هوشنگ پورخزائی

تقابل حسادت و پیشرفت

دیارمیرزا امروزه در ارتباطات عمومی هر جامعه مترقی ، لزوم توجه جدی  به آثار و  پیامدهای  مخرب ناشی از برخی رفتارها ی  اجتماعی امری اجتناب ناپذیرمیباشد . پیامدهائی  که در صورت بی اعتنائی نسبت به  کنترل اینگونه رفتارها  از سوی  اقشار مختلف جامعه ، همچون بلائی به جان هر ملتی نازل گشته  و آنان را […]

دیارمیرزا امروزه در ارتباطات عمومی هر جامعه مترقی ، لزوم توجه جدی  به آثار و  پیامدهای  مخرب ناشی از برخی رفتارها ی  اجتماعی امری اجتناب ناپذیرمیباشد . پیامدهائی  که در صورت بی اعتنائی نسبت به  کنترل اینگونه رفتارها  از سوی  اقشار مختلف جامعه ، همچون بلائی به جان هر ملتی نازل گشته  و آنان را از حرکت در مسیر پیشرفت و توسعه  باز میدارد . یکی از شایع ترین آنها  در کشورمان  وجود خصلت حسادت در افراد میباشد . حسادت در لغت به معنی بد خواستن و یا تلاش برای انتقال نعمت و فضیلت از کسی بسوی خویش و یا زایل شدن از وی میباشد . حسادت نوعی اختلال عاطفی و ضعف اخلاقی است که عده ای آنرا اکتسابی و عده ای فطری میدانند . در واقع حسادت یک جریان روانی و احساسی است که در شخص بوجود آمده و او را نسبت به توانائی های فردی و اجتماعی دیگران تحریک  و وادار به بروز واکنش های متفاوت و بعضاً خصمانه مینماید . بعبارتی وقتی انسان با پیشرفت یا موفقیت بیش از اندازه دیگران مواجه می شود حالتی به او دست میدهد که به آن احساس کهتری می گویند . درجات این احساس در افراد مختلف متفاوت است . اگر احساس کهتری در فردی شدت یابد بصورت حسادت نمایان میگردد . فرد حسود هیچگاه آسایش نداشته  و دچار خودخوری می شود . او پیش از آنکه به دیگران آزار برساند خود را آزار میدهد . به قول سقراط شخص حسود از چاقی دیگران لاغر می شود . فرد حسود به جای آنکه از چیزی که خود دارد خشنود باشد ، از آنچه که دیگران دارند آزرده می شود . شیخ صدوق در کتاب جامع الاخبار نقل میکند که آدم حسود ، زوال نعمت دیگران را آرزومند است اگرچه برای خودش نیز نخواهد . پیامبر اکرم نیز میفرمایند ، حسد نیکی ها را می بلعد چنانچه آتش ، هیزم را نابود می سازد . حاسد همیشه در حالت انتقام جوئی  از محسود به سر می برد و نقشه از بین بردن نعمت و یا حتی خود او را در سر می پروراند . حسود  به جای اینکه به کوشش و تلاش پرداخته تا استعدادها و توانائیهای بالقوه خود را بارور و شکوفا سازد و به همان موفقیت های  افراد شایسته  و شاید بیشتر از آنان  دست یابد  ، به سستی و رکود روی آورده و با از بین بردن نعمتها و موقعیت های بهتر دیگران سعی می کند آنها را به سطح خود برساند . حسود راضی به رضای پروردگار نیست و اعمالش نیز از روی اخلاص نمی باشد . او با اراده دروغین و سرکش خود می کوشد محسود  خویش را مقهور و مغلوب نماید . حسود تلاش می کند  تا ایده آلهای قابل دستیابی در زندگی ، منحصر به خودش باشد . از این رو حاسدین  با مشاهده موفقیت های اجتماعی  دیگران  که میتوانند  بخشی از پازل سازندگی  و پیشرفت کلیت  جامعه باشند ، مشکلات عدیده ای ایجاد نموده  و موجب انحطاط کشور میگردند . حضرت علی میفرماید حرص ، تکبر ، حسد ، انگیزه روی آوردن به گناه و عصیان است . حسادت  تمایلی گمراه کننده است  که موجب اتلاف انرژی های مثبت  آحاد جامعه  و ظهور زیان های  مادی  در