح‏ کرد یا به‏ آنان‏ رای‏ عدم‏ اعتماد داد و نیز نمی‏‌توان‏ برای‏ تجدید نظر در قانون‏ اساسی‏ و یا امر همه‏‌پرسی‏ اقدام‏ نمود.

** تعیین و نصب وزرا

اصل۱۳۳ – وزرا توسط رئیس‏‌جمهور تعیین‏ و برای‏ گرفتن‏ رای‏ اعتماد به‏ مجلس‏ معرفی‏ می‏‌شوند؛ با تغییر مجلس‏، گرفتن‏ رای‏ اعتماد جدید برای‏ وزرا لازم‏ نیست‏. تعداد وزیران‏ و حدود اختیارات‏ هر یک‏ از آنان‏ را قانون‏ معین‏ می‏‌کند.

اصل۱۳۴ – ریاست‏ هیئت‏ وزیران‏ با رئیس‏‌جمهور است‏ که‏ بر کار وزیران‏ نظارت‏ دارد و با اتخاذ تدابیر لازم‏ به‏ هماهنگ‏ ساختن‏ تصمیم‏‌های‏ وزیران‏ و هیئت‏ دولت‏ می‏ پردازد و با همکاری‏ وزیران‏، برنامه‏ و خط مشی‏ دولت‏ را تعیین‏ و قوانین‏ را اجرا می‏‌کند. در موارد اختلاف‏ نظر و یا تداخل‏ در وظایف‏ قانونی‏ دستگاه‏‌های‏ دولتی‏ در صورتی‏ که‏ نیاز به‏ تفسیر یا تغییر قانون‏ نداشته‏ باشد، تصمیم‏ هیئت‏ وزیران‏ که‏ به‏ پیشنهاد رئیس‏‌جمهور اتخاذ می‏‌شود، لازم‏ الاجرا است‏. رئیس‏‌جمهور در برابر مجلس‏ مسئول‏ اقدامات‏ هیئت‏ وزیران‏ است‏.

اصل۱۳۵ – وزرا تا زمانی‏ که‏ عزل‏ نشده‏‌اند و یا بر اثر استیضاح‏ یا درخواست‏ رای‏ اعتماد، مجلس‏ به‏ آنها رای‏ عدم‏ اعتماد نداده‏ است،‏ در سمت‏ خود باقی‏ می‏‌مانند. استعفای‏ هیئت‏ وزیران‏ یا هر یک‏ از آنان‏ به‏ رئیس‏‌جمهور تسلیم‏ می‌شود و هیئت‏ وزیران‏ تا تعیین‏ دولت‏ جدید به‏ وظایف‏ خود ادامه‏ خواهند داد. رئیس‏‌جمهور می‏‌تواند برای‏ وزارتخانه‏‌هایی‏ که‏ وزیر ندارند حداکثر برای‏ مدت‏ سه‏ ماه‏ سرپرست‏ تعیین‏ نماید.

اصل۱۳۶ – رئیس‏‌جمهور می‏‌تواند وزرا را عزل‏ کند و در این‏ صورت‏ باید برای‏ وزیر یا وزیران‏ جدید از مجلس‏ رای‏ اعتماد بگیرد، و در صورتی‏ که‏ پس‏ از ابراز اعتماد مجلس‏ به‏ دولت‏ نیمی‏ از هیئت‏ وزیران‏ تغییر نماید باید مجددا از مجلس‏ شورای‏ اسلامی‏ برای‏ هیئت‏ وزیران‏ تقاضای‏ رای‏ اعتماد کند.

** وظایف وزرا در برابر رئیس‌جمهور و مجلس

اصل۱۳۷ – هر یک‏ از وزیران‏ مسئول‏ وظایف‏ خاص‏ خویش‏ در برابر رئیس‏‌جمهور و مجلس‏ است‏ و در اموری‏ که‏ به‏ تصویب‏ هیئت‏ وزیران‏ می‏‌رسد، مسئول‏ اعمال‏ دیگران‏ نیز هست‏.

