تنهاچهل ونه درصدمصوبات سفرهای استانی به گیلان تحقق یافته

به گزارش دیار میرزا به نقل از شاهد شمال : مهندس غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی نماینده مردم شریف شهرستان رشت   در مجلس شورای اسلامی  درنامه ای به دکتر محمود احمدی نژاد رئیس محترم جمهوری اسلامی ایران ، مشکلات مربوط به استان گیلان را بیان نمود.

متن کامل نامه نماینده مردم رشت به رئیس جمهور به شرح ذیل است:

جناب آقای دکتر محمود احمدی نژاد

رئیس محترم جمهوری اسلامی ایران

سلام علیکم

               احتراماً بدینوسیله مستحضر می دارد: هیأت محترم دولت در اسفند ماه سال ۱۳۸۵ و مهرماه سال ۱۳۸۷ و بهمن ماه سال ۱۳۸۹ جمعاً سه سفر استانی به استان گیلان داشته است و سفرهای استانی هیأت دولت از دو جنبه مادی و معنوی قابل بررسی می باشد. مهمترین اثر جنبه معنوی سفرهای استانی تقویت حُسن اعتماد مردم به دولت محترم خواهد بود که البته میزان توفیق در دستیابی به این هدف مستلزم رسیدگی و بررسی توسط دستگاههای ذیربط می باشد و از لحاظ جنبه های مادی سفرهای استانی استفاده بهینه از منابع، دستیابی به اهداف متصور از اجرای طرح و همچنین به صرفه بودن تصمیمات می باشد.

با توجه به تعریف کارایی که مبتنی بر استفاده بهینه از منابع طرحها می باشد و از بررسی مصوبات سه سفر مشخص می شود تعدادی از مصوبات با کمترین کارایی مواجه هستند بعنوان مثال بیشترین تعداد نمونه طرح تسهیلاتی در اداره کل تعاون و شهرداری ها قرار دارد که ایجاد شرکتهای تعاونی در تعداد زیاد و در گرایشهای مختلف از جمله فارغ التحصیلان دانشگاهی و تعاونی بانوان و تعدادی شرکت تعاونی فراگیر که علیرغم اجرا شدن آن فاقد کارایی بوده و شرکتها با توجه به عدم فعالیت به جهت عدم وجود بنیه مالی و عدم شرایط مناسب برای فعالیت، بصورت راکد و غیر فعال مانده اند که این امر کارآیی طرحها را با سوال جدی مواجه ساخته است. در خصوص شهردای ها نیز با توجه به تصویب میزان هشتصد و چهل میلیارد (۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰/۸۴۰) ریال  تسهیلات ریالی و ارزی جهت احیای بافتهای فرسوده شهرهای استان، بدلیل وجود مشکلات اداری و عدم استقبال سیستم بانکی جهت ارئه تسهیلات با نرخ سود پایین تر از نرخ های موجود، طرحهای شهرداری ها عملاً فاقد منابع مالی بوده و لذا از کارایی خوبی برخوردار نشده اند.

در مجموع سه سفر به استان گیلان ۸۶۹ مصوبه حاصل سفر بود(در دور اول(۲۴۱)، در دور دوم(۲۶۶) و در دور سوم(۳۶۲)) که آخرین وضعیت آن مطابق گزارش مستند دیوان محاسبات به شرح زیر می باشد:

ملاحظه می فرمایید اگر مصوبات در دست اجرای بدون مشکل را در خوشبینانه ترین حالت به مصوبات محقق شده اضافه نماییم مجموعاً ۴۹ درصد مصوبات تحقق یافته است و بر حسب درصد تحقق در دور اول (۷۵)درصد و در دور دوم (۶۱)درصد و در دور سوم (۲۲)درصد می باشد.

و از لحاظ تخصیص اعتبارات و تسهیلات می بایست با عنایت به جدول ذیل اذعان داشت که مجموعاً (۲۷)درصد اعتبارات سه سفر و ۳۴ درصد تسهیلات در نظر گرفته شده تحقق یافته است.(ارقام به میلیارد ریال است)

و از مجموع ۳۰۷۶ پروژه(تعداد پروژه های دور اول(۷۲۱) و پروژه های دور دوم(۹۷۸) و پروژه های دور سوم(۳۷۷)) و ایضاً همانند بررسی مصوبات و در خوش بینانه ترین حالت اگر پروژه های در دست اجرای بدون مشکل را به اتمام رسیده تلقی نماییم در مجموع (۵۲)درصد پروژه ها تحقق یافته است که میانگین آن بر حسب درصد(در دور اول(۷۹ درصد) و در دور دوم(۶۹ درصد) و در دور سوم(۲۶ درصد)) می باشد. (به شرح جدول ذیل)