مسیر رشد و توسعه کشور  میگردد . بروز زیا نها ی اقتصادی مترتب از حسادت ها ، بویژه  از سوی  برنامه ریزان تقنینی و مدیران بخش های  دولتی ، به دلیل عمومیت تصمیمات متخذه غیرقابل تصور و هدف اصلی راقم  سطور به مداقه می باشد . در واقع  حسد ورزی  دربین مسئولین و همچنین مانع تراشی های  آشکار و نهان در امور مدیریتی دیگران  میتواند باعث  پس رفت  روند رشد شاخص های اقتصادی و اجتماعی گردد ، که  نتیجه آن بجز اضمحلال  تلاش ها برای  سازندگی ، ثمره  دیگری برای کشور نخواهد داشت  . تهمت های ناروا ، لابی کردن های مختلف  برای برکناری ها ، یارگیری های غلط سیاسی ، سنگ اندازی ها ، شایعه پراکنی ها ، تبانی ها ، تشنج آفرینی ها ، تخریب های شخصیتی  و دروغ پردازی ها  از جمله مواردی میباشند که درلایه های  مختلف  عمومی و دولتی بوسیله حسادت ها  باعث از بین رفتن  نظامهای اجتماعی میگردند . حسادت باعث افزایش فقر و نداری مابین اقشارجامعه  در گیرو دار کشمکش های مسئولین  ، تصویب قوانین و آئین نامه های زیان آور نسبت به منافع عمومی ، دلسردی عمومی از روند پبشرفت ها ، کندی  کارهای اجرائی بین دستگاهها  و مردم ، درگیرشدن  نیروهای ارزنده جامعه و خنثی نمودن یکدیگر ، به حاشیه راندن  شایستگان ازعرصه های  مدیریتی ،  گمراهی جامعه ، عوامفریبی و تقدس گرائی  بمنظور حذف  رقیب ، همراهی  با بیگانگان جهت آسیب رسانی به رقیب داخلی بدون در نظر گرفتن منافع و مصالح ملی ، غفلت از دست یازی روزافزون دشمنان خارجی به منابع ملی ، پرونده سازی های غیر واقعی ، تشکیل باند و گروه  برای  تخریب فعالیت های مثمر ثمر رقیب ، به هدردادن توان توانمندان و منابع ملی  بمنظور جبران زیان های وارده ، چشم پوشی نسبت به  واقعیت های ملموس کشور و گسترش بی خردی و انحراف در تصمیم گیری ها میگردد . خود بزرگ بینی و خود محق دانستن  حسد ورزان همیشه مانعی در مسیر طرح دیدگاههای کارشناسانه  می باشد . بی ارزش نمودن  اقدامات سازنده توانمندان ، و در مقابل  ارج نهادن  به اشخاص بی کفایت و متملق و همچنین محروم نمودن  جامعه از پتانسیل های ارزشمند  شایستگان بدلیل هوچی گری های حاسدین و فاصله گیری های  صالحان بمنظور آبروداری و حفظ شخصیت از جمله خسارات وارده توسط مسئولین حسود میباشد . از طرفی نیز تبدیل حسادت ها به کینه و دشمنی ، باعث  اتلاف توانائی های  بالقوه  طرفین  و سوء استفاده غارتگران داخلی و خارجی منابع عمومی از فرصت های  حاصله در ایام  کشمکش ها و نزاعها  میگردد . امام صادق میفرماید به خدا قسم اگر کسی به قدر ظرفیت زمین طلا در راه خدا انفاق نماید و در عین حال بر مومن حسد بورزد ، همه این طلاها در آتش سرازیر خواهد شد و مقبول درگاه خداوند متعال نخواهد بود . باز در روایتی دیگر از سوی خداوند به موسی خطاب شد ، ای پسر عمران هرگز نسبت به دیگران بر آنچه که من به آنها عطا کردم حسود مباش و بر آنچه که در دست دیگران است چشم ندوز و خود را به تماشای آنها سرگرم نساز ، زیرا انسان حسود از رحمت من به دور است و نیز از آنچه که من میان بندگان خود تقسیم می کنم محروم است . چنین کسی از من نیست و من نیز با او نخواهم بود . دورود  خدا به روح پاک تمام شهدائیکه در ادوار مختلف تاریخ این سرزمین جان با ارزششان را برای امنیت و سربلندی کشور همیشه سرافراز ایران فدا نمودند .

Share