اصل۱۳۸ – علاوه‏ بر مواردی‏ که‏ هیئت‏ وزیران‏ یا وزیری‏ مامور تدوین‏ آیین‏‌نامه‏‌های‏ اجرایی‏ قوانین‏ می‏‌شود، هیئت‏ وزیران‏ حق‏ دارد برای‏ انجام‏ وظایف‏ اداری‏ و تامین‏ اجرای‏ قوانین‏ و تنظیم‏ سازمانهای‏ اداری‏ به‏ وضع تصویب‏ نامه‏ و آیین‏‌نامه‏ بپردازد. هر یک‏ از وزیران‏ نیز در حدود وظایف‏ خویش‏ و مصوبات‏ هیئت‏ وزیران‏ حق‏ وضع آیین‏ نامه‏ و صدور بخشنامه‏ را دارد ولی‏ مفاد این‏ مقررات‏ نباید با متن‏ و روح‏ قوانین‏ مخالف‏ باشد. دولت‏ می‏‌تواند تصویب‏ برخی‏ از امور مربوط به‏ وظایف‏ خود را به‏ کمیسیون‌های‏ متشکل‏ از چند وزیر واگذار نماید. مصوبات‏ این‏ کمیسیونها در محدوده‏ قوانین‏ پس‏ از تایید رئیس‏‌جمهور لازم‏‌الاجرا است‏. تصویب‏ نامه‏‌ها و آیین‏‌نامه‏‌های‏ دولت‏ و مصوبات‏ کمیسیونهای‏ مذکور در این‏ اصل‏ ، ضمن‏ ابلاغ‏ برای‏ اجرا به‏ اطلاع‏ رئیس‏ مجلس‏ شورای‏ اسلامی‏ می‏‌رسد تا در صورتی‏ که‏ آنها را بر خلاف‏ قوانین‏ بیابد با ذکر دلیل‏ برای‏ تجدید نظر به‏ هیئت‏ وزیران‏ بفرستند.

اصل۱۳۹ – صلح‏ دعاوی‏ راجع به‏ اموال‏ عمومی‏ و دولتی‏ یا ارجاع‏ آن‏ به‏ داوری‏ در هر مورد، موکول‏ به‏ تصویب‏ هیئت‏ وزیران‏ است‏ و باید به‏ اطلاع‏ مجلس‏ برسد. در مواردی‏ که‏ طرف‏ دعوی‏ خارجی‏ باشد و در موارد مهم‏ داخلی‏ باید به‏ تصویب‏ مجلس‏ نیز برسد. موارد مهم‏ را قانون‏ تعیین‏ می‏‌کند.

** رسیدگی به اتهامات رئیس‌جمهور

اصل۱۴۰ – رسیدگی‏ به‏ اتهام‏ رئیس‏‌جمهور و معاونان‏ او و وزیران‏ در مورد جرایم‏ عادی‏ با اطلاع‏ مجلس‏ شورای‏ اسلامی‏ در دادگاه‏‌های‏ عمومی‏ دادگستری‏ انجام‏ می‏‌شود.

اصل۱۴۱ – رئیس‏‌جمهور، معاونان‏ رئیس‏‌جمهور، وزیران‏ و کارمندان‏ دولت‏ نمی‏‌توانند بیش‏ از یک‏ شغل‏ دولتی‏ داشته‏ باشند و داشتن‏ هر نوع‏ شغل‏ دیگر در موسساتی‏ که‏ تمام‏ یا قسمتی‏ از سرمایه‏ آن‏ متعلق‏ به‏ دولت‏ یا موسسات‏ عمومی‏ است‏ و نمایندگی‏ مجلس‏ شورای‏ اسلامی‏ و وکالت‏ دادگستری‏ و مشاوره‏ حقوقی‏ و نیز ریاست‏ و مدیریت‏ عامل‏ یا عضویت‏ در هیئت‏ مدیره‏ انواع‏ مختلف‏ شرکتهای‏ خصوصی‏، جزء شرکتهای‏ تعاونی‏ ادارات‏ و موسسات‏ برای‏ آنان‏ ممنوع‏ است‏. سمتهای‏ آموزشی‏ در دانشگاه‏‌ها و موسسات‏ تحقیقاتی‏ از این‏، حکم‏ مستثنی‏ است‏.