در ادامه می بایست یادآور شد آنچه موجب اثر بخشی بعضی ازمصوبات گردیده را می توان بعنوان مثال طرح های کوچک یکساله که اکثراً جزء طرحهای خرید تجهزات بود را نام برد که بعلت کوچک و کم اعتبار بودن، اعتبارات آنها اغلب ۱۰۰ درصد تخصیص یافته است و در دستیابی به اهداف موافقت نامه ها، نیز موفق بوده است. لیکن دلیل عمده عدم کامیابی دستگاه ها در رسیدن به اثر بخشی طرح های ادامه دار و بزرگ، عدم تخصیص بموقع اعتبارات می باشد بنحوی که در بخش تامین آب زراعی و خطوط انتقال آب و همچنین در بخش احداث راه ها علی رغم قدمت سنی طرح ها تاکنون اهداف پیش بینی شده در موافقت نامه ها محقق نگردیده است و طرحهای مذکور همچنان با مشکات عدیده نظیر کمبود اعتبار، بدهی به پیمانکاران و سایر عوامل روبرو هستند.

بعنوان مثال تاکنون مجتمع ورزشی شهید باهنر رشت احداث نشده و سالن ۶۰۰۰ نفری شهر رشت که می بایست تا پایان سال ۱۳۸۷ به بهره برداری برسند، با تاخیر چند ساله در پایان شهریور ماه ۱۳۹۱ به مرحله بهره برداری(تحویل موقت) رسیده است.

اگر مترصد بررسی صرفه اقتصادی طرح ها باشیم که شامل استفاده از منابع بصورت اقتصادی (از نظر زمانی، مقداری و مالی و … ) می باشد و بعبارت دیگر وقتی طرحی دارای صرفه اقتصادی می باشد که منابع کسر شده (نظیر منابع انسانی، فیزیکی، مالی، اطلاعات، تکنولوژی و…) با صرف کمترین هزینه و با کیفیت قابل قبول و در زمان مناسب قابل دسترسی باشد. از این منظر به استناد رسیدگی های انجام شده مشخص گردیده اکثریت طرحهای بزرگ مصوبات سفرهای استانی هیأت محترم دولت نظیر طرح های راه و ترابری، آب رسانی و تامین آب، سد سازی، گاز رسانی، تربیت بدنی، شهرداری ها و … از نظر زمانی دچار مشکل بوده و با عدم تخصیص بموقع اعتبارات ضمن طولانی شدن زمان دستیابی به منابع، عواید و بهره مندی متصور ناشی از اختصاص اعتبارات کسب نشده است.

بعنوان مثال با طولانی شدن تکمیل پروژه های سد سازی (سدهای شهر بیجار، دیورش و پلرود)، راهسازی (احداث راه آهن رشت – قروین، احداث کمربندی شرقی رشت، کمربندی بندر انزلی واقع در حاشیه تالاب بین الملی انزلی)، تربیت بدنی (تکمیل و بهره برداری از مجموعه های ورزشی شهید باهنر رشت)، گازرسانی به روستاهای مصوب سه دوره که تا پایان شهریور سال ۱۳۹۱ بتعداد ۵۴۳ روستا تحقق یافته است و ۲۱۲ روستا در دست اجرا بوده و تاکنون به پایان نرسیده است. عدم ساخت حمام و سرویس بهداشتی برای ۸۰۰۰ خانوار روستایی کمیته امداد، عدم ارائه تسهیلات به متقاضیان ایجاد بازارچه های عرضه مستقیم کالا و خدمات و ایجاد فروشگاه های بزرگ زنجیره ای و … هزینه های ناشی از تاثیر تورم سالیانه و پرداخت تعدیل به صورت وضعیت های پیمانکاران به نحو چشمگیری افزایش یافته و بعلت طولانی بودن زمان احداث و شرایط آب و هوایی استان، صرفه اقتصادی اینگونه طرحها نیز مورد تردید قرار می گیرد.  همچنین اعطای مجوز انتشار اوراق مشارکت جهت احصای بافت های فرسوده شهر رشت به مبلغ شش هزار میلیارد (۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰/۶) ریال نیز در پیچ و خم مکاتبات اداری معطل مانده و تاکنون که قریب چهار سال از صدور مصویه مذکور می گذرد مجوز انتشار اوراق مشارکت برای شهرداری رشت صادر نشده است که با توجه به عدم زمان بندی مناسب، صرفه اقتصادی مصوبه نیز با تردید همراه می باشد.

یک مشکل بزرگ و قابل توجه این بود که اکثر طرح های تسهیلاتی با عدم پذیرش توسط سیستم بانکی مواجه گردید بعنوان مثال در دور اول سفر در سال ۱۳۸۵ مبلغ هشتصد و چهل میلیارد (۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰/۸۴۰) ریال برای شهرداری ها جهت نوسازی بافت های فرسوده شهری تسهیلات بانکی در نظر گرفته شده که با توجه به ارزان بودن نرخ سود مصوبه این طرح ها، عدم وجود فاینانس و سایر موارد اداری تاکنون هیچ گونه تسهیات بانکی به شهرداری ها پرداخت نشده است. همچنین مبلغ پانزده میلیارد (۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰/۱۵) ریال برای ۳۰۰ نفر از ساکنین شهرک تاریخی ماسوله و روستاهای انبوه (رودبار) و بویه (سیاهکل) تسهیلات یارانه ای با کارمزد شش درصد در دور اول سفر در سال ۱۳۸۵ مصوب گردیده بود که تا تاریخ تحریر این یادداشت هیچکدام از بانک های استان گیلان پرداخت چنین تسهیلاتی را تقبل ننموده اند. علاوه بر آن مبلغ سی میلیارد (۰۰۰/۰۰۰/۰۰۰/۳۰) ریال نیز در دور اول سفر جهت ارائه تسهیلات با اخذ کارمزد برای هنرمندان و صنعت گران مصوب شده بود که فاقد عملکرد است گرچه قابل پیش بینی بود که تصویب مصوباتی که منجر به کاهش سودآوری بانک ها می گردد نظیر ارائه تسهیلات با نرخ های سود کمتر از نرخ های مصوب و متعارف در جامعه موجب بی علاقه گی و عدم تمایل بانک ها و سایر موسسات مالی و اعتباری به ارائه چنین تسهیلاتی شده و در نتیجه مصوبه یا طرح مورد نظر نیز عقیم می ماند.

نکته قابل تامل در بعضی از مصوبات این بود که مورد مصوب از وظایف اصلی و مدون دستگاهها بوده و حتی در صورت عدم تصویب مصوبه استانی، دستگاه مکلف به انجام آن می باشد. بسیاری از طرح های مصوب شده در سفرهای هیأت دولت، از قبل توسط دستگاه ها در دست انجام بوده و در این موارد مصوبات موجب افزایش طرح یا پروژه جدیدی نشده اند بلکه فقط جنبه تاکید بر ادامه اجرای طرح ها دارند نظیر پروژه های آّب رسانی به شهرهای شرق و غرب گیلان، اجرای سدهای بزرگ مانند شهر بیجار، پلرود و شفا رود، گازرسانی به روستاها و …

اغلب مصوبات سفر ریاست جمهوری به دلیل عدم تخصیص اعتبارات بصورت ناقص و نیمه کاره انجام شده که علاوه بر اثرات منفی این موضوع بر اثر بخشی و صرفه اقتصادی طرح ها، مدیران دستگاه های اجرائی اعلام می نمایند با توجه به تعهدی که به عهده دستگاه اجرائی گذاشته شده و توقعاتی که برای مردم و سطح انتظارات بوجود آمده اینک بدلیل کمبود بودجه پاسخگوی نیاز مردم نیستند.

آنچه که به منظور کارایی و اثربخشی سفرهای هیأت دولت ونیز رعایت صرفه اقتصادی می توان اظهار نظر نمود اینست که: سفرهای استانی وزرا بمنظور کاهش هزینه های سرسام آور سفرها و بررسی تخصصی بیشتر طرحها و پروژه ها افزایش یابد و در سفرهای استانی تنها مصوباتی به تصویب برسد که تصمیم گیری در مورد آنها از اختیارات استان خارج بوده و لازم است تامین منابع آن از محل اعتبارات غیر استانی صورت گیرد و بنظر میرسد با توجه به اینکه استانداران بعنوان نماینده دولت در استان بوده و بسیاری از اختیارات قوه مجریه به آنها تفویض شده است بنابراین بسیاری از مصوبات قابل طرح، تصویب و اجرا در سطح استان بوده و نیاز به طرح و تصویب در سطح هیأت بلندپایه دولت ندارد و پیشنهاد میگردد هیأت دولت طرحهای کوچک نظیر طرحهای تجهیزاتی ادارات و … را از دستور کار خود در سفرها حذف و پتانسیل هیأت محترم دولت در بررسی، تصویب و پیگیری و … معطوف به طرحهای بزرگ و اساسی زیربنایی گردد.

در پایان ضمن عذرخواهی از تطویل شدن این یادداشت که صرفاً گزارش سه سفر بصورت بیان واقعیت ها بوده و مجدداً تاکید می گردد صرفاً ۴۵ درصد پروژه ها و ۴۰ درصد مصوبات و ۲۷ درصد اعتبارات و ۳۴ درصد تسهیلات سه سفر تاکنون محقق شده است و قطعاً عنایت ویژه حضرتعالی کما فی السایق به استان گیلان در ماههای پایانی دولت دهم می تواند خاطرات خوشی از خدمات آن دولت محترم در ذهن مردم فهیم گیلان به یادگار بگذارد.

انتظار میرود دستور ویژه و خاص حضرتعالی بنحوی صادر گردد که ثبت در تاریخ استان گیلان شود.

مهندس غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی

نماینده مردم شریف شهرستان رشت

و عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات  در مجلس شورای اسلامی