اصل۱۴۲- دارایی‏ رهبر، رئیس‏‌جمهور، معاونان‏ رئیس‏‌جمهور، وزیران‏ و همسر و فرزندان‏ آنان‏ قبل‏ و بعد از خدمت‏، توسط رئیس‏ قوه‏ قضاییه‏ رسیدگی‏ می‏‌شود که‏ بر خلاف‏ حق‏، افزایش‏ نیافته‏ باشد.

اصل۱۴۳ – ارتش‏ جمهوری‏ اسلامی‏ ایران‏ پاسداری‏ از استقلال‏ و تمامیت‏ ارضی‏ و نظام‏ جمهوری‏ اسلامی‏ کشور را بر عهده‏ دارد.

اصل۱۴۴ – ارتش‏ جمهوری‏ اسلامی‏ ایران‏ باید ارتشی‏ اسلامی‏ باشد که‏ ارتشی‏ مکتبی‏ و مردمی‏ است‏ و باید افرادی‏ شایسته‏ را به‏ خدمت‏ بپذیرد که‏ به‏ اهداف‏ انقلاب‏ اسلامی‏ مومن‏ و در راه‏ تحقق‏ آن‏ فداکار باشند.

اصل۱۴۵ – هیچ‏ فرد خارجی‏ به‏ عضویت‏ در ارتش‏ و نیروهای‏ انتظامی‏ کشور پذیرفته‏ نمی‏‌شود.

اصل۱۴۶ – استقرار هر گونه‏ پایگاه‏ نظامی‏ خارجی‏ در کشور هر چند به‏ عنوان‏ استفاده‏‌های‏ صلح‏‌آمیز باشد ممنوع‏ است‏.

اصل۱۴۷ – دولت‏ باید در زمان‏ صلح‏ از افراد و تجهیزات‏ فنی‏ ارتش‏ در کارهای‏ امدادی‏، آموزشی‏، تولیدی‏، و جهاد سازندگی‏، با رعایت‏ کامل‏ موازین‏ عدل‏ اسلامی‏ استفاده‏ کند در حدی‏ که‏ به‏ آمادگی‏ رزمی‏ آسیبی‏ وارد نیاید.

اصل۱۴۸ – هر نوع‏ بهره‏‌برداری‏ شخصی‏ از وسایل‏ و امکانات‏ ارتش‏ و استفاده‏ شخصی‏ از افراد آنها به‏ صورت‏ گماشته‏، راننده‏ شخصی‏ و نظایر اینها ممنوع‏ است‏.

اصل۱۴۹  – ترفیع درجه‏ نظامیان‏ و سلب‏ آن‏ به‏ موجب‏ قانون‏ است‏.

اصل۱۵۰ – سپاه‏ پاسداران‏ انقلاب‏ اسلامی‏ که‏ در نخستین‏ روزهای‏ پیروزی‏ این‏ انقلاب‏ تشکیل‏ شد، برای‏ ادامه‏ نقش‏ خود در نگهبانی‏ از انقلاب‏ و دستاوردهای‏ آن‏ پابرجا می‏‌ماند. حدود وظایف‏ و قلمرو مسئولیت‏ این‏ سپاه‏ در رابطه‏ با وظایف‏ و قلمرو مس‏ئولیت‏ نیروهای‏ مسلح‏ دیگر با تاکید بر همکاری‏ و هماهنگی‏ برادرانه‏ میان‏ آنها به‏ وسیله‏ قانون‏ تعیین‏ می‏‌شود.

اصل۱۵۱ – به‏ حکم‏ آیه‏ کریمه‏ “و اعدوا لهم‏ مااستطعتم‏ من‏ قوه‏ و من‏ رباط الخیل‏ ترهبون‏ به‏ عدوالله‏ و عدوکم‏ و آخرین‏ من‏ دونهم‏ لا تعلمونهم‏ الله‏ یعلمهم‏” دولت‏ موظف‏ است‏ برای‏ همه‏ افراد کشور برنامه‏ و امکانات‏ آموزش‏ نظامی‏ را بر طبق‏ موازین‏ اسلامی‏ فراهم‏ نماید، به‏ طوری‏ که‏ همه‏ افراد همواره‏ توانایی‏ دفاع‏ مسلحانه‏ از کشور و نظام‏ جمهوری‏ اسلامی‏ ایران‏ را داشته‏ باشند، ولی‏ داشتن‏ اسلحه‏ باید با اجازه‏ مقامات‏ رسمی‏ باشد.

اصل۱۵۲ – سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران بر اساس نفی هرگونه سلطفه جویی و سلطه‌پذیری ، حفظ استقلال همه جانبه و تمامیت ارضی کشور ، دفاع از حقوق همه مسلمانان و عدم تعهد در برابر قدرتهای سلطه گر و روابط صلح آمیز متقابل با دول غیرمحارب استوار است.

اصل۱۵۳ – هرگونه قرارداد که موجب سلطه بیگانه بر منابع طبیعی و اقتصادی ، فرهنگ ، ارتش و دیگر شؤون کشور گردد ، ممنوع است.

اصل۱۵۴ – جمهوری اسلامی ایران سعادت انسان در کل جامعه بشری را آرمان خود می‌داند و استقلال و آزادی و حکومت حق و عدل را حق همه مردم جهان می‌شناسد. بنابراین در عین خودداری کامل از هرگونه دخالت در امور داخلی ملتهای دیگر، از مبارزه حق طلبانه مستضعفین در برابر مستکبرین در هر نقطه از جهان حمایت می‌کند.

اصل۱۵۵ – دولت جمهوری اسلامی ایران می‌تواند به کسانی که پناهندگی سیاسی بخواهند پناه دهد مگر اینکه بر طبق قوانین ایران خائن و تبهکار شناخته شوند.

** تاکنون چه کسانی سکاندار قوه مجریه در ایران بوده‌اند؟

از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ تا کنون(تیرماه ۱۳۹۲) ۶ نفر به عنوان رئیس‌جمهور اداره امور اجرایی کشور را بر عهده گرفته‌اند.

دو نفر از این روسای جمهور نتوانستند دوره ریاست جمهوری خود را به طور کامل به پایان برسانند؛ ابوالحسن بنی‌صدر به عنوان اولین رئیس‌جمهور ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در خرداد ماه سال ۶۰ با رای مجلس به عدم کفایت سیاسی‌اش از سمت خود عزل شد.

وی در سال ۵۸ از سوی مردم به عنوان اولین رئیس‌جمهوری اسلامی ایران برگزیده و دو سال بعد با نظر مجلس( با ۱۷۷ رای موافق، ۱۲ ممتنع و ۱ مخالف) از این سمت برکنار و با لباس مبدل زنانه از کشور متواری شد.

پس از عزل بنی‌صدر، مردم شهید محمدعلی رجایی را به عنوان رئیس‌جمهور دوم انتخاب کردند که وی در هشتم شهریور همان سال در پی اقدام وحشیانه مجاهدین خلق و انفجار دفتر نخست‌وزیری به همراه نخست‌وزیرش محمودجواد باهنر به شهادت رسیدند.

پس از شهادت رئیس‌جمهور مردمی ایران و نخست وزیر دولت وی، حجت‌الاسلام سید علی خامنه‌ای برای دو دوره رئیس‌جمهور ایران شدند که ایشان با رحلت امام خمینی(ره) در خردادماه سال ۶۸ به عنوان رهبر جدید انقلاب اسلامی انتخاب شدند.

آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، سید محمد خاتمی و محمود احمدی‌نژاد سه رئیس‌جمهوری بودند که بعد از سال ۶۸ و هر کدام برای دو دوره ریاست قوه مجریه ایران را بر عهده گرفتند.

در ۲۴ خرداد سال جاری نیز حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر حسن روحانی با رای اکثریت مردم ایران به عنوان هفتمین رئیس‌جمهور برگزیده شد که قرار است از ۱۲ مرداد ماه و پس از تنفیذ حکم ریاست جمهوری توسط رهبر فرزانه انقلاب فعالیت خود را آغاز کند.

